Spier en botaandoeningen GHZ

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Spierspasmen GHZ

Spieren ... enzo

Soorten spieren

Lengtespieren --> van het ene bot naar het andere

Kringspieren --> niet vast aan een bot

Gladde spieren --> geen controle op, organen

Dwarsgestreepte spieren --> heb je controle op, spierballen

Spieren

Zonder spieren kunnen  botten en gewrichten niet bewegen.

• Dwarsgestreepte spieren Willekeurig
• Gladspierweefsel
  Onwillekeurig
• Hartspierweefsel
  Dwarsgestreept
  

Gladde spieren

Gladde spieren kun je niet beïnvloeden maar kunnen wel geraakt worden door spasmes.

Vaak zijn deze spasmes:

• Pijnlijk en koliekachtig
• Sterk aanwezig en kan niet genegeerd worden
• Vaak gerelateerd aan menstruatiekramp, diarree, galblaaspijn of nierstenen.

Is kramp hetzelfde als spasme?

In ons lichaam hebben we ongeveer 640 spieren. Als verschillende vezels van één van je spieren plotseling onwillekeurig samentrekken, dan heb je een kramp of spasme.

Kramp: Pijnlijke, tijdelijke samentrekking, meestal door fysieke oorzaken.

Spasme: Onvrijwillige samentrekking, vaak door neurologische of interne oorzaken en niet altijd pijnlijk

Spierspasmes

• Treden op wanneer een spier onwillekeurig en krachtig samentrekt en niet kan ontspannen.
• Komen vaak voor.

Wat zijn de meest voorkomende plaatsen waar spasmen optreden?

Intensiteit spasmen

Spierspasmes variëren in intensiteit van mild tot ernstig.

Spier kan harder aanvoelen dan normaal en/of zichtbaar vervormd lijken.

Spiergroepen kunnen zichtbare tekenen van spiertrekkingen vertonen.

Skeletspieren

Skeletspieren kun je bewust aansturen

Spasmes van deze spieren komt het vaakst voor.

Oorzaken:

• Overbelasting/spiermoeheid
• Uitdroging
• Elektrolytenafwijkingen
• Treedt plotseling op, pijnlijk en meestal van korte duur.

Dystonie

Speciale vorm van spasmes is dystonie waarbij er een stoornis is in de spierspanning.

Voorbeelden zijn een scheefstand van de hals (torticollis) of een te hoge spierspanning in oogleden of ooglidspasmes (blefarospasme).

Oorzaken spierspasmes

• Nieuwe sportoefeningen
• Uitdroging
• Slagaderverkalking
• Chronische nek- of rugpijn
• Systemische ziekten (diabetes, anemie)

• Aandoeningen zenuwstelsel (MS)
• Spasmes van gladde spieren
• Schrijverskramp of musiceerkramp
• Overdosis mangaan--> enzym voor het leveren van energie

Zorgaspecten

Aandachtspunten bij spasmen...   

• zorg voor veiligheid
• spasmen kunnen bij overprikkeling toenemen
• soms doen spasmen pijn, denk om pijnstilling

Behandelingen spasmes

• Voldoende drinken
• Voorbereiding spieren op arbeid
• Rekken van spieren
• Onderliggende oorzaak behandelen
• Alcoholgebruik verminderen
• Medicatie

Paratonie 

Onvrijwillige verhoogde spierspanning die toeneemt bij actieve/passieve beweging, vaak voorkomend bij neurologische aandoeningen zoals dementie.

Kenmerken Paratonie

Onvoorspelbare weerstand: De spieren voelen soms soepel aan en soms juist heel stijf, afhankelijk van de situatie of hoe de persoon zich voelt.

Reactie op beweging: Hoe meer je probeert een arm of been te bewegen, hoe meer weerstand er kan ontstaan.

Emotionele invloed: Spanning, angst of frustratie kan de spierspanning verergeren.

Bij neurologische aandoeningen: Komt vaak voor bij mensen met bijvoorbeeld dementie of hersenletsel

De behandeling van paratonie richt zich niet op het volledig wegnemen ervan (omdat het vaak samenhangt met onderliggende aandoeningen zoals dementie of hersenletsel), maar op het verminderen van de impact op de patiënt en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Hieronder staan belangrijke behandelprincipes:

Rust en vertrouwen: Een ontspannen omgeving en rustige benadering kunnen de spierspanning verminderen.

Langzaam bewegen: Voer bewegingen langzaam en voorzichtig uit om de weerstand niet onnodig te vergroten.

Communicatie: Praat rustig met de patiënt en leg uit wat je gaat doen, ook al lijkt de patiënt het niet volledig te begrijpen.

Fysiotherapeut inschakelen 

Spasmen komen vaker voor bij ouderen door:

Veranderingen in het zenuwstelsel (verminderde efficiëntie, neurologische aandoeningen).

Spier- en gewrichtsveranderingen (spierverlies, artritis).

Medicatiegebruik (bijwerkingen van diuretica, antidepressiva, enz.).

Elektrolyten- en vochttekort (uitdroging, slechte voeding).

Chronische ziekten (diabetes, nierproblemen, spinale aandoeningen).

Preventie en aanpak

Hoe kun je spasmen bij ouderen verminderen?

Zorg voor een goede voeding 

Regelmatige, lichte oefening om spieren soepel en sterk te houden.

Controle van eventuele bijwerkingen van medicijnen.

Neuroloog inschakelen

Dit was het dan... zijn er nog vragen?