Les 6 H2 Marktvormen en hun marktevenwicht

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Economie

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling stof vorige les
• Bespreken opdrachten vorige les 
• Theorie hoofdstuk 2 Marktvormen en hun evenwicht
• Zelf opdrachten maken

Herhaling vorige les

• Wat is het verschil tussen een concrete markt en een abstracte markt?
• Welke 3 elementen bepalen de marktstructuur?
• Wat is het verschil tussen heterogene producten en homogene producten?
•  Welke 5 marktvormen kennen we?

Opdrachten bespreken

Wat gebeurt hier met
de vraaglijn?

Bij welke vraagveranderende factor hoort dit?

Marktvormen en hun marktevenwicht

Waarvan is sprake bij een marktevenwicht?

• De gevraagde hoeveelheid is gelijk aan de aangeboden hoeveelheid
• Alle producenten maximaliseren hun winst 

Dit verschilt per marktvorm

• Bij volkomen concurrentie hebben aanbieders geen invloed op de prijs
• Bij alle andere marktvormen wel. Er is dan geen collectieve aanbodlijn 

Wanneer is sprake van volkomen concurrentie:

1. Veel vragers en veel aanbieders
2. homogeen product
3. vrije toe- en uittreding: 'er wordt op lange termijn geen winst gemaakt'
4.  Transparante markt
5. iedereen gebruikt dezelfde productietechnologie

Marktevenwicht bij volkomen concurrentie:

Snijpunt van de vraag- en aanbodlijn

MO = MK

Winst = TO - TK = (TO/q - TK/q) * q = (p -GTK) * q

Waarom kan er geen winst worden gemaakt?

Als er winst wordt gemaakt, leidt dit tot nieuwe toetreders, omdat er geen toetredingbarrière is.

Is er dus winst? dan komen er nieuwe aanbieders

Dit gebeurt net zo lang totdat er geen winst meer is.

De prijs wordt dus uiteindelijk even hoog als de minimum GTK-lijn. (op korte termijn dus wel winst mogelijk, op lange termijn niet)

Monopolistische concurrentie

Wat was dat ook alweer: hetzelfde als volkomen concurrentie, maar dan met een heterogeen product: consumenten vinden de producten verschillend van elkaar. Bijvoorbeeld restaurants in Emmen.

Gevolg?

Monopolistische concurrentie kent geen collectieve aanbodlijn

Toetredingsdrempels ontstaan

Iedere aanbieder is net iets anders dan haar concurrenten.

Er blijft dus ook winst bestaan.

Monopolie

Een monopolist is een prijszetter: hij kiest een prijs op de collectieve vraaglijn.

Een monopolist wil ook zijn winst maximaliseren: MO=MK

MK is bij een monopolist hetzelfde als bij andere aanbieders, de MO is wel anders.

MO van een monopolist

Een monopolist kan maar op één manier meer producten verkopen: de prijs verlagen. Als hij dus meer producten wil verkopen, zal de opbrengst van een nieuw verkocht product (MO) dus lager zijn dan de vorige.

Oligopolie

Een oligopolie heeft altijd een lagere prijs dan een monopolie

Streeft namelijk ook naar winst, maar moet wel rekening houden met concurrenten.

Is discriminatie altijd verkeerd?

Prijsdiscriminatie voor monopolisten

Voor verschillende consumenten verschillende prijzen hanteren, zodat je een zo hoog mogelijke winst kunt behalen.

Bijvoorbeeld: kinderkaartjes
voor pretparken

Wanneer toe te passen?

2 voorwaarden:

1. Onderlinge doorverkoop is niet mogelijk
2. De consumenten zijn (legaal) in marktsegmenten te verdelen.

Marktvormen en welvaart

Welvaart kan gemeten worden als surplus.

Onderscheid in consumentensurplus en producentensurplus.

Hoe meer aanbieders, hoe hoger het consumentensurplus en hoe lager het producentensurplus.

Welvaartsverlies

Wanneer een marktvorm geen volkomen concurrentie is, is deze markt niet 'perfect' omdat de markt niet voor optimale surplus zorgt.

Dit noemen we welvaartsverlies

Schematische weergave welvaartsverlies

Door de marktvorm wordt
het PS groter, het CS
kleiner, maar de afname
bij CS is groter dan de 
toename bij het PS

Zelf aan de slag

Begin met opgave 7 van paragraaf 2

Volgende week

Praktische opdracht