14.1 naar een nieuwe wereldorde

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

12.1 Naar een nieuwe wereldorde:

de ondergang van het communisme door problemen in SU:

• 1.  Economische stagnatie
• 2. Militaire uitgaven werden te hoog. 
•     SDI-project VS nieuwe fase in wapenwedloop (Reagan)
• 3. Geen inspraak van de bevolking > sociale onrust
•      1985: Gorbatsjov wijzigt de koers: 
•      - Peresjtrojka > vernieuwing productieproces en invoering marktwerking
•      - Glasnost: 'Openheid', verruiming vrijheid van meningsuiting > 
•       kritiek neemt toe: roep om democratische hervormingen en vrij reizen naar Westen

12.1 Naar een nieuwe wereldorde: situatie in Oostblok

• Roep om democratie begon in Polen en Hongarije 
• Gorbatsjov grijpt hier niet in
• 1989: Druk vanuit de bevolking leidt tot val Muur en 
• aftreden van Gorbatsjov (1991)

BBC interview over aftreden Gorbatsjov

(2.40 min)

12.1 Naar een nieuwe wereldorde: situatie in Oostblok

• Jeltsin schaft communisme als regerende partij in de SU af >
• SU valt uiteen in aparte zelfstandige staten 
• Voormalige Oostbloklanden worden lid van de EU             

                                                                                                                  

                                                                                                                     Jeltsin

2 documentaires 

Val van de Muur

1e: 7 minuten (NOS)

2e: 10 minuten (NOS)

0

0

USSR na 1991:

• Na Gorbatsjov werd Jeltsin leider van de SU >
• Jeltsin maakt einde aan communisme in SU >
• Voormalige republieken onafhankelijk
• markteconomie > enkele superrijken
• Baltische staten en Polen bij EU.
• Elders autoritaire staten (o.a. Hongarije)
• Nationalistische en ethnische gevoelens >
• revolutie en burgeroorlog (o.a.Oekraïne)

Gevolgen val communisme voor het Westen:

• - VS 'politiagent van de wereld'
• - Navo: beheersing militaire conflicten ipv 
•                 bestrijden communisme
• - Duitsland economische motor Europa
• - Poetin (2008): herstel positie > 
• - nieuwe spanningen met het Westen o.a,
• - Oekraïne (Krim)