Les 12: Poëzie

• LessonUp
• Secundair onderwijs

Wens

Dat je mag vinden wat je zoekt. 
Dat je blijft zoeken als je vindt. 

Dat je de dingen blijft bekijken 

met de wijsheid van een kind. 

Dat elke dag één ogenblik

je overrompelt, pakt of raakt.

Dat het een jaar wordt dat de grootste afstand 

overbrugbaar maakt. 

Stijn De Paepe

 

Les 12: Poëzie

Wat is poëzie voor jou? 

Welke gevoelens roept het beeld van een geboorte bij je op? 

Welke gevoelens roept het beeld van een begrafenis bij je op? 

Welke woorden kunnen deze gevoelens verbeelden?
bv. regendruppels 

Welke woorden kunnen deze gevoelens verbeelden?
bv. zonneschijn 

https://www.poezieweek.com/

25 januari tot 31 januari

De vorm van taal in gedichten

Bestudeer de theorie 5 minuten in je Trajectwijzer. 
Doe mee met de test. 

1. eindrijm
2. alliteratie
3. vrij vers
4. enjambement

1. eindrijm
2. vers
3. vrij vers
4. strofe

1. eindrijm
2. vers
3. vrij vers
4. strofe

1. refrein
2. alliteratie
3. enjambement
4. vrij vers

1. refrein
2. vers
3. vrij vers
4. eindrijm

1. eindrijm
2. vers
3. refrein
4. vrij vers

1. enjambement
2. vers
3. strofe
4. vrij vers

Rijmschema's

Als je rijmende woorden aan het eind van een regel dezelfde letter geeft, ontstaat een rijmschema.

Welke rijmschema's komen het vaakst voor? 

- gekruist rijm: abab (cdcd)

- gepaard rijm: aabb (ccdd)

- omarmend rijm: abba (cddc) 

Omarmend rijm: abba (cddc) 

Ik droeg nog kleine kleren, en ik lag: a

Languit met mijn moeder in de warme hei,: b 

De wolken schoven boven ons voorbij: b 

En mijn moeder vroeg wat ik in de wolken zag.: a

Gekruist rijm: abab (cdcd)

Er viel een vogel die geen vogel was: a

Niet ver van hem tussen de kruiden: b 

En hij werd niet meer wakker want het gras: a 

Werd rood, een ieder weet wat dat beduidde: b

Gepaard rijm: aabb (ccdd)

En je neus en je mond en je haar: a

en je ogen en je hals waar: a 

je kraagje zit en je oor: b

met je haar er voor: b

William Shakespeare – Sonnet 18 

Zal ik eens jou zien én een Zomerdag?                                 a                                                               

Zo heerlijk en zo vriendelijk ben jij.                                         b

Wind rukt de appelknoppen van de Mei                               b

En zomers recht is al te kort van kracht.                               a

Zomaar te vurig brandt het hemels oog                               c

En dan weer raakt die gouden gloed gedempt                  d

En schoon vloeit zomaar niet van schoon omhoog,        c

Maar faalt, of valt ter aarde, ongetemd.                                 d

Toch zal jouw eeuwige Zomer niet bederven                      e

Noch wordt het schoon dat jij bezit gesnoeid,                    f

Noch laat de dood jou in zijn schaduw zwerven                e

Als jij in eeuwige regels voor altijd groeit.                             f

Tot zien en adem mannen zijn benomen,                             g

Tot dan leeft dit, dit laat jou wederkomen.                            g

Beeldspraak

Ik heb onlangs ontdekt, dat ik slaap zoals flamingo's staan:

1. vergelijking
2. metafoor

1. vergelijking
2. metafoor

1. vergelijking
2. metafoor

1. vergelijking
2. metafoor

1. vergelijking
2. metafoor

Op het einde van het gedicht soms de dichter zes zaken op die hem de tijd doen ruiken. Sommige van die dinen kun je niet ruiken. Welke zintuigen gebruik je dan wel bij die dingen?
(zien - horen - ruiken - proeven - voelen)

Welke zintuigen
worden hier gecombineerd?

Soms lacht de toekomst je toe.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Rond je tiende breekt de storm van de puberteit aan.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Het viergangenmenu biedt een kleurig palet aan smaken.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

De nachten daar zijn bitter koud.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Zomernachten die even warm en zacht waren als de buik van konijnenjongen.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

In dat huis heeft armoede haar intrek genomen.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Haar koude ogen zeggen genoeg.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Ik voelde me als een kleuter die een basketbal wil vastgrijpen.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Met lood in zijn schoenen begon hij aan de wedstrijd.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Mijn ouderlijk huis is nog steeds een veilige haven voor mij.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking
4. synesthesie

Zelftest online - zie Trajectwijzer p. 132 en verder