Betoog schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Betoog schrijven

SE toets

Vrijdag 29 november

Deze les

Lesdoel

Uitleg betoog

Oefenen

Leerdoel

Je weet wat een betoog is.

Je leert hoe je een betoog schrijft.

Wat heb je net gezien?

Mensen gebruiken argumenten om elkaar van iets te overtuigen. Dit doen ze ook op papier. 

Bijvoorbeeld in een betoog. 

Wat is een betoog

Een tekst waarin je een standpunt (jouw mening) verdedigd.

Dit doe je met argumenten.

Hoe ziet een betoog er uit?

Inleiding

Kern

Slot

Inleiding

Je introduceert het onderwerp.

Je maakt je standpunt duidelijk.

In de inleiding zet je geen argumenten.

Middenstuk

Je geeft argumenten voor je standpunt.

Elk argument is een nieuwe alinea.

Jouw argumenten breidt je uit met uitleg en/of voorbeelden.

Je moet ook een tegenargument schrijven.

Slot

Herhaal kort de argumenten.

Herhaal kort je standpunt.

0

Het doel van de schrijver

Teksten zonder mening

- Informatief: informatie geven

- Instructief: hoe moet je een instructie gebruiken?

Teksten met een mening

- Betogend: overtuigen

- Beschouwend: aan het denken zetten over een bepaalde kwestie, verschillende kanten worden belicht

Maak gebruik van signaalwoorden

- Reden of argument: namelijk, immers, want, omdat

- Oorzaak-gevolg: doordat, daardoor, zodat, als gevolg van

- Tegenstelling: maar, toch, echter, enerzijds, daarentegen

- Samenvatting: kortom, al met al, met andere woorden

- Conclusie: dus, concluderend, samengevat

Bouwplan

Je maakt eerst een bouwplan.

In het bouwplan bedenk je eigenlijk alle informatie voordat je het betoog echt gaat schrijven. 

Het betoog schrijven

Als je bouwplan af is, schrijf je je betoog.

Het bouwplan hou je erbij!

Een betoog heeft altijd een titel.

Gebruik witregels tussen alinea's.

Gebruik signaalwoorden in de alinea's.

In een betoog probeert de schrijver je te overtuigen van zijn gelijk

1. Waar
2. Niet waar

Betoog

Met een betoog wil je het publiek overtuigen van jouw mening in een vorm van een standpunt.

Je onderbouwt je mening met argumenten. Deze argumenten ondersteun je met uitleg of voorbeelden.

 

In het slot vat je de argumenten kort samen en herhaal je je standpunt.

Oefenen met het standpunt

In de vragen hierna zie je een stelling.

Geef jouw standpunt.

Het is beter als er bij het kerstdiner geen vlees wordt gegeten.

Vrouwelijke topsporters moeten hetzelfde verdienen als mannelijke topsporters.

Reclames voor vliegvakanties moeten verboden worden.

Iedere middelbare scholier moet op een sport zitten.

Oefenen met argumenten bedenken

Welke argumenten kan je bij de volgende meningen bedenken? Probeer er telkens drie te bedenken.

Ik vind dat elke stad een vuurwerkshow moet organiseren.

Ik vind dat vliegen binnen Europa verboden moet worden.

Ik vind dat supermarkten alleen maar gezond eten in de aanbieding mogen doen

Oefenen met een tegenargument bedenken

Bedenk bij elke mening hierna een tegenargument.

Ieder kind moet één boek per maand lezen.

Ik vind dat groepsopdrachten voor een cijfer moeten worden afgeschaft.

Ik vind dat energiedrankjes verboden moeten worden.

Bouwplan invullen

Ga naar magister.

Bij het huiswerk van deze les staat het bouwplan als bijlage.

Open het (lege) bouwplan.

Voorbeeld stelling

Op scholen moet het dragen van een uniform verplicht worden

Vul het bouwplan in over deze stelling.

Hoe schrijf je een betoog?

In de inleiding introduceer je het onderwerp. Je geeft aan of je het met de stelling eens of oneens bent, maar je geeft nog geen argumenten daarvoor. De argumenten komen pas in de kern. Je kunt je tekst op verschillende manieren inleiden.

We reageren vandaag op de stelling: scholieren moeten gratis met het openbaar vervoer kunnen reizen. 

Voorbeeld inleiding actualiteit

De laatste jaren is het een terugkerend probleem: toegangswegen naar middelbare scholen lopen helemaal vol. Ook rondom de scholen is het een chaos: alle parkeerplekken zijn vol waardoor docenten niet kunnen parkeren. Deze problemen spelen vooral als het slecht weer is en leerlingen niet willen fietsen. Dit probleem kunnen we makkelijk oplossen door scholieren gratis met het openbaar vervoer te laten reizen.

Voorbeeld inleiding anekdote

Truusje (12) woont in Zuilen. Elke dag moet zij vijftien kilometer fietsen om bij haar school te komen. Ze moet erg vroeg opstaan en ze is 's middags pas laat thuis. Truusje is niet de enige leerling waarbij dit speelt. Dagelijks moeten honderden kinderen uren fietsen van een naar school. Naar mijn idee zou het een goed idee zijn om scholieren gratis met het openbaar vervoer te laten reizen.

Voorbeeld argument

Scholieren hebben vaak erg lange en vermoeiende lesdagen. Gratis met het openbaar vervoer reizen zorgt ervoor dat scholieren met meer energie aan de schooldag beginnen, waardoor ze hun energie in hun schoolwerk kunnen steken en mogelijk betere resultaten halen. Natuurlijk kost het de staat veel geld om al deze leerlingen met het openbaar vervoer te laten reizen, maar op de lange termijn levert het betere resultaten en dus meer diploma's op, waardoor dat geld weer terugverdiend wordt. 

Voorbeeld tegenargument

Er zitten helaas ook nadelen aan het plan. Als alle leerlingen met het openbaar vervoer reizen in plaats van met de fiets, dan wordt er veel meer CO2 uitgestoten. De laatste jaren is er veel aandacht voor het terugbrengen van CO2-uitstoot en dit plan zou dat volkomen tegenwerken. 

Slot

• Herhaal kort je argumenten 
• Trek een conclusie (en daarom ben ik van mening dat ...)
• Sluit af met een uitsmijter; een pakkende zin om je betoog mee af te sluiten --> Laten we dit plan zo snel mogelijk uitvoeren, want de scholieren zijn onze toekomst!

Samengevat

• Inleiding (actualiteit of anekdote) waarin je standpunt staat maar niet je argumenten
• Drie alinea's met argumenten (voor of tegen)
• Eén alinea met een tegenargument 
• Eén slotalinea met daarin je argumenten, conclusie en een uitsmijter

Belangrijke punten

• Tekstdoel van een betoog is overtuigen.
• Je schrijft een betoog naar aanleiding van een stelling.
• Over een stelling kun je van mening verschillen.   
• Om je mening duidelijk te maken, gebruik je argumenten of redenen.
• Bij elk argument geef je voorbeelden.