H8

• Recht
• MBO
• Studiejaar 4

les recht

Week 3 

Planning

Terugblik vorige les

Start H8 

Aan de slag 

Afsluiting

lesdoelen

Jullie weten aan het einde van de les de 3 gerechten in Nederland 

 Jullie kunnen uitleggen wat onpartijdigheid is en kunnen aangeven hoe nevenfuncties van rechters bewaakt worden om te voorkomen dat de onpartijdigheid in gevaar komt.

Welke personen kennen wij in het recht?

Verschillende personen in het recht

Jurist 

Rechter 

Officier van justitie 

Advocaat 

Gerechtsdeurwaarder 

Notaris 

Juristen

Juristen

iemand die zich bezighoudt met het recht

Dat houdt in: een advocaat is jurist, een rechter is jurist, een officier van justitie is jurist, een bedrijfsjurist is uiteraard ook jurist 

én iemand die zich anderszins met het recht bezighoudt mag zich jurist noemen.

Rechter

Rechter

hebben het laatste woord bij conflicten, overtreding van regels of een misdaad. 

Ze beslissen of iemand de wet heeft overtreden of schuldig is aan een misdrijf. 

In hun vonnis leggen ze een passende maatregel of straf op. Het oordeel van de rechter is bindend.

Advocaat

Advocaat

is een jurist (rechtsgeleerde) die in rechtszaken belangenbehartiger is voor één partij (of meerdere partijen met een identiek belang).

volg je de (wo) studie Rechtsgeleerdheid. Na de studie loop je drie jaar stage bij een advocatenkantoor.

Officier van justitie

Officier van justitie

heeft de leiding van het opsporingsonderzoek in strafzaken. 

Afhankelijk van de resultaten van dit onderzoek zal hij besluiten de zaak voor de rechter te brengen (te dagvaarden), een schikking aan te bieden of de zaak te seponeren

De officier van justitie vertegenwoordigt het OM. Hij geeft leiding aan de politie tijdens het opsporingsonderzoek en zorgt dat dit zorgvuldig en volgens de regels gebeurt

Gerechtsdeurwaarder

Gerechtsdeurwaarder

kan beslag leggen

Goederen kunnen spullen zijn, maar bijvoorbeeld ook uw loon, uitkering of het tegoed op uw bankrekening. 

Op sommige goederen mag een gerechtsdeurwaarder geen beslag leggen. Dit zijn bijvoorbeeld uw bed, eten en drinken, en de kleren die u draagt.

Wat doet een notaris?

Notaris

Ambtelijke taken: opmaken van authentieke akte

Authentieke akte = akte opgemaakt door een openbaar ambtenaar, bijvoorbeeld overdracht van een woning

Niet-ambtelijke taken: Juridische adviezen geven op de terreinen waar hij thuis is

aktes opmaken 

H8 

De rechterlijke organisatie

algemene introductie over de rechterlijke organisatie in Nederland

Rechterlijke organisatie

De rechterlijke organisatie in Nederland is verantwoordelijk voor het behandelen van geschillen en het uitvoeren van rechtspraak.

 

Er zijn drie verschillende gerechten in Nederland: 

• de rechtbank, 
• het gerechtshof 
• de Hoge Raad.

De rechtbank

De rechtbank is verantwoordelijk voor het behandelen van gewone zaken, zoals:

• strafzaken, 
• civiele zaken 
• familiezaken.  

De rechtbank is verdeeld in enkelvoudige kamers (voor zaken met één rechter) en meervoudige kamers (voor zaken met meerdere rechters)

Enkel & meervoudige kamer

De enkelvoudige kamer is een rechtszaal waarbij één rechter aanwezig is. Dit is meestal het geval bij minder complexe zaken, of bij zaken waarbij een snelle uitspraak gewenst is. Voorbeelden van zaken die voor de enkelvoudige kamer komen, zijn bijvoorbeeld strafzaken met een lichtere straf, of kleine civiele zaken.

De meervoudige kamer is een rechtszaal waarbij meerdere rechters aanwezig zijn. Dit is meestal het geval bij complexere zaken, of bij zaken waarbij een uitspraak van meerdere rechters gewenst is om tot een goede afweging te komen. Voorbeelden van zaken die voor de meervoudige kamer komen, zijn bijvoorbeeld strafzaken met een zwaardere straf, of grote civiele zaken.

Het gerechtshof

Het gerechtshof

Het gerechtshof is het tweede aanleggerecht en is verantwoordelijk voor het behandelen van hoger beroep tegen uitspraken van de rechtbank. 

Het gerechtshof is ook verdeeld in enkelvoudige en meervoudige kamers.

De hoge raad

De Hoge Raad is het hoogste rechtscollege van Nederland en is verantwoordelijk voor het behandelen van cassatieberoep (beroep op onrechtmatigheid van een uitspraak van het gerechtshof). 

De Hoge Raad bestaat uit één enkelvoudige kamer.

Rechters

Wat is een rechter?

2 type rechters 

gewone rechter

administratieve rechter

Gewone rechter

verantwoordelijk voor het behandelen van zaken die betrekking hebben op privaatrecht (bijvoorbeeld strafzaken, civiele zaken en familiezaken). 

De gewone rechter is een onafhankelijke rechter die op basis van de wet en de feiten een uitspraak doet.

administratieve rechter

verantwoordelijk voor het behandelen van zaken die betrekking hebben op bestuursrecht (bijvoorbeeld bezwaarschriften tegen besluiten van de overheid). 

De administratieve rechter is ook een onafhankelijke rechter, maar is tegelijkertijd ook een onderdeel van de overheid (bijvoorbeeld de rechtbank).

Waarom moet een rechter onpartijdig zijn?

Onpartijdigheid

Onpartijdigheid is een belangrijk principieel uitgangspunt voor rechters. Het betekent dat een rechter onpartijdig moet zijn en geen vooroordelen of belangen mag hebben die de uitspraak van de rechter beïnvloeden.

 

Onpartijdigheid is belangrijk om ervoor te zorgen dat rechters onafhankelijk en objectief kunnen oordelen en om het vertrouwen van de samenleving in het rechtssysteem te behouden.

Wat is een nevenfunctie?

Nevenfunctie

Sommige rechters hebben naast hun functie als rechter ook nevenfuncties, zoals het geven van adviezen of het doen van onderzoek. 

Deze nevenfuncties kunnen de onpartijdigheid van de rechter in gevaar brengen als er een belangenverstrengeling is. 

Om te voorkomen dat de onpartijdigheid van de rechter in gevaar komt, worden nevenfuncties van rechters bewaakt door de Raad voor de rechtspraak

Interne organisatie van de gerechten

4 verschillende afdelingen

• Kanton
• Civiel
• Straf 
• Bestuur

Kanton

De kantonrechter behandelt binnen het civiel recht: 

civiele zaken tot en met een bedrag van € 25.000, arbeidszaken, huurzaken, consumentenkoopzaken en consumentenkredietzaken. 

Civiel

De afdeling civiel is een afdeling van de rechtbank die bevoegd is voor de behandeling van civiele zaken. 

Civiele zaken zijn zaken die betrekking hebben op het privaat- of bestuursrecht, en die vaak complexer zijn dan kantonzaken. 

De afdeling civiel behandelt bijvoorbeeld zaken over aansprakelijkheid, schadevergoeding, erfenissen, echtscheidingen en bezwaarschriften tegen besluiten van de overheid.

www.rovid.nl

Straf

Strafrecht is het geheel van regels waarin is vastgelegd:

welk gedrag strafwaardig is (welke strafbare feiten zijn er?)

welke straffen er worden gegeven, en:

hoe de strafoplegging wordt uitgevoerd

In het strafrecht staat het straffen van bepaald gedrag (een handelen of nalaten) centraal

Bestuur

De afdeling bestuur behandelt zaken die betrekking hebben op het bestuursrecht, zoals bijvoorbeeld bezwaarschriften tegen besluiten van de overheid

Aan de slag

Hoofdstuk 8

Terugblik lesdoelen

Jullie weten aan het einde van de les de 3 gerechten in Nederland 

Welke hoort niet in het rijtje thuis?

1. Rechtbank
2. Gevangenis
3. Gerechtshof
4. Hoge raad

Rechterlijke organisatie

De rechterlijke organisatie in Nederland is verantwoordelijk voor het behandelen van geschillen en het uitvoeren van rechtspraak.

 

Er zijn drie verschillende gerechten in Nederland: 

• de rechtbank, 
• het gerechtshof 
• de Hoge Raad.