4.2 Leren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat is gedrag?

Welke functie heeft gedrag in de natuur?

Wat is de directe aanleiding voor gedrag?

Wat houdt motivatie in en waarvan is motivatie afhankelijk?

Wat is een sleutelprikkel? En wat is het effect van zo'n prikkel?

4.2 Leren

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat reflexen zijn en wat aangeboren gedrag is.
• Je kunt uitleggen hoe mensen en dieren leren: gewenning, inprenten, conditioneren (belonen en straffen), trial and error (met vallen en opstaan), imitatie 
• Je kunt beschrijven hoe je dieren traint.

Aangeboren gedrag

• Reflex
• Instinct 

REFLEX

Aangeboren gedrag

Stereotype reactie op prikkel

Reflexen zijn af te leren door bijvoorbeeld trainen en gewenning

Instinct

Complex aangeboren gedrag

Welk gedrag past bij welke levensfase

Wanneer vertoont een dier bepaald gedrag (afhankelijk van bijvoorbeeld hormonen, licht en temperatuur)

Aangeboren/Aangeleerd

Aangeleerd gedrag

• Gewenning
• Inprenten
• Conditioneren (belonen en straffen)
• Trial and error (met vallen en opstaan)
• Imitatie

Gewenning

Na herhaling een reactie (reflex) afleren, als de reactie niet nuttig blijkt te zijn.

Inprenten

Leren in een gevoelige periode (vlak na de geboorte, net uit het ei, héél jong dier)

Conditioneren: leren door belonen/straffen

Vallen en opstaan

Leren door te oefenen

Wat heb jij geleerd met vallen en opstaan???

Imitatie

Leren door na te doen

En steeds opnieuw proberen 

-> oefenen

Inzicht

Door ervaringen uit het verleden op een andere wijze te combineren vindt een organisme een oplossing van een probleem in een nieuwe situatie (niet uit een boek leren, maar zelf bedenken)

Huiswerk woe 26 maart (6e uur)

Aantekeningen 4.2 afmaken.

Bestudeer blz. 21 t/m 28.

Maken + nakijken opdr. 3 t/m 18.

Dit schaap heeft zijn manier van bewegen aangeleerd door ....

Zebravink-mannetjes kiezen voor partners die lijken op het vrouwtje dat ze opgevoed heeft. Ze hebben in het nest geleerd wat aantrekkelijke kenmerken zijn. Deze vorm van leren is:

Is in het vorige filmpje sprake van leren (zo ja, welke vorm), of inzicht? Verklaar je antwoord.