Partie koude voorgerechten: 2.2 Zuivelproducten, 2.3 boter en 2.5 culinaire cocktails

• Horeca, Bakkerij en Recreatie
• MBO
• Studiejaar 1

WB planning Partie koude voorgerechten: H2.2 Zuivelproducten en H2.3 Boter warenkennis (jaar 1 MA)

Werkboek partie koude voorgerechten 

H2 Koude voorgerechten

2.1 Onderzoek in de koude keuken (basistechnieken) ma 5 maart

2.2 Zuivelproducten -warenkennis ma 12 maart

2.3 Boter -warenkennis ma 12 maart

2.4 Vleeswaren -warenkennis ma 19 maart (ivm Sligro bezoek)

2.5 Culinaire cocktails ma 12 maart 

2.6 Koude voorgerechten ma 26 maart

2.7 Het koude buffet ma 26 maart

2.8 Bedrijfs- en keukenformule en de keukenbrigade ma 26 maart

2.9 Micro-organismen ma 26 maart

Lesprogramma en doel

Dagindeling P3 ma 13-14.30 uur

Deel 1: 13 uur -13.45 uur theorie

Deel 2: 13.45 uur- 14.30 uur zelfstandig werken uit werkboek + ruimte voor vragen/hulp

Let's go 

• Welkom, terugkoppeling vorige week basistechnieken, activeren voorkennis
• Theorie $2.2 Zuivelproducten- warenkennis, $2.3 Boter- warenkennis en $2.5 Culinaire cocktails
• Terugkoppeling lesdoelen 
• Zelfstandig werken uit werkboek + (uitwerken vaktermenlijst)
• LET OP! Volgende week maandag 12.45 uur bij SLIGRO, rechtstreeks: De Hallen 4 (20 min.fiets)

Lesdoelen  

Na deze les weet je:

• Wat we verstaan onder zuivelproducten ($2.2)

• Hoe boter wordt gemaakt en welke botersoorten er zijn ($2.3)

• Wat culinaire cocktails zijn, hoe ze bereid en geserveerd worden en waar je op moet letten tijdens de bereiding ($2.5)
  

Terugkoppeling $2.1 - $2.3

1. Wat verstaan we onder schoonmaaktechnieken?

2. Wat zijn verklein- of opdeeltechnieken?

3. Noem een aantal koude voorbewerkingen zonder kachel

4. Noem een aantal warme bereidingstechnieken

Terugkoppeling $2.1 - $2.3

1. Wat verstaan we onder schoonmaaktechnieken?

Grondstoffen of ingredienten ontdoen van onbruikbare delen en ongerechtigheden. Vb: wassen, schillen, plisseren, pellen, plukken, uitboren

2. Wat zijn verklein- of opdeeltechnieken?

Groter product kleiner maken dmv mes, boor, machine. Vb: snijden (en julienne/ brunoise/ chinoise), boren (parisienneboor), ciseleren, hakken, raspen

3. Noem een aantal koude voorbewerkingen zonder kachel

Kloppen (familie maken/mengen), zeven (poedervormig of passeren), degraisseren (ontvetten bouillon), roerzeef (passe-vite/appel, puree, ei), pureren, cutteren (machinaal snijden/cutter), paneren (uitdroging voorkomen+bruinkleuring/stevigheid), spuiten (mooie vorm), 

4. Noem een aantal warme bereidingstechnieken

Aanzweten/ aanfruiten, afschuimen (eiwit/vet verwijderen), bruneren, myoteren (oplossen kerrie-paprikapoeder in hete olie/boter/vloeistof), ontzuren, pinceren (in oven verwijderen overtollig vet, ongewenste smaak beenderen), rissoleren (snel bakken aardappelen/vlees, ruim boter), afblussen, arroseren (bedruipen met vet), clarifieren (helder maken)

Voorkennis 

• Wat zijn zuivelproducten?

• Wat is boter?

• Waar denk je aan bij een culinaire cocktail?

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

HIER GEBLEVEN 5 maart 2018!

Zuivelproducten: producten die van melk worden gemaakt; melk en melkproducten. Van koeien, geiten, schapen en buffels (goed alternatief voor voedselallergieen). 

Wat is melk? Afscheidingsproduct melkklieren vrouwelijke zoogdieren, zeer hoogwaardig voedingsmiddel: water 88%, eiwitten 3,4% (opbouw lichaam, herstel cellen), vetten 4,3-4,5%, koolhydraten 4,4% (melksuikers/lactose), mineralen en vitamines (calcium, vit.A.B,D,E,K, botten, ogen, stofwisseling, zenuwstelsel).

- Melkproductie: https://www.youtube.com/watch?v=BR3KZ2eHoi4

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

Melkprocessen die plaatsvinden om hetzelfde product te verkrijgen

• Centrifugeren

Room scheidt zich van de magere melk. Na het centrifugeren houdt 

men dus twee producten over: room en magere melk.

• Standaardiseren

Na centrifugeren wordt de melk zo verwerkt dat het een standaard hoeveelheid vet heeft. Rauwe melk bevat meestal te veel vet.

– in volle melk mag 3,5% vet zitten,

– in halfvolle melk 1,5% vet,

– magere melk mag maximaal 0,3% vet bevatten.
Melk standaardiseren tot halfvolle melk? Dan zoveel vet uit de melk dat er 1,5 % vet over blijft.

 

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

• Homogeniseren 
  

Melk gaat na enige tijd 'opromen', melkvet stijgt/ roomlaag, moeilijk te verdelen in melk. Homogeniseren maakt de vetbolletjes zo klein dat ze niet meer 'opromen'. 

Opslag en voorkomen van bederf van melkproducten 

Melk kun je kopen in een fles, een kartonnen of kunststof verpakking. Melk en zuivelproducten 

nemen snel geur en smaak van andere sterk geurende producten op. Sluit daarom de verpakking altijd goed af.

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

Verplichtingen op melkpak: A. soort melk, B. uiterste verkoopdatum, C. THT-datum, D. bewaarinsctructies en E. de samenstelling van het melkproduct.

De melkstroom Campina: https://www.youtube.com/watch?v=0NxCD2sPLGo 

Conserveringsmethoden (ivm micro organismen, bacterieen en ziektekiemen)

1. Pasteuriseren: verhitten tot ong.75C, daarna snel afkoelen, ziektekiemen en zoveel mogelijk bacterien worden hierbij gedood, gevormde sporen kunnen wel weer bacterieen worden. Dagmelk, enkele dagen houdbaar op koele plaats. Voordeel: kleur, smaak-en voedingsstoffen zoveel mogelijk behouden. 

2. Steriliseren: toegepast om melk langer houdbaar te maken, 110C verhitting, alle ziekte-kiemen, bacterieen, sporen zijn gedood. Nadeel: smaak-kleur- en voedingswaarden gaan gedeeltelijk verloren+ melk krijgt 'kooksmaak'. Voordeel: onbeperkt houdbaar (dichte les)

 

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

3. Drogen: bijna al het water uit de melk halen, zodat de melk poederig wordt (koffiemelk, baby, automatenmelk, puddingpoeder, etc.) 

4. Uperiseren of UHT: sterilisatie in seconden bij 150C, steriel product, 8 weken te bewaren bij kamertemp. Voordeel: melk heeft slechts een geringe kooksmaak. 

5. Condenseren: indampen van volle of afgeroomde melk, helft water verdampt en de ingedikte melk/ vloeibaar concentraat, blijft over. Deze geconcentreerde melk is met en zonder suiker verkrijgbaar, zonder suiker is dit geevaporeerde melk oftewel 'koffiemelk' met 8% vet. 

 

- Fragment UHT melk versus gepasteuriseerde melk: 

https://www.youtube.com/watch?v=wFkVefQJpfg 

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

Melkproducten/ afleidingen van melk: 

• Karnemelk: magere afgeroomde melk+melkzuurbacterieen, groeien, geven friszure smaak, max 1%vet= kunstmatige manier. Natuurlijk= room uit de melk bij boterbereiding= karnemelk, gedeelte melksuiker is omgezet in melkzuur. 
• Hangop: uitgelekte karnemelk of yoghurt, vaste bestanddelen blijven achter. 
• Yoghurt: friszure smaak en geur door inwerking melkzuurbacterien op gestandaardiseerde melk, 3,5%vet of magere yogurt 0,3% vet. Yoghurt is er ook met vele vruchtensoorten, in keuken van belang voor verwerking in sauzen, koude soepen en nagerechten. 
• Bulgaarse yoghurt: van ingedikte melk of melk met toevoeging van melkpoeder 4,4% vet.
• Biogarde: geen vet, bereid uit melk, lijkt op yoghurt, gebruik gemaakt van een rechtsdraaiende melkzuur daarom minder zuur dan yoghurt. 

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

• Kwark: eigenlijk geen 'melkproduct', soort ongezouten niet gerijpte kaas, melk+zuursel+stremsel, vocht gescheiden van stremsel=wrongel. Vier hoofdsoorten obv vetgehalte: mager: 0% vet,halfvol 1,5%, vol 3,5% of roomkwark 10-15% vet. 
• Kefir: gefermenteerd melkproduct, uit melk bereide zure, koolzuurhoudende, schuimende drank ontstaan dmv gisting van kefirkorrels. Het is dus geen 'yoghurtplantje'!
• Pap, vla, pudding: gestandaardiseerde melk verhit en vermengd

met bindmiddelen, geur en smaakstoffen in flessen, bekers of pakken.

Denk aan rijstepap, havermoutpap, hopjesvla, frambozenvla, etc.

- Fragment zelf Kefir maken: https://www.youtube.com/watch?v=Vr7keFDaMJY

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

• Roomsoorten: producten die alleen melkvet als vet bevatten door melkcentrifuge (melk/room) 

- slagroom: moet min.35%vet bevatten, gepasteuriseerd en gesteriliseerd/ langer houdbaar, verkrijgbaar. 

- koksroom: min 25% vet, kan niet schiften door toevoeging emulgator en verdikkingsmiddel, uitstekend geschikt voor warme soepen en sauzen, niet op te kloppen.

- koffieroom: gesteriliseerde + gehomogeniseerde
room, vet% min.20%: afmaken soepen/sauzen, in de koffie 

- halfroom: zelfde als koffieroom maar dan vet% min.10% 

Theorie H2.2 Zuivelproducten- warenkennis (T8.6)

- zure room: bevat minstens 18% melkvet. De room

 wordt zuur omdat melkzuurbacteriën aan de room zijn toegevoegd. De zure room rijpt gedurende 24 uur bij een temperatuur van 20˚ C.

- creme fraische: 35% vetgehalte, door zuurselcultuur verzuurde room, verfijning van gerechten, garnering of als basis voor sauzen. 

Opslag en bewaren melkproducten

Alle gepasteuriseerde en geopende gesteriliseerde melk- en melkproducten afgedekt, koel (4gr.C) en donker bewaard worden: koelkast/cel. Gesteriliseerde producten donker bewaren om de kwaliteit te behouden.

Imitatiemelkproducten: koffiewitmakers/ creamers= plantaardige vetten, eiwit en versuikerd zetmeel, hier zitten geen melkbestanddelen in! Evenals 'toppings', imitatie slagroom. 

Theorie H2.3 Boter- warenkennis (T8.7)

Extra: Hoezo prijsverschillen tussen melk? KvW: https://www.youtube.com/watch?v=OJUF3Ikqb0Q  (25 min.) Mocht er tijd over zijn of zelf kijken. 

Boter

Wat is het? Boter&kaas: https://www.youtube.com/watch?v=S8WRtEOFZzs

Bestanddelen, gestelde eisen staan in de Boterwet.

- 83% vet                                                      Wat mag er aan boter toegevoegd worden? 

- 16% water                                                  - onschadelijke cultures van melkzuurhoudende micro-org. 

- eiwitten, zouten en melksuiker       - keukenzout, max. 2%

- vitamine A en D                                       - kleurstoffen, water.

Theorie H2.3 Boter- warenkennis (T8.7)

Verpakkingen en keurmerken

Boter valt onder de Landbouwkwaliteitswet, goedgekeurde producten krijgen een stempel met het Nederlandse wapen. Stempels garanderen de echtheid en de samenstelling van de boter. Verder staat op de verpakking het gewicht en een code te achterhalen waar+ wanneer de boter is gemaakt en verpakt. De verpakkingshoeveelheden zijn ook vastgesteld bv.125,250 en 500 gr.

Botersoorten (roomboter 80-90% vet)

1. Verse ongezouten/gezouten boter: niet of slechts kort in koelhuis, evt.keukenzout (0,7-2%)

2. Lichtgezouten boter: 0,1-0,7 % zout

3. Boerenboter: gemaakt van rauwe dus niet gepasteuriseerde melk

4. Grasboter: melkkoeien die in voorjaar grazen, geler, romige smaak, goed smeerbaar

5. Koelhuisboter: wegens overproductie opgeslagen boter bij -15 gr C, kerstboter, ongezouten.

Theorie H2.3 Boter- warenkennis (T8.7)

6. Half(volle) boter: heeft net als margarine een laag vetgehalte, 40% vet, meer water, niet geschikt om in te bakken

7. Kruidenboter: boter/halfboter vermengd met tuinkruiden, zout, evt.knoflook, citroen, peper.

8. Braadboter: boter waar het vocht voor een gedeelte uitgehaald is, hard, geen smeerboter.

9. Boterolie: gesmolten roomboter zonder eiwitten, water, zouten en melksuikers, dus alleen melkvet. Zeer geschikt voor bakken en braden, geen spatten omdat water ontbreekt + eiwitdeeltjes kunnen niet verbranden. Dit proces doen we in de keuken zelf: clarifieren:
- Boter clarifieren: https://passie.horeca.nl/video/9914/Het_clarifieren_van_boter1

Theorie H2.3 Boter- warenkennis (T8.7)

Opslag en bewaren

1. Koel: niet koel: 'ranzig', niet schadelijk wel onaangename smaak en bij kamertemperatuur wordt de boter te zacht, slecht verwerkbaar
2. Droog: ter voorkoming van schimmels, zwarte stippen= niet goed
3. Donker: dagicht verslechtert de kwaliteit van boter
4. Afdekken: boter neemt snel geur-en smaakstoffen over

Verder

Bakken met boter is niet altijd makkelijk. Rookpunt boter= ongeveer 120gr C, dan verbrandt de boter! Water gaat bij 100gr C verdampen en spatten. Vaste bestanddelen (eiwitten) kleuren bruin/zwart en de smaak wordt bitter. Door clarifieren gaat rookpunt naar 150 gr C.

Theorie H2.5 Culinaire cocktails (R1 T2.9)

Culinaire cocktails vallen onder de koude voorgerechten, doel:

• opwekken eetlust
• stimuleren smaakpapillen

Eigenschappen: niet te 'zwaar' (licht verteerbaar) niet een te sterke smaak. 

Koude voorgerechten en dus ook culinaire cocktails kunnen veel MEP inhouden:

- controleren en vers maken van salades

- controleren en uitsnijden citrusvruchten

- controleren van de schaal-, schelpdieren en gerookte vissoorten

- controleren van vleessoorten, slasoorten, maken van gasnituren, etc.

Als leerling/stagiair start je vaak in de koude keuken. 

Theorie H2.5 Culinaire cocktails (R1 T2.9)

Er zijn tientallen koude voorgerechten & culinaire cocktails, we bespreken de bekendste.

Culinaire cocktail: koud voorgerecht, eetbaar en in een cocktailglas.

Theorie H2.5 Culinaire cocktails (R1 T2.9)

Oorsprong Amerika, vaak minder voedzaam dan Europese voorgerechten. Met name van vruchten en vis, Cocktails zien er altijd keurig en strak uit in glas! Naam door kleur, 'Cock=haan', 'Tail=staart'. Haan heeft kleurige staart.

Voordeel keuken 

• sneller dan koud voorgerecht opmaken 
  
• neemt minder ruimte in beslag dan een bord
• een voordeel bij grote partijen, ook bij koude buffetten kunnen ze goed gebruikt worden

Onderverdeling coctails

1. Enkelvoudige cocktails: a. vruchtencocktails (grapefruit(1p), meloen(4p) -> GEEN Toast&b! en b.viscocktails (100grPP, garnalen, krab, zalm, kreeft, fruits de mer). Allen uit 1 ingredient.

2. Samengestelde cocktails (meerdere ingredienten: vaak genappeerd met kerrie/cocktailsaus

Theorie H2.5 Culinaire cocktails (R1 T2.9)

Belangrijk bij samengestelde cocktails is dat de decoratie altijd passend moet zijn zoals een mooie garnaal bij garnalen cocktail of partje grapefruit bij grapefruitcocktail.

Maar, verse hele groente kan ook. Bij samengesteld ALTIJD Toast en boter!

• Floridacocktail krabvlees, gele/roze partjes grapefruit, genappeerd met coctailsaus
• Monicacocktail kippenvlees, gele/roze partjes grapefruit, genappeerd met cocktailsaus of kerriemayonaise
• Crispicocktail peer, grapefruit, sinaasappel. Aangemaakt 

met een mayonaise met tomatenketchup en cognac. 

- Fragment cocktailsaus: https://passie.horeca.nl/video/18260/14321_19_Cocktailsaus_aan_tafel_bereiden

Terugkoppeling lesdoelen  

Na deze les weet je:

• Wat we verstaan onder zuivelproducten ($2.2)
  

• Hoe boter wordt gemaakt en welke botersoorten er zijn ($2.3)
  

• Wat culinaire cocktails zijn, hoe ze bereid en geserveerd worden en waar je op moet letten tijdens de bereiding ($2.5)

Zelfstandig werken uit werkboek + uitwerken vaktermenlijst

Je kunt nu verder gaan met je werkboek, waar je bent gebleven. Mocht je vragen hebben, raise you're hand dan kom ik bij je.