Les 1. Een nieuw wereldbeeld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Ontdekkers/Hervormers

Een nieuw wereldbeeld P2

Terugblik (1)

Je krijgt 3 minuten om drie woordwebben te maken.

Maak drie verschillende woordwebben waarin je de wereld van:

Grieken, 

Romeinen 

Middeleeuwen 

een plek geeft. Gebruik je handboek)

Terugblik (2)

Je krijgt 30 seconden om de 3 standen in de standensamenleving van de Middeleeuwen op te schrijven.

Leerdoel P2

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat de Renaissance is.  

Je kan uitleggen wat de invloed van de Renaissance is geweest op de kunst, geloof en het leven in Europa aan het eind van de Middeleeuwen

Kennen en kunnen blz 29 HB

3 onderwerpen vandaag

De Renaissance in het noorden

De macht van de kerk

Ketterij en inquisitie

Renaissance

• Betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur
• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië (1350)

Waarom in Italië?

• Veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Door handel: meer geld en contacten met andere culturen (Afrika, Midden-Oosten, Azië)

• Genieten van luxe spullen
• Rijke Italianen willen kunst (van zichzelf)
• Kunstenaars krijgen daarom veel geld, waardoor kunst steeds beter wordt

Kenmerken van de Renaissance-kunst (1)

• wedergeboorte van de Griekse- en Romeinse kunst/cultuur

• realistisch

• veel details

• perspectief (weergeven van diepte)

Kenmerken van de Renaissance-kunst (2)

• thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen
  

• naakt
  

• observeren, dan pas schilderen

Wat betekent Renaissance?

1. kunst
2. artiest
3. wedergeboorte
4. oertijd

Dit schilderij van Maria en Jezus is uit de Renaissance. Dit is te zien aan

1. de kleuren
2. diepte werking/perspectief
3. het onderwerp
4. krans om het hoofd (aureool)

0

Anders denken over het leven en de dood (humanisten)

• Memento mori (Gedenk te sterven), wordt carpe diem (Pluk de dag)

• Mensen gaan meer leven voor het leven nu, en niet voor het leven na de dood

• God en geloof blijven heel erg belangrijk, maar het vertrouwen in de kerk wordt minder

Handig om te weten (1)

Bestuur: 

Keizer over groot deel van Europa waarin de macht van de kerk groot was.

1. Karel de 5e (1500-1555)

2. Filips de 2e (1556-1598)

Humanisten die kritiek leverden op kerk en bestuur:

'je moet wat nuttigs doen voor de samenleving, terug naar de kernwaarden'.

Erasmus (Nederlanden) video

Machiavelli (Italië)

Handig om te weten (2)

Tijd van ontdekkingen

- andere werelddelen

- op gebied van techniek

- veranderd wereldbeeld

Bijvoorbeeld: 

- Amerika

- Boekdrukkunst

- van geo- naar helio centrisch

(Copernius)

Handig om te weten (3)

Door de ontdekkingen komen nieuwe inzichten.

- Kritiek op de kerk en de politiek.

- Kritiek op standensamenleving:

1e stand: geestelijkheid (kerk)

2e stand: adel (politiek)

3e stand: boeren

De macht van de kerk

- Door de ideeen van de Renaissance gingen mensen steeds meer nadenken en minder klakkeloos geloven.

- De kerk moest natuurlijk wel het goede voorbeeld geven (vroom leven, veel bidden en hun leven in teken van God stellen)

- Veel geestelijken maakten hier een potje van.

- De kerk had allerlei privileges (geen belastingen betalen en ze mochten belastingen innen (tienden)

- Macht en Rijkdom werd voor veel geestelijken belangrijker dan het geloof.

Ketterij en inquisitie

- Mensen die andere ideeen hadden als de kerk (Paus) werden ketters genoemd. Ketters werden als een bedreiging voor de kerk maar ook voor de samenleving gezien (onrusten)

- Kerk mocht ketters zelf vervolgen en straffen--> kerkelijke rechtbank (inquisitie). Ketters werden vaak gedwongen om terug te keren naar het geloof of te sterven.

- Door de Renaissance werd het steeds moeilijker voor de kerk om de onrusten de kop in te drukken. Mensen wilden zelf een band met God aangaan i.p.v. via de priester 

Schrijf 3 drie dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Huiswerk volgende week

Maken: opdracht 5, 6, 7 introductie

Maken: P2 Een nieuw wereldbeeld: alle opdrachten