Paragraaf 5: Regering

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• Voortgezet speciaal onderwijs
• havo
• Leerroute H
• Leerjaar 5

ORION COLLEGE DROSTENBURG

Terugblik op vorige les

Toetsstof: 

inleiding maatschappijleer +

parlementaire democratie: paragraaf 1 t/m 6 

Leerdoel 

1. Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom we een regering/kabinet nodig hebben. 
   
2. Het verloop van de kabinetsformatie herken je en kun je uitleggen. 
   
3. De begrippen: coalitie, oppositie en de rol van ministers in een regering herken je en kun je uitleggen.
   
4. Je geeft je mening over een stelling
   

Presentaties staan ook op n@tschool, bekijk ze goed!

Wie zitten er in de regering?

Tekst

1. Koning +ministers (rood)
2. ministers + staatssecretarissen (geel)
3. Tweede Kamerleden (groen)
4. Eerste Kamerleden (blauw)

Waarom hebben we een kabinet nodig als er al een gekozen Tweede Kamer is?  

 

• Met 150 mensen van verschillende partijen het land besturen, is niet mogelijk. Vandaar dat de Kamer, op basis van de verkiezingsuitslag, een soort dagelijks bestuur samenstelt.
  
• Behalve om praktische redenen is het ook gewenst (machtenscheiding) dat de uitvoerende macht wordt gecontroleerd door het het parlement. 

Waarom is het vormen een nieuw kabinet zo lastig?

• Er zijn veel (kleine) partijen
  

• Verschillende standpunten
  

• Geen partij heeft de absolute meerderheid (de helft plus 1 = 76 zetels)
  

• Partijen moeten dus samenwerken (coalitie)
  

Kabinetsformatie

1.  Uiterlijk 1 week na de installatie van de nieuwe Tweede Kamer debatteren de partijen over de verkiezingsuitslag. In dit debat benoemt de Tweede Kamer een informateur.
   
2. Informateur onderzoekt beste combinatie van partijen.
3. Informateur laat partijen compromissen sluiten.
4. Compromissen geslaagd? Dan coalitie mogelijk.
5. Regeerakkoord wordt opgesteld.
6. Daarna gaat formateur aan de slag (is meestal minister president)
7. Formateur zoekt geschikte ministers en staatssecretarissen bij elkaar. 
8. Koning benoemt ministers en staatssecretarissen en tot slot volgt foto op bordes. 

Welke partijen zaten aan de onderhandelingstafel tijdens de succesvolle formatie

1. VVD, D66, PVV, CU (rood)
2. VVD, PvdD, CU, D66 (geel)
3. VVD, D66, CU, CDA (groen)
4. PvdA, D66, Groen Links (blauw)

nos.nl

Ministers

• Elke minister heeft een eigen beleidsterrein, zoals defensie.
• Minister geeft leiding aan duizenden ambtenaren die wetsvoorstellen en adviezen geven. 
• Ministerraad. 
• Naast ambtenaren heeft een minister vaak een staatssecretaris onder zich, die verantwoordelijk is voor een deel van zijn beleidsterrein. 

Coalitie & oppositie

• In Nederland is geen enkele partij groter dan de meerderheid van de Tweede Kamer.
  
• Om die meerderheid wel te hebben, moeten partijen samenwerken. 
  
• Partijen die in de regering samenwerken, heten: coalitie.
  
• Partijen die niet in de regering zitten, maar wel in de Tweede Kamer, heten: oppositie
  

Maak de uitgedeelde opdracht in duo's

Juiste stappen

5-1-3-7-6-2-4

Casus: Satudarah

Duominister

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid  is een Nederlands ministerie. Het ministerie gaat over alles wat met justitie te maken heeft en zorgt dat Nederland veilig is. Zo wordt de politie en de bestrijding van terrorisme door het ministerie geregeld.

www.npo.nl

Individueel: schrijf op wat je van onderstaande stelling vindt.

De Nederlandse regering moet motorclubs zoals Satudarah verbieden

Vergelijk je mening met buurman/buurvrouw

Stelling klassikaal bespreken

Wat hebben we geleerd?

• Schrijf 3 nieuwe feiten op in je schrift/werkboek die je vandaag hebt geleerd. 
• Welke vraag heb je nog over deze les?
• Bewaar deze aantekening goed, volgende les starten we er mee!

Dank voor jullie aandacht!