Memo 2A hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 1 Reformatie en Opstand

Luther

Calvijn

Oriëntatie

we beginnen met de oriëntatie.

- Je neemt de tijdbalk over

- je analyseert de bron

- je maakt de opdrachten 1 t/m 4 

huiswerk

Huiswerk is, lees par. 1 'Problemen in de kerk' intensief

(dus je markeert de eerste zinnen van een alinea, je kijkt naar de signaalwoorden en je markeert de slotzin van een stukje, want dat is vaak de conclusie)

par. 1 Problemen in de kerk

Dit is in Amsterdam. Een vrouw die lid was van de Wederdopers (verboden) wordt gestraft. In haar mond hebben ze kruit gestopt en zo wordt ze in het vuur gegooid.

Par. 1 wat te doen:

- EERST lezen en MARKEREN. Het is een studieboek, dus meestal zijn de eerste zinnen van een alinea belangrijk. 

- omcirkel ook signaalwoorden om te kijken of het gaat om een opsomming, een verandering of continuïteit

- zet in de kantlijn kort waar het een opsomming of uitleg van is

- let ook op de begrippen, blauwgedrukte woorden

- maak de vragen

wat is belangrijk in par. 1

- In de MIDDELEEUWEN (dus eerder) was er maar 1 christelijke kerk. Soms kwam er kritiek en dan werd er een nieuwe kloosterorde gesticht. Soms kwam er verdergaande kritiek en dat werden ketters genoemd. Om ketters te vervolgen richtte de kerk de inquisitie op.

- De kritiek op de kerk ging verder en verspreidde zich door de humanisten en de boekdrukkunst. Er zaten fouten in de bijbel, de geestelijken maakten misbruik van hun macht (aflaatbrieven) en meer. Onder leiding van Maarten Luther  kwam er een lijst met misstanden (aflaatbrieven, de paus, het vereren van heiligen(beelden) en zo meer. De bijbel werd in de landstaal vertaald omdat iedereen de bijbel moest kunnen lezen. Luther was een hervormer, ook Johannes Calvijn was een hervormer. (Verschil: bij Luther was de vorst de baas, bij Calvijn de groep gelovigen zelf). 

Vervolg

- De paus was woedend over de kritiek, Hij zette de hervormers uit de kerk, zo ontstond een nieuwe, protestantse kerk.

dat noemen we Hervorming of Reformatie. dat had twee gevolgen: 1. Miljoenen Europeanen kregen een ander geloof (cultuur) en 2. Er ontstonden godsdienstoorlogen (politiek/bestuurlijk)

Karel V vervolgde protestanten hard en dat was een van de oorzaken van de Opstand in Nederland

Luther bespreekt zijn stellingen over de RK-kerk
Is dat een voorbeeld van verandering of van continuïteit?

Wat waren de oorzaken van de stellingen van Luther

Wat was het gevolg van zo iemand als Calvijn?

par. 2 Onvrede in de Nederlanden

Willem van Oranje geloofde in het samen kunnen bestaan van meerdere godsdiensten in 1 land. Hij werd uiteindelijk de leider van de opstand

Par. 2 wat te doen:

- EERST lezen en MARKEREN. Het is een studieboek, dus meestal zijn de eerste zinnen van een alinea belangrijk. 

- omcirkel ook signaalwoorden om te kijken of het gaat om een opsomming, een verandering of continuïteit

- zet in de kantlijn kort waar het een opsomming of uitleg van is

- let ook op de begrippen, blauwgedrukte woorden

- maak de vragen

Linkje naar Het verhaal van Nederland

https://www.npostart.nl/het-verhaal-van-nederland/09-03-2022/VPWON_1311387

Welkom in de Tachtigjarige oorlog; Het voorspel en Het begin van de Opstand

https://schooltv.nl/video/welkom-in-de-80-jarige-oorlog-het-voorspel/

https://schooltv.nl/video/welkom-in-de-80-jarige-oorlog-het-begin-van-de-opstand/

wat is belangrijk in par. 2

-Karel V was de Heer der Nederlanden en hij bestuurde een enorm rijk. Het was voor hem nodig dat hij, om te kunnen besturen en oorlog te kunnen voeren, genoeg belastingen binnenkreeg. daarom wilde hij zijn rijk centraal besturen en overal dezelfde belastingen heffen. De Nederlandse adel (en de steden, waar het meeste geld zat) waren daar niet blij mee. De opvolger van Karel, Philips II ging ermee door. Hij maakte gebruik van de hulp van een landvoogd(es) en een stadhouder (hoge adel).

vervolg

- veel mensen in Nederland waren ontevreden over de Spaanse koning: 1. De adel en de steden wilden geen centraal bestuur (raakten ze hun macht kwijt); 2. Ze wilden geen vaste belastingen (kun je niet meer onderhandelen); 3. Ze wilden meer vrijheden voor de protestanten .

- Margaretha stopte tijdelijk met de zware maatregelen na het smeekschrift der edelen.

- Door die stop komen heel veel protestanten naar Nederland terug. Ze hielden hagepreken. Margaretha wilde die verbieden en de predikers vervolgen. Toen werden ze boos en gingen ze (de volgelingen)  kerken bestormen en kapotmaken. 

- Philps II was daar woedend over en stuurde Alva. Willem van Oranje vluchtte naar Duitsland.

Wat was de oorzaak van het verzet van de Nederlanden tegen Philips?

Stel dat jij een edelman in de periode van de opstand was, zou je de kant van Nederland of van Spanje kiezen en waarom?

Het verhaal van Nederland

https://www.npostart.nl/het-verhaal-van-nederland/09-03-2022/VPWON_1311387

https://www.npostart.nl/het-verhaal-van-nederland/23-03-2022/VPWON_1311388

Dit is de volgende aflevering van Het verhaal van Nederland, die past bij het verloop van de Opstand

par. 3 Het begin van de opstand

De aanval van de Geuzen op Den Briel. Een beetje een toevalstreffer, maar wel het begin van de samenwerking tussen Hollandse gewesten.

Let op de gebruikte wapens

Hier is Willem van Oranje de hoofdgast

https://schooltv.nl/video/welkom-in-de-80-jarige-oorlog-de-opstand-hapert/

https://schooltv.nl/video/welkom-in-de-80-jarige-oorlog-de-geboorte-van-de-nederlanden/