VI 6.1 Procesrecht

• Privacy- en procesrecht
• MBO
• Studiejaar 1

Procesrecht

Les 1

Inleiding procesrecht

Er zijn verschillende soorten rechtszaken waarbij er verschillende verhoudingen zijn tussen de betrokken partijen.

Benoem de soorten rechtszaken en leg uit welke verhoudingen er zijn.  (overheid-burger of burger-burger)

Inleiding procesrecht

Het is aan de rechter om een beslissing te nemen als er een conflict is ontstaan. Dit kan een conflict zijn tussen de overheid en burgers, of tussen burgers onderling. 

Welke drie partijen zijn betrokken bij een rechtszaak in het strafrecht?

1. Rechter, overheid en natuurlijke persoon
2. Rechter, overheid en overheid
3. Rechter, natuurlijke persoon en rechtspersoon
4. Rechter, twee natuurlijke personen

De rechter beslist over de strafrechtszaak;

De overheid staat tegenover de verdachte (natuurlijk persoon). 

Kan een rechtspersoon betrokken zijn bij een rechtszaak in het burgerlijk recht?

1. Ja
2. Nee

Laat de studenten antwoord geven op de vraag en vraag daarna aan de studenten waarom ze voor dat antwoord hebben gekozen. Herhaal de stof. 

Procesrecht

• Strafprocesrecht: de officier van justitie geeft leiding aan het politieonderzoek              Wetboek van Strafvordering
• Burgerlijk procesrecht: beschrijft het verloop van het proces  tussen eiser en gedaagde               Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
• Bestuursprocesrecht: overheid tegen natuurlijke of rechtspersoon           Algemene wet bestuursrecht

Benoem kort het verloop van het procesrecht per rechtsgebied. 

Uitgangspunten procesrecht

1. De zitting is openbaar
2. De rechter is onpartijdig en onafhankelijk
3. Alle partijen worden gehoord (hoor en wederhoor)
4. Partijen mogen zich door een advocaat laten bijstaan
5. De rechter motiveert zijn uitspraak

Openbare zitting

Iedereen heeft toegang tot de mondelinge behandeling (zitting) van de rechtszaak. Ook de uitspraak is openbaar.

Uitzondering: zaken over minderjarigen, zaken in het personen- en familierecht of medische zaken zijn niet openbaar i.v.m. privacy (art. 27 Rv). Ook zaken in het strafrecht met minderjarige verdachte(n) of zedendelicten zijn niet openbaar (art. 269 Sv)

Onpartijdige en onafhankelijke rechter

De rechter weegt de belangen van beide partijen af. De rechter kijkt naar de feiten, de omstandigheden en de wet te kijken. Op basis daarvan neemt de rechter een beslissing. 

Weet jij waarom de rechter een toga draagt?

Toga: ze laten zo zien dat zij in functie zijn  en niet als privépersoon met privémeningen in de rechtbank zitten. 

Hoor en wederhoor

De rechter zorgt ervoor dat alle partijen hun zegje kunnen doen. De rechter geeft alle partijen hiervoor de gelegenheid.

Kan dit alleen mondeling op de zitting?

Nee, mag, afhankelijk van de procedure, ook schriftelijk. 

Advocaat

Verplichte procesvertegenwoordiging: je moet een advocaat inschakelen binnen het burgerlijk procesrecht (civiele kamer van de rechtbank)

Gemachtigde: je mag je laten vertegenwoordigen door een advocaat, maar dat moet niet. Je mag dit zelf kiezen. Dit geldt bij kantonzaken, binnen het strafrecht en binnen het bestuursrecht. Deze zaken mag je zelf starten, of je laat je bijstaan door een gemachtigde. 

Rechter motiveert zijn uitspraak

De rechter moet uitleggen waarom hij deze beslissing heeft genomen. Dit zorgt ervoor dat de rechterlijke uitspraken van goede kwaliteit zijn. Op basis van een goed gemotiveerd vonnis kan de verliezende partij beter beslissen of het zinvol is om in beroep te gaan. 

Wat is geen uitgangspunt van het procesrecht?

1. De zitting is openbaar
2. Hoor en wederhoor
3. De rechter is partijdig en afhankelijk
4. De rechter motiveert zijn uitspraak

Leg uit wat 'hoor en wederhoor' inhoudt

Leg uit; waarom moet de rechter zijn uitspraak motiveren?

Rechtshulpverleners

Rechtshulpverlener             iemand die juridisch hulp kan geven

1. Advocaat
2. Deurwaarder
3. Incassobureau
4. Bewindvoerder
5. Notaris
6. Mediator
7. Het Juridisch loket

Advocaat

• Juridisch adviseur
• Adviseert en stelt indien nodig documenten op
• Vertegenwoordiger bij rechtszaak
• Master Rechtsgeleerdheid met civiel effect
• Beroepsopleiding advocatuur
• Orde van Advocaten

Deurwaarder

Ambtenaar en ondernemer tegelijk: 

• Opleiding tot kandidaat gerechtsdeurwaarder
• Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders

Ambtelijke taken: 

• Dagvaarding uitbrengen (betekenen)
• Uitvoeren van uitspraken van de rechter (tenuitvoerlegging of executie)
• Conservatoir beslag leggen

Niet-ambtelijke (commerciële) taken:

Geeft advies, voert incasso's uit en treedt op als gemachtigde bij kantonzaken

Leg de verschillende ambtelijke taken uit. 

Incassobureau

Een incassobureau 'incasseert' openstaande rekeningen voor bedrijven. Het incassobureau belt de klanten die nog moeten betalen en probeert hen over te halen om de rekeningen te betalen. 

Bewindvoerder

Een bewindvoerder regelt alles met betrekking tot geldzaken voor personen die zelf hun geldzaken en administratie niet meer kunnen regelen. 

• De rechter wijst aan wie de bewindvoerder is
• Bewindvoerder betaalt alle rekeningen en zorgt ervoor dat toeslagen worden aangevraagd.

Notaris

• Juridisch adviseur
• Opstellen en bewaren van notariële akten
• Opleiding Rechtsgeleerdheid in notarieel recht
• Zesjarige stage als kandidaat-notaris
• Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie

Mediator

• Een mediator bemiddelt
• Probeert conflicten op te lossen door samen een oplossing te bedenken
• Onafhankelijke bemiddelaar
• Rechtszaak wordt door mediation voorkomen

Het juridisch loket

• Voor mensen met een laag inkomen en weinig vermogen
• Geeft advies en informatie over juridische kwesties
• Bij ingewikkelde juridische kwesties verwijst het loket de cliënt door naar bijvoorbeeld een advocaat of de gemeente

Naar welke rechtshulpverlener ga je met een kleine juridische vraag?

1. Notaris
2. Mediator
3. Advocaat
4. Het Juridisch Loket

Wie stelt notariële akten op?

1. Advocaat
2. Notaris
3. Gerechtsdeurwaarder
4. Mediator

Wat is GEEN ambtelijke taak van een gerechtsdeurwaarder?

1. Juridisch advies geven
2. Dagvaardingen uitbrengen
3. Tenuitvoerlegging van uitspraken
4. Conservatoir beslag leggen

Organisatie van de rechtspraak I

Rechterlijke colleges (18):

Rechtbank (11)

Gerechtshof (4)

Hoge Raad (1)

Bijzondere colleges; Centrale Raad van Beroep & College van Beroep voor het bedrijfsleven (2)

Organisatie van de rechtspraak II

Werkgebied (geografisch) van de rechtbank         arrondissement

Onder welk arrondissement valt jouw woonplaats? Kijk mee op de volgende slide! 

www.rechtspraak.nl

Rechtbank     

Gerechtshof 

Hoge Raad 

Centrale Raad van Beroep  

College van Beroep voor het bedrijfsleven

Eerste aanleg 

Tweede aanleg (hoger beroep)

Cassatie (juridisch technische vragen)

Hoger beroep voor zaken over sociale zekerheid & studiefinanciering

Hoger beroep zaken over landbouwsubsidies, telecomtarieven en andere economische bestuursrechtelijke onderwerpen

Hoeveel rechtbanken zijn er in Nederland?

1. 4
2. 18
3. 11
4. 12

Marijke woont in Almelo. Binnen welk arrondissement valt Almelo?
Kijk op blz. 112 van je boek.

1. Overijssel
2. Noord-Nederland
3. Gelderland
4. Midden-Nederland

Griffie en griffier

Griffie:

• Administratie-afdeling van de rechtbank 
• Regelt alle administratie en communicatie rondom een procedure 

Griffier:

Een griffier bereidt de zittingen voor, notuleert tijdens de zitting en helpt de rechter met het opstellen van de uitspraak.