herhaal lessen blok 1 + 2 + 3

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

blok 1

verspreiding van de mens

- Afrika woonde de eerste mensen. klimaten veranderen heel langzaam. 

- Trekkend van de ene naar de andere plaats (weet van welk continent naar wel continet kader+) verspreidde de mens zich langzaam over de hele wereld. En steeds pasten ze hun manier van leven aan.

In koude gebieden jaagden de mensen bijvoorbeeld op mammoeten. 

de verspreiding van de mens

IJstijden

• In de prehistorie was het klimaat vaak guur. Deze koude perioden worden ijstijden genoemd.
• Grote delen van Nederland waren bedekt met dikke ijskappen. Er leefden dieren die goed tegen de kou konden zoals mammoeten. 

de verspreiding van de mens

Jagers

De eerste mensen leefden als jager- verzamelaars: zij gingen op jacht en verzamelden voedsel in de natuur.

Ze hadden geen vaste woonplaats: ze waren nomaden.

jagers en verzamelaars

De ontdekking van het vuur

Vuur heeft veel voordelen:

• Het geeft warmte
  
• Het geeft licht
  
• Houdt wilde dieren op afstand
  
• Vlees wordt beter verteerbaar/gaar
  
• Je kan gereedschap   bewerken in het vuur
  .
• grotere hersenen --> omdat er minder energie ging naar de darmen. 

de ontdekking van het vuur

Weer en klimaat

Het weer is de tempratuur, neerslag en de wind op een bepaald moment.

Het klimaat is het weer over een langere periode in een groot gebied.

het Klimaat is het gemiddelde weer in een gebied gemeten over langere periode 

Uit deze foto kun je weerelementen afleiden: 

temperatuur, neerslag, wind, bewolking. 

Je kunt niet zien of het altijd zo is.... 

Dus de  foto zegt dus niet veel over het klimaat.

welke vormen van neerslag ken je?

Planten en Klimaat

Tropische regenwoudklimaat

• Rond de evenaar

• Heel veel neerslag
• Heel warm (hele jaar boven 18 graden C)
• Heel veel verschillende planten en dieren
  

Savanneklimaat

• Droge periode
• Warm (het hele jaar boven de 18 graden C)
• Bomen en gras

Steppeklimaat

• Weinig neerslag / regen
• Warm
• Alleen grassen

Woestijnklimaat

• Heel weinig neerslag 
• Warm/koud (grote verschillen tussen dag en nacht)
• Vrijwel geen vegetatie (planten)

Gematigde gebieden

West- Europa heeft  gematigd zeeklimaat .

Loofbossen groeien in warme deel van het jaar (geen bladeren in de winter).

Naaldbossen houden hun bladeren hele jaar door (in koude gebieden)

 

Landklimaat

Warme zomers en koude winters met sneeuw

Toendra

- Hele jaar minder dan 10 C

- er groeien grassen en mossen 

Sneeuwklimaat:

Temperatuur altijd onder 0°C.

quizz time 

Een periode in de geschiedenis van de aarde waarin het erg koud was en een groot deel van het land met ijs was bedekt noemen we.....

1. Het klimaat
2. De Noordpool
3. De IJstijd
4. Het weer

Mensen die geen vaste woonplaats hebben noemen we ....

1. Nomaden
2. Sigeuners
3. Boeren
4. Jager-verzamelaars

Noem drie belangrijke functies van vuur

Waardoor stierven mammoeten en wolharige neushoorns uit?

1. Er waren te weinig mannetjes
2. De laatste IJstijd was te koud
3. Na de laatste IJstijd werd het te warm
4. Ze zijn uitgestorven door de jagers

Waarom verspreide de mens zich?

Wat is klimaat eigenlijk?

1. Het gemiddelde weer gemeten over 30 jaar
2. Temperatuur en neerslag
3. Of het warm of koud is
4. Het is een gebied met een bepaalde temperatuur

Wat is het verschil tussen weer en klimaat?

1. Het is het zelfde
2. Het weer is klimaat over een lange periode
3. Het klimaat is weer over lange periode
4. Het klimaat is weer over lange periode + groot gebied

Welk klimaat zien we hier?

1. Tropisch regenwoud
2. Woestijnklimaat
3. toendra
4. Poolklimaat

Welk klimaat zien we hier?

1. Tropisch regenwoudklimaat
2. Woestijnklimaat
3. Zeeklimaat
4. Poolklimaat

Welk klimaat zien we hier?

1. woestijnklimaat
2. Steppe
3. Zeeklimaat
4. Toendra

WELK TYPE PLANTEN GROEI ZIE JE?

1. Loofbomen
2. Naaldbossen

to do

- begrippen overhoren van dit blok

- begin maken aan de eindsprint

- kijk naar prins van egypte - netflix

blok 2

Basis nieuwe klas code :  

Kick

Quinty

Safouan

Milos

Louisa

Rana

Dani

Kaja

Gebruik school email en wachtwoord. 

https://LessonUp.app/invite/group/wvtma 

Jager-verzamelaars worden boeren

Ongeveer 10.000 jaar geleden ontdekten mensen hoe ze graan konden verbouwen. ze leerde zaaien. Het gevolg: Jager-verzamelaars werden boeren.

Een paar begrippen: 

Akkerbouw = gewassen verbouwen op akkers.

Veeteelt = houden en fokken van dieren.

Landbouw = akkerbouw + veeteelt.

het ontstaan van de landbouw

halve maan

De eerste boeren  woonden ongeveer 10.000 jaar geleden in het Midden-Oosten.

Door de vorm van het gebied heet dit gebied ook wel de Vruchtbare Halvemaan.

het ontstaan van de landbouw - halve maan

Aanpassingen voor de landbouw 

Irrigatie = water op de akker brengen om planten beter te laten groeien

Aanpassingen voor de landbouw

Irrigatie  - Egypte - komt terug in blok 3 

De eerste boeren in Nederland

Het bos en de omgeving veranderde door de mens. 

door de landbouw werd natuurlandschap een ingericht landschap.

de eerste boeren in nederland

De eerste boeren in Nederland

Rond 5000 v. Chr kwamen de eerste boeren in het zuiden van Nederland.  in de steentijd. De voorwerpen die ze gebruiken waren van steen. soms waren de spullen ook van aardewerk hout en botten.

de eerste boeren in nederland deel 2

Hunebedden 

 

Dit volk begroef hun  doden in hunebedden: grote grafkelders die ze bouwden van grote, zware keien. 
Deze keien waren hier tijdens de ijstijd in terecht gekomen.

Hunebedden zijn een belangrijke (ongeschreven) bron uit deze periode. 

to do

- begrippen overhoren van dit blok

- begin maken aan de eindsprint

- kijk naar prins van egypte - netflix

to do

- begrippen overhoren van dit blok

- begin maken aan de eindsprint

- kijk naar prins van egypte - netflix

blok 3

specialisatie

- door grote opbrengst graan hoefde niet iedereen meer boer te zijn. Mensen gingen zich specialiseren in het verwerken van voedsel. Molenaars, bakkers.

- meer verschillende beroepen. Handelaren die  handel dreven tussen verschillende dorpen. 

-  door samenwerkingen waren er afspraken nodig. Macht werd verdeeld. Farao  (door god gestuurd) was de machtigste. 

- boeren moesten belasting betalen met graan. Met het graan betaalde de farao werklieden, priesters en ambtenaren. 

Specialisatie

het ontstaan van het schrift

• Alles in het land eigendom van de Farao > land, oogsten, vee en voorraden. 
  
  
• Ambtenaren in dienst van de Farao om alles bij te houden > voorraden. Ook moesten wetten (regels) worden opgeschreven.
  
  
• Hieruit het schrift ontstaan > hiërogliefen > beeldschrift met tekeningen uit het dagelijks leven zoals mensen, planten, dieren en voorwerpen. 
  
  
• Hiermee dus een einde aan de prehistorie (tijd voor het schrift). 
  

Het ontstaan van het schrift

Leven na de dood

Oude Egyptenaren gelovige mensen. Ze dachten dat er leven na de dood was. Ze dachten dat je:

• Opnieuw geboren kon worden
• Je na de dood er ook goed uit moest zien: dus inbalsemen je lichaam --> Mummie
• Eten brengen bij graf.
• Begraven in piramides.

wereldbeeld 2