2. Middeleeuwen - Gotiek - interactief

MIDDELEEUWEN - GOTIEK
1000 - 1200

Les 2 van 3
1 Romaans
2 Gotiek
3 Toets

1 / 49
volgende
Slide 1: Tekstslide
KunstMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

In deze les zitten 49 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

MIDDELEEUWEN - GOTIEK
1000 - 1200

Les 2 van 3
1 Romaans
2 Gotiek
3 Toets

Slide 1 - Tekstslide

GOTIEK - OPDRACHTEN
Vast onderdeel
introductie
afsluiting
Keuze onderdeel
verwerkingsvragen

Alles af = geen huiswerk!

Slide 2 - Tekstslide

VAST ONDERDEEL - INLEIDING
leerdoel
videofragment
voorkennis: juist/onjuist
introductie tekst
meerkeuzevragen

Slide 3 - Tekstslide

GOTIEK - LEERDOEL
Je kan uitleggen hoe schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur in de gotische periode samenhangen met de middeleeuwse cultuur en religie.

Slide 4 - Tekstslide

VOORKENNIS - JUIST/ONJUIST

Wat weet jij al over de gotische periode?





5 juist/onjuist vragen

Slide 5 - Tekstslide

De gotische architectuur werd gekarakteriseerd door zware, massieve muren en kleine ramen.
A
juist
B
onjuist

Slide 6 - Quizvraag

De gotische kathedralen werden vaak gebouwd om de macht en rijkdom van de kerk te tonen, niet alleen als religieuze plaatsen.
A
juist
B
onjuist

Slide 7 - Quizvraag

In de gotische periode werden glas-in-loodramen vaak gebruikt om Bijbelse verhalen te vertellen en het geloof visueel over te brengen.
A
juist
B
onjuist

Slide 8 - Quizvraag

De bouw van gotische kathedralen was meestal een korte termijnproject dat snel werd voltooid, vaak binnen een paar jaar.
A
juist
B
onjuist

Slide 9 - Quizvraag

De gotische periode werd gekarakteriseerd door een toenemende invloed van de kerk op kunst, onderwijs en het dagelijks leven van de mensen.
A
juist
B
onjuist

Slide 10 - Quizvraag

GOTIEK - INTRODUCTIE
De gotiek is vooral beroemd geworden om haar enorme kerken. Gotische kerken zijn veel hoger en groter, dit is mogelijk door bouwkundige uitvindingen: het kruisribgewelf en de spitsboog. De muren hebben geen dragende functie meer, waardoor grote vensters mogelijk zijn. De gotische kathedraal is uitbundig versierd met ornamenten en beelden van heiligen. De beelden zijn levendiger dan de romaanse. 

Slide 11 - Tekstslide

Je gaat zo een video bekijken.
Aan het eind maak je in 5 zinnen een samenvatting van de video.

Slide 12 - Tekstslide

1

Slide 13 - Video

05:18
Maak een samenvatting in 5 zinnen.

Slide 14 - Open vraag

MEERKEUZEVRAGEN
Kies het juiste antwoord.
Hulpmiddel: Kunstboek pagina 38 t/m 42

Slide 15 - Tekstslide

Wat is een kathedraal?
A
Een monumentaal kerkgebouw, vaak in gotische stijl, dat dient als bisschoppelijke zetel en rijkelijk versierd is met architectonische en beeldhouwkundige elementen.
B
Een gesloten kerkgebouw, vaak in romaanse stijl, dat dient als bisschoppelijke zetel en rijkelijk versierd is met architectonische en beeldhouwkundige elementen.

Slide 16 - Quizvraag

Wat is het begin van de gotische architectuur?
A
De bouw van de Basiliek van Saint-Denis in Frankrijk onder leiding van abt Suger in de 12e eeuw, waarbij spitsbogen, ribgewelven en grote glas-in-loodramen werden geïntroduceerd.
B
De bouw van de Basiliek van Saint-Denis in Frankrijk onder leiding van abt Suger in de 12e eeuw, waarbij formaat, gewelven en grote ramen werden geïntroduceerd.

Slide 17 - Quizvraag

Wat is een bouwloods?
A
Een opslagruimte in een kathedraal waar religieuze relieken en manuscripten werden bewaard.
B
Een tijdelijke werkplaats bij de bouwplaats van een gotische kathedraal, waar steenhouwerstechnieken werden ontwikkeld en beeldhouwers en ambachtslieden aan decoratieve elementen werkten.

Slide 18 - Quizvraag

Hoe wordt de beeldhouwkunst levendiger gemaakt?
A
In de gotische kunst kregen beelden een natuurlijker houding (contrapost), meer expressie in gezichten en dynamische plooival in kleding, waardoor figuren menselijker en levendiger leken.
B
In de gotische kunst kregen beelden een meer statische houding, meer emotie in gezichten en statische plooival in kleding, waardoor figuren menselijker en levendiger leken.

Slide 19 - Quizvraag

Wat is een glas-in-loodraam?
A
Het glas gaat verschillende keren de oven in om de pigmenten in het glas te 'branden'.
B
Een decoratief raam bestaande uit gekleurde glasstukken, vaak in loodlijsten gezet, dat veel werd gebruikt in gotische kathedralen om religieuze verhalen en symboliek uit te beelden.

Slide 20 - Quizvraag

Wat is een altaarstuk?
A
Een decoratieve tafel in een kerk die uitsluitend wordt gebruikt voor bloemen en kaarsen, zonder religieuze betekenis.
B
Een kunstwerk, vaak een schilderij of beeldhouwwerk, dat achter of boven een altaar wordt geplaatst en religieuze scènes of heiligen uitbeeldt.

Slide 21 - Quizvraag

KEUZE ONDERDEEL
1
Vragen bij het boek.
2
Videovragen. 
3
Examenvragen.
Ik wil testen of ik de leerstof goed begrijp.
Ik wil meer uitleg.
Ik snap de leerstof, ik wil verdiepen.
Start bij dia 17
Start bij dia 24
Start bij dia 26

Slide 22 - Tekstslide

VRAGEN BIJ HET BOEK
Maak de vragen die horen bij hoofdstuk 2.4 gotische kunst uit het Kunstboek.

Slide 23 - Tekstslide

In 1140 introduceerde Suger spitsbogen in de kerkelijke architectuur.
Zijn verbouwing betekende een revolutie in de bouwkunst van de
middeleeuwen: het begin van de gotiek. Suger had voor de verbouwing
een religieus en esthetisch motief.

1. Leg uit hoe in de visie van Suger het goddelijke en de lichtheid van de
kerk bij elkaar worden gebracht.

Slide 24 - Open vraag

Wat betreft de constructie verschilt een gotische kerk duidelijk van een
romaanse.

2. Leg uit hoe het komt dat de muren van een gotische kathedraal geen
dragende functie hebben en waarom dit ervoor zorgt dat er grote ramen
in gemaakt kunnen worden.

Slide 25 - Open vraag

Je ziet een detail van beeldhouwwerk van de Notre-Dame in
Amiens. Het reliëf is een verwijzing naar het laatste oordeel.

3. Noem twee aspecten van de voorstelling die naar het laatste
oordeel verwijzen.

Slide 26 - Open vraag

Als je romaans en gotisch beeldhouwwerk vergelijkt, dan zie
je veranderingen in de vormgeving.

4. Noem twee aspecten van die verandering.

Slide 27 - Open vraag

De sterke ruimtelijke effecten verhogen het realisme
van het veelluik.

5. Noem twee middelen waarmee Van Eyck erin is
geslaagd de tweede laag met De boodschap aan Maria
een sterk ruimtelijk effect te geven.

Slide 28 - Open vraag

Het geopende veelluik is horizontaal in twee lagen
verdeeld. Hoewel het onderste deel uit vijf aparte
panelen bestaat is daar een duidelijke eenheid aanwezig.

6. Leg aan de hand van twee aspecten van de
voorstelling uit hoe hier een eenheid wordt bereikt.

Slide 29 - Open vraag

VIDEOVRAGEN
Start de video. Terwijl je kijkt, verschijnen de vragen op het scherm. Beantwoord elke vraag door te kiezen of de stelling waar of onwaar is, op basis van wat je hebt gezien in de video.

Slide 30 - Tekstslide

5

Slide 31 - Video

EXAMENVRAGEN
Beantwoord de vragen waarbij je je vaardigheden en kennis over voorstelling, vormgeving, materiaal en kunsthistorische kennis test.

Slide 32 - Tekstslide

In de middeleeuwen hadden schilders en beeldhouwers
nog niet zo’n voorname status als in de renaissance:
beeldhouwers waren ambachtsmannen. Op de afbeelding
zie je links onderin een beeldhouwer aan het werk.

Geef twee aspecten van de voorstelling waaruit je kunt
afleiden dat de status van de beeldhouwer die van ambachtsman was.

Slide 33 - Open vraag

06:50
Kloosters maakten deel uit van een uitgestrekt christelijk netwerk dat zich uitstrekte van Rome tot Schotland.
A
waar
B
onwaar

Slide 34 - Quizvraag

07:16
Tijdens het jaar 1000 verenigden de Europeanen zich rond het christelijk geloof en begonnen ze meer te reizen en handel te drijven.
A
waar
B
onwaar

Slide 35 - Quizvraag

08:50
Romaanse kerken waren typisch versierd met ingewikkelde versieringen en grote ramen.
A
waar
B
onwaar

Slide 36 - Quizvraag

08:51
De Romaanse architectuurstijl kenmerkte zich door puntige bogen en hoge torenspitsen.
A
waar
B
onwaar

Slide 37 - Quizvraag

12:37
De kunst in Romaanse kerken was voornamelijk realistisch om de christelijke boodschap te onderwijzen.
A
waar
B
onwaar

Slide 38 - Quizvraag

Het ruim zeventig meter (!) lange, geborduurde tapijt is gemaakt in de
11e eeuw en verbeeldt een historische slag in Engeland. Tot op de dag
van vandaag hebben kunsthistorici nog niet kunnen achterhalen door
wie het tapijt gemaakt is, al duiden de verschillende borduurstijlen op
meerdere makers.
- Geef twee redenen waarom het zo moeilijk te achterhalen is wie de makers
van dit middeleeuwse tapijt zijn.

Slide 39 - Open vraag

De makers borduurden met dikke wol op een linnen ondergrond.
Daarbij gebruikten ze slechts acht kleuren. Ondanks het gebruik
van dikke wol en een beperkt kleurenpalet, lukte het de makers
te zorgen voor een levendige variatie in de vormgeving van de
mens- en dierfiguren.

Toon dit aan met drie voorbeelden uit de afbeeldingen.

Slide 40 - Open vraag

In de middeleeuwen konden de meeste mensen niet lezen.
Om die reden moest het verhaal zo helder en duidelijk
mogelijk in beeld worden gebracht.

Beschrijf twee manieren waarop de compositie bijdraagt aan
de leesbaarheid van het verhaal.

Slide 41 - Open vraag

VAST ONDERDEEL - AFSLUITING
Je kan uitleggen hoe schilderkunst, beeldhouwkunst en architectuur in de romaanse periode samenhangen met de middeleeuwse cultuur en religie.

Slide 42 - Tekstslide

SAMENVATTEN EN BEGRIPPEN
Maak, afhankelijk van de tijd, een uitgebreide of beknopte mindmap voor elk onderdeel van de Romaanse kunst.

Gebruik je Kunstboek. Paginanummers en onderwerpen worden aangegeven.

Slide 43 - Tekstslide

pagina 38
skylines van kerken en
kathedralen, kathedralen: de architectuur

Slide 44 - Woordweb

pagina 39
kathedralen: de bouw

Slide 45 - Woordweb

pagina 40
Steeds levendigere beeldhouwkunst
'Schilderen' met glas en licht

Slide 46 - Woordweb

pagina 41
glas, altaarstukken

Slide 47 - Woordweb

pagina 42
vlaamse primitieven
tempera versus olieverf

Slide 48 - Woordweb

Ik kan uitleggen hoe gotische schilderkunst, beelden en architectuur te maken hebben met de cultuur en het geloof in de middeleeuwen.
0100

Slide 49 - Poll