Les 11 M3 H2 P4 t/m P7: Marktvormen en hun marktevenwicht

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Les 11 M3 H2 P4 t/m P7: Marktvormen en hun marktevenwicht

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling vorige les
• Opdrachten bespreken
• Rest hoofdstuk 2 bespreken
• Zelf aan de slag 

Herhaling vorige les

• Wanneer is er sprake van marktevenwicht?
• Waarom kan een bedrijf bij volkomen concurrentie op lange termijn geen winst maken?
• Hoe bereken je totale opbrengst?
• Hoe bereken je totale winst?
• Wanneer is er sprake van maximale winst? 

Opdrachten bespreken

Marktevenwichten bij andere marktvormen

• Volkomen concurrentie
• monopolistische concurrentie
• homogene oligopolie
• heterogene oligopolie
• Monopolie 

Monopolistische concurrentie

Voorwaarden monopolistische concurrentie:

1. Veel vragers en aanbieders
   
2. Verhandeld product is niet homogeen maar gedifferentieerd.
   
3. Vrije toe- en uittreding (makkelijk)
4. De markt is transparant.
   
5. Elke aanbieder heeft dezelfde productietechnologie.
   

Marktevenwicht

Er komt niet één marktevenwicht, omdat alle aanbieders hun eigen 'kleine markt' hebben. (niche markt)

Nieuwe toetreders brengen hun eigen versie op de markt

Monopolie

• Er is maar één producent, hij bepaalt de evenwichtsprijs.
  
• Prijszetter: hoeft geen rekening te houden met wat andere aanbieders doen, want die zijn er niet en komen er ook niet.
  
• Toetreding tot de markt is niet mogelijk.
  

Maximale winst

Bij die productieomvang waarbij geldt: MO = MK.

MO=MK

Werkt anders dan bij volkomen concurrentie

MO is namelijk niet gelijk aan de verkoopprijs, maar altijd lager.

Wanneer een monopolist namelijk de opbrengst wil vergroten, kan hij dat niet door door meer te produceren, want dan daalt de prijs.

MK is wel hetzelfde

Marktevenwicht

Continue collectieve vraag: de MO en de MK van de monopolist

De MO is altijd lager dan de prijs

Marktevenwicht:

• MO-lijn: de MK-lijn snijdt bij Q = 6
  
• Bij een prijs van € 10, waarbij zes stuks verhandeld worden
  
• Winst: oppervlakte van rechthoek ABCD: hoogte (€ 10 − € 4) × lengte (6)
  

Prijsdiscriminatie

Een monopolist (maar ook sommige andere marktvormen) kunnen aan prijsdiscriminatie doen: Een verschillende prijs voor verschillende personen hanteren.

Kent iemand voorbeelden?

Korting

• Korting voor senioren
• korting voor studenten
• korting voor kinderen 

Voorwaarden prijsdiscriminatie:

• Groepen moeten in marktsegmenten te verdelen zijn
• Onderlinge doorverkoop moet niet mogelijk zijn 

Oligopolie

• Beperkt aantal (twee) aanbieders: (duopolie)
• Aanbieders beïnvloeden elkaars gedrag
  
• Prijszetter: rekening houden met andere aanbieders!
  
• Toetreding tot de markt is mogelijk
  
• Heterogeen en homogeen oligopolie
• Werkt zowel prijzenoorlog als kartelvorming in de hand

Kartelvorming

Illegaal prijsafspraken maken, waardoor je naar buiten treed als monopolist.

Waarom is kartel-
vorming slecht?

Marktprestaties en welvaart

Welvaart kan gemeten worden als surplus.

Onderscheid in consumentensurplus en producentensurplus.

Hoe meer aanbieders, hoe hoger het consumentensurplus en hoe lager het producentensurplus.

Want: Consumentensurplus = verschil tussen wat de consument ervoor over heeft en wat hij daadwerkelijk betaalt.

Producentensurplus = verschil wat de producent minimaal wil hebben voor het product en wat hij er daadwerkelijk voor krijgt.

Surplus bij volkomen concurrentie

Welvaartsverlies

Een volkomen concurrentie is een 'perfect werkende markt'. Dit betekent dus dat het surplus maximaal is.

Een monopolie zorgt voor het grootste welvaartsverlies: Het surplus (de welvaart) is hierbij het laagst.

Schematische weergave welvaartsverlies

Door de marktvorm wordt

het PS groter, het CS

kleiner, maar de afname

bij CS is groter dan de

toename bij het PS

Zelf aan de slag

Let op: Volgende week module 3 en 4 mee!