8.2 Atomen: bron van radioactiviteit

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

8.2 Atomen: bron van radioactiviteit

Voor vandaag

• Vorige les
• Uitleg deel 1 van 8.2
• Opdrachten maken
• Uitleg deel 2 van 8.2
• Opdrachten maken en bespreken 
• Lesafsluiting

Leervragen 8.1 Elektromagnetische straling

1. Wat is wifi?
2. Welke soorten elektromagnetische straling zijn er?
3. Is elektromagnetische straling gevaarlijk?

Van welk soort straling wordt bij medisch onderzoek vaak gebruik gemaakt?

1. alfastraling
2. bètastraling
3. gammastraling
4. zonnestralen

Van welk soort straling maakt wifi gebruik?

1. infraroodstraling
2. radiostraling
3. ultraviolette straling
4. elektromagnetische straling

Tegen welke gevaarlijke straling kun je zonnebrand gebruiken?

1. Infrarood
2. Ultraviolet
3. Gammastraling
4. Kernstraling

Licht is een voorbeeld van elektromagnetische straling.

1. Juist
2. Onjuist

Röntgenstraling heeft een groot doordringend vermogen.

1. Juist
2. Onjuist

Leervragen 8.2 Atomen: bron van radioactiviteit

1. Hoe zit in atoom in elkaar?
2.  Wat zijn isotopen?
3. Wat is radioactiviteit?

1. Hoe zit een atoom in elkaar?

Wat is ook alweer een atoom?

Google atomen 

Atoom

Bestaat uit 3 deeltjes (echt de allerkleinste deeltjes die er zijn)

1. Neutronen ( )
2. Protonen (+)
3. Elektronen (-)

Atoom

• Kern bestaat uit protonen en neutronen 

Atoomnummer

Helium

Atoomnummer = 2 

Atoomnummer = aantal protonen in de kern

Hoeveel protonen heeft Helium?

Helium

Stoffen zijn neutraal (geen lading)

Als helium 2 protonen (+) heeft

Hoeveel elektronen (-) om geen lading te hebben?

Uit welke 3 deeltjes bestaat een atoom ook alweer?

Helium

1 proton/ 1 neutron weegt 0,0000000000000000000000017 g

De massa van 1 elektron is nog kleiner

Massagetal = aantal protonen + neutronen

Helium

Aantal protonen = 2 

Massa getal = 4 

Aantal neutronen?

Massagetal = aantal protonen + neutronen

Je moet het aantal protonen, elektronen en neutronen kunnen berekenen

• Protonen = atoomnummer
• Elektronen = aantal protonen (dus atoomnummer)
• Neutronen = massagetal - aantal protonen 

 

Aluminium

Protonen = 

Elektronen = 

Neutronen = 

Aluminium

Protonen = 13

Elektronen = 13

Neutronen = 27 - 13 = 14

Aluminium

Protonen = 13

Elektronen = 13

Neutronen = 27 - 13 = 14

Welke zaten in de kern?

Atoom tekenen 

kern

zwevende elektronen

2. Wat zijn isotopen?

Isotopen

• Het atoomnummer bepaald welk atoom het is. 
• Deze staat vast. 
• Atoomnummer 6 = koolstof
• Weten we dan het aantal, protonen, neutronen, elektronen?

Isotopen

• Aantal neutronen weten we nog niet, hoe bepalen we die?
• neutronen = massagetal - protonen
• Het massagetal kan per atoom verschillen en dus het aantal neutronen ook! 
• Dat zijn isotopen. 

Isotopen 

• Zelfde aantal protonen = atoomnummer
• Ander aantal neutronen = andere massa 

Koolstof isotopen 

Aan de slag 

Wat: Maken 8.2 BLZ 64 opdracht 2 t/m 15

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 20 min 

Klaar: 1. Nakijken met boekje 2. Aan mij laten zien 

3. Wat is radioactiviteit?

Radioactiviteit

• Bij veel atomen klopt de verhouding in de kern tussen aantal protonen en neutronen  
• Deze kernen zijn stabiel
• Als het aantal neutronen sterk afwijkt van het aantal protonen dus is de kern instabiel 

Radioactiviteit

• De instabiele kern zendt dan deeltjes uit om weer stabiel te worden = VERVAL 
• Bij verval zendt de kern ioniserende straling uit = radioactiviteit
• Het verval gaat door tot er een stabiele kern ontstaat

Radioactiviteit

• Het atoomnummer bepaald welk atoom het is = aantal protonen, neutronen of elektronen?
• Bij radioactiviteit worden deeltjes uitgezonden, ook protonen, totdat stabiel wordt
• Er kan dus een andere atoomsoort ontstaan 

Verschillende soorten straling 

• Alfastraling: bestaat uit 2 protonen en 2 neutronen
• Bètastraling: bestaat uit elektronen 
• Gammastraling: energierijke elektromagnetische straling

Activiteit

Het aantal kernen dat in één seconde vervalt, noem je de activiteit.

Je meet de activiteit in becquerel (Bq). 

Bij een activiteit van 100 Bq vervallen er elke seconde honderd kernen.

Activiteit

A (Bq)

Het aantal kernen dat per seconde vervalt.

Aan de slag 

Wat: Maken 8.2 BLZ 64 opdracht 3 t/m 15

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 20 min 

Klaar: 1. Nakijken met boekje 2. Aan mij laten zien 

opdrachten bespreken

Einde van de les

• Huiswerk: maken 8.2
• Volgende les: verder met 8.3

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan.