3.1 Zintuigen en prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3.1 Zintuigen en prikkels

3.1 Zintuigen en Prikkels

Leerdoelen:

1. Je kunt de zintuigen in je lichaam benoemen ne noemen welke prikkel ieder zintuig opvangt

2. Je kunt uitleggen hoe je lichaam op prikkels reageert

3. Je kunt de delen van het zenuwstelsel benoemen

4. Je kunt uitleggen hoe impulsen van zintuigen en hersenen door je lichaam gaan

5. Je kunt uitleggen hoe de hersenen impulsen van zintuigen verwerken

Een prikkel is informatie uit je omgeving. Je zintuigen vangen die prikkels op en zetten deze om in een impuls. 

Het verwerken van prikkels

Zenuwstelsel:

Zenuwen + ruggenmerg + hersenen

1. Prikkel
2. Zintuig
3. Impulsen via zenuwen
4. Centraal zenuwstelsel; ruggenmerg -> hersenen = waarnemen
5. impulsen via zenuwen
6. Spieren = reactie

Zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen: zintuig -> hersenen/ruggenmerg

Schakelzenuwcellen: binnen hersenen en/of ruggenmerg

Bewegingszenuwcellen: hersenen/ruggenmerg -> spieren of klieren

 Stap voor stap

1. Geurprikkel -> reukzintuig 
2. Impulsen via gevoelszenuwen Ruggenmerg/hersenen = schakelcellen
3. Hersenen = bewustwording
4. Via schakelcellen naar einde ruggenmerg Impulsen via bewegingszenuwen
5. Spier = reactie

Gedrag = alle reacties op prikkels samen (gestuurd vanuit je hersenen)

 Hersenen

Grote hersenen

• Hersenschors
• Bewustwording en bewuste reacties

Kleine hersenen

• Coördinatie en evenwicht

Hersenstam

• Verbindt grote/kleine hersenen met ruggenmerg
• Onbewuste levensprocessen en reflexen

Hersencentrum

Wat is hier de prikkel?

Prikkel

prikkel

impuls

bewustworden

Zoek bij elk zintuig de juiste taak

Warmtezintuigen

Tastzintuigen

koudezintuigen

Pijnzintuigen

Zijn er voor de prikkel pijn

Zijn gevoelig voor de prikkel, "hoe voelt het voorwerp aan"

Zijn gevoelig voor de prikkel "lagere temperatuur"

Zijn gevoelig voor de prikkel "hogere temepratuur"

Gezichtszintuig

Gehoorzintuig

Reukzintuig

Smaakzintuig

Evenwichtsorgaan

Licht waarnemen

Geluid waarnemen

zwaartekracht waarnemen

Geur waarnemen

Smaak waarnemen

1

2

3

4

5

In de zintuigcellen ontstaan impulsen

De impuls wordt door zenuwen naar de hersenen geleid

De hersenen verwerken de impulsen van alle zintuigen

Je wordt je bewust van wat je waarneemt

Een prikkel komt via het zintuig in de zintuigcel terecht

Welke typen zenuwcellen zie je in de afbeelding hieronder?

huid

spier

bewegingszenuwcel

gevoelszenuwcel

schakelzenuwcel

Sleep de juiste betekenis naar het juiste begrip. 

Gevoelszenuwcel 

Bewegingszenuwcel 

Schakelcel 

Impulsen van zintuigcel naar hersenen 

Impulsen van hersenen naar spieren 

Impulsen van en naar beide zenuwcellen