Godsdienstgedoe

• Geschiedenis
• Wereldoriëntatie
• +3
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Er is in de geschiedenis veel gedoe geweest tussen verschillende godsdiensten. Soms werden ruzies zelfs oorlogen. En ook binnen dezelfde godsdienst waren mensen het niet altijd met elkaar eens.

.

Gedoe in de godsdiensten

Kijk- en klikplaat

Wat gebeurt hier, denk je?

In welke tijd speelt deze plaat zich af, denk je? Waar zie je dat aan?

Waar speelt dit zich af, denk je?

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik welke twee geloven tegenover elkaar kwamen te staan tijdens de Reformatie.
• weet ik welke rollen Maarten Luther, Johannes Calvijn en Desiderius Erasmus in deze tijd speelden.
• weet ik waarom en op welke manier de protestanten in opstand kwamen. 
• kan ik uitleggen hoe de Tachtigjarige Oorlog begon.

Dit ga je leren

Woordenschat

Na deze les:

• begrijp ik de belangrijke woorden die met gedoe om godsdiensten te maken hebben. 

Begrijpend lezen

Na de les:

• kan ik een stripverhaal maken over de Beeldenstorm. 

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Vragenmuur & Weetmuur

Wat wil jij graag weten over gedoe in de godsdiensten in de zestiende eeuw? Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Over welke tijd hebben we het?

De tijd van ontdekkers en hervormers: 1500 - 1600

_{Verdiepende tekst}

Lees de tekst en arceer 

de woorden die je nog niet goed begrijpt. 

Arceer in ieder geval: 

• de godsdienst
• katholiek
• protestant
• de periode
• de leider
• het meningsverschil 
• gelovig
• zich ergeren aan 
• plunderen
• heilig
• vereren
• de wraak

_Woordenschat

de Reformatie

De Reformatie, ook wel de Hervorming, was een omslagpunt in de kerkelijke geschiedenis die plaatsvond in het begin van de zestiende eeuw.

de periode

Een bepaalde tijd.

De bloem bloeit een korte periode. 

je ergeren aan

Je heel erg irriteren aan iets.
Teun ergert zich aan het gemak van Saïda.

plunderen

Alles stelen.

Na de brand werd alles wat in het gebouw over was geplunderd.

vereren

Iemand heel erg bewonderen.

Katholieken vereren de heilige Maria.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

katholiek

protestant

katholiek

Een stroming in de christelijke kerk waarvan de paus in Rome de baas is.

Katholieke mensen gaan vaak op zondag naar de kerk.

protestant

Een stroming binnen het christendom dat alleen de Bijbel erkent.

Een protestant leest vaak verhalen in de Bijbel.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Ga met behulp van de hulpkaart op zoek naar de betekenis van de woorden die jij hebt gearceerd. 

Weet je de betekenis nog niet? Zoek dan de betekenis van het woord op, op deze website. Schrijf de betekenis voor jezelf op. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Hulpkaart

woordparaplu

woordtrap

woordkast

Woordenschat

Bespreek de belangrijke woorden met uw leerlingen. De hulpkaart kan helpen om achter de betekenis van de woorden te komen. In hun logboek noteren de leerlingen de betekenis van de woorden die ze nog niet kenden.

Maak een woordveld. Schrijf in het midden: 

Schrijf alle belangrijke informatie uit de video in steekwoorden in je woordveld. 

Bekijk de video en maak een woordveld

Bekijk het filmpje hier! 

Godsdienstgedoe 16e eeuw

Een groep mensen waren het niet eens met de katholieke kerk. 

Wie waren de leiders van deze groep? Twee antwoorden zijn goed. 

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1. Hertog Alva
2. Johannes Calvijn
3. Maarten Luther
4. Desiderius Erasmus

Wat is

Waardoor ontstond de protestantse kerk?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

• Wie zie je in de video?
   
• In de Middeleeuwen kon je je zonden afkopen bij de kerk om in de hemel te komen. Wat vind jij daarvan?

Bekijk het filmpje en beantwoord de vragen samen met je schoudermaatje. 

Bekijk het filmpje hier! 

0

Wat is

Waarover had Erasmus kritiek? Bespreek het in je tafelgroepje. Wat vind jij er zelf van?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

0

Wat is

Leg in je eigen woorden uit welke belangrijke rol Desiderius Erasmus speelde in deze tijd. 

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Het liep hoog op tussen de twee geloven. Wat gebeurde er tijdens de Beeldenstorm in 1566?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1. Katholieken plunderden en vernielden protestantse kerken.
2. Protestanten plunderden en vernielden katholieke kerken.

Wat is

Wat vind jij van de situatie tussen de katholieken en protestanten toen?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Wie zijn deze twee heren? Slepen maar!

Maarten Luther

Johannes Calvijn

Desiderius Erasmus

Filips de Tweede

Jullie gaan zo een stripverhaal maken over de Beeldenstorm. 

Hoe maak je eigenlijk een stripverhaal? En wat is het doel van een stripverhaal? 

Ik ga jullie helpen! 

Stripverhaal 

Verwerkingsopdracht

Bekijk de nieuwsstrip hieronder

en klik op de hotspots voor kijkvragen. 

Wat denk je dat het doel is van de maker van deze strip?

Wat valt je op?

Hoe weet je dat dit een strip is? Wat maakt die tekstvorm zo anders dan andere teksten? 

..
.

Wat is het doel van de maker van deze nieuwsstrip?

1. De maker wil je vooral informeren.
2. De maker wil je vooral overhalen om iets te doen.
3. De maker wil je vooral vermaken.
4. De maker wil je vooral overtuigen van zijn/haar mening.

Conclusie

Conclusie stripverhaal 

• In een strip zie je tekeningen. 
• Een strip bestaat uit aparte hokjes: in elk hokje staat een tekening. 
• Meestal staat er in een hokje ook een korte tekst. Dit staat dan vaak in een denk- of tekstballon. 
• Ook kan de schrijver ervoor kiezen om een korte tekst bovenaan het tekstvak te schrijven of om grote letters te gebruiken. 
• Een striptekenaar van een nieuwsstrip wil de lezer informeren en een beetje vermaken. Denk aan de boeken van Nul tot nu of de nieuwsstrips in Kidsweek.

De opdracht

Jij gaat een nieuwsstrip schrijven over de Beeldenstorm. Verwerk daarin de aanleiding en het gevolg van de Beeldenstorm. Dit kan je doen door de belangrijkste informatie in de tekst te onderstrepen. 

Bedenk een verhaallijn waarin deze informatie naar voren komt. Verdeel dit verhaal in zes verschillende stukken. Wat wil je in ieder hokje vertellen? Gebruik de geleerde woorden uit de les.

Schets je strip eerst. 

Welke personages wil je laten zien? En waar spelen de verschillende gebeurtenissen zich af? 

Gebruik de informatie uit de tekst. 

Aan de slag! 

Tevreden over je schets? 
Maak dan je stripverhaal. De checklist hiernaast kan je helpen!

Feedback & aanpassen

• Is jouw stripverhaal af? Haal 'm door de checklist! 

• Wissel je strip uit met een klasgenoot. Vul de checklist voor elkaar in en pas je tekst aan op basis van de feedback die je hebt gekregen.

_Publiceren

Bundel de stripverhalen tot één stripboek. Laat het stripboek door de klas gaan zodat iedereen elkaars stripverhaal kan lezen.

Wat zijn de verschillen tussen de strips?

Verwerkingsopdracht

Reflectie

Hoe vond jij deze les?

Draai aan het rad en bespreek de vragen klassikaal.

Voer een denkgesprek: 

'Gedoe in de godsdiensten' is niet iets wat zich alleen in de 16e eeuw afspeelde. 

• Hoe zie je dat vandaag de dag terug?
• En wat vind jij daarvan? 
• Wat voel je daarbij?
• Hoe kan het dat we het soms zo ingewikkeld vinden om met anders denkenden samen te leven, denk je?

Afsluiting

Wereldoriëntatie

• ik weet welke twee geloven tegenover elkaar kwamen te staan tijdens de Reformatie.
• ik weet welke rollen Maarten Luther, Johannes Calvijn en Desiderius Erasmus in deze tijd speelden.
• ik weet waarom en op welke manier de protestanten in opstand kwamen. 
• ik kan uitleggen hoe de Tachtigjarige Oorlog begon.

Terugkoppeling lesdoelen

Woordenschat

• ik begrijp de belangrijke woorden die met gedoe om godsdiensten te maken hebben. 

Begrijpend lezen

• ik kan een stripverhaal maken over de Beeldenstorm. 

Plak (een foto/printje van) je script in je projectschrift! 

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Vragenmuur & Weetmuur

• Op welke vragen hebben jullie deze les antwoord gekregen?
• Welke vragen zijn nog onbeantwoord?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch achter het antwoord op deze vragen komt?

Vragenmuur & weetmuur

Bekijk samen met de leerlingen de vragenmuur. Zijn er al vragen beantwoord? Verplaats die vragen naar de weetmuur. Zijn er tijdens deze les nieuwe vragen ontstaan? Welke vragen zijn nog onbeantwoord? Wat kunnen de leerlingen doen om eventueel alsnog achter het antwoord te komen?

Tot de volgende keer!