zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Zinsdelen (blz.202)

Persoonsvorm

onderwerp

gezegde

lijdend voorwerp

Persoonsvorm

In elke zin staan 1 of meer werkwoorden.

Een daarvan is de persoonsvorm.

De naam Persoonsvorm, is gegeven omdat dit werkwoord past bij de persoon die iets doet.

Hoe vind je de pv?

Zet de zin in een andere tijd.

Het woord dat verandert is de pv.

Maak de zin vragend.

Het woord dat vooraan komt is de pv.

(dit werkt niet bij vraagzinnen)

zinsdelen vinden

Voor de persoonsvorm staat altijd maar één zinsdeel.

Op school leg ik altijd mijn jas in het kluisje.

Hij gaat in de vakantie naar Spanje.

In het kluisje liggen heel veel spullen.

Het onderwerp

Nadat je de pv en de zinsdelen hebt gevonden, vraag je jezelf:
Wie of wat doet iets? ( wie loopt, wat werkt, wie slapen?)

Het antwoord hierop is het onderwerp.

voorbeeld

De jongens / willen / morgen / op het veld / voetballen.

                               pv

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden samen in een zin vormen het werkwoordelijk gezegde.

Een van de werkwoorden is de pv. Als er maar één ww is, dan is dat dus de pv en het ww gezegde.

Voorbeelden

Wat is van deze zinnen het gezegde?

Thomas zou zijn vader nog zoveel willen vertellen.

Ik heb hem gisteren niet meer op kunnen bellen.

We gaan verder met het volgende hoofdstuk.

lijdend voorwerp

Wie of wat +pv + o + wwg?

Dit is de manier om het lijdend voorwerp te vinden.

Het lijdend voorwerp is iets of een persoon in de zin die iets ondergaat.

werkwoorden in een zin met lijdend voorwerp

In een zin met een lijdend voorwerp staat een werkwoord waarvan je verwacht dat er iets anders bij nodig is.

Zoals: geven, meenemen, brengen, bestellen, gebruiken, willen, enz.

Maak opdrachten van blz 214/215

tip: Een lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Paragraaf grammatica zinsdelen

In welke volgorde zoek je de zinsdelen?

1. PV, OW, LV, WG
2. WG, OW, PV, LV
3. PV, OW, WG, LV
4. OW, PV, WG, LV

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Over twee weken heb ik vakantie ?

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

Wat is geen zinsdeel?

1. Persoonsvorm (pv)
2. Onderwerp (ow)
3. Lijdend voorwerp (lv)
4. Zelfst. naamwoord (zn)

Zinnen bestaan uit zinsdelen. Zinsdelen bestaan uit...

1. delen van zinnen
2. één woord of meerdere woorden die bij elkaar horen
3. meerdere woorden die bij elkaar horen
4. één woord

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Hij eet een appel.'

1. 3 zinsdelen
2. 2 zinsdelen
3. 4 zinsdelen
4. 1 zinsdeel

Een zinsdeel vind je door...

1. de zin vragend te maken
2. de zin in de verleden tijd te zetten
3. te checken welke woorden voor de pv kunnen
4. alles wat voor het voltooid deelwoord staat is zinsdeel

Ik / wil / naar school.

Alles wat voor de pv kan staan, is een zinsdeel. Wat is dus zeker een zinsdeel?

1. ik
2. naar school
3. wil
4. niets

Wat kan GEEN lijdend voorwerp zijn?

1. De kat met het gebroken pootje
2. de pan met tomatensoep
3. in de tuin van de buren
4. wij

Lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Jij kan het lijdend voorwerp in die zin vinden.

1. jij
2. het lijdend voorwerp
3. in die zin
4. kan vinden

Een lijdend voorwerp ...

1. ... kan WEL met een voorzetsel beginnen.
2. ... begint NIET met een voorzetsel.

gebruikt in les 21 mrt

Hoe vind je het lijdend voorwerp? Het lijdend voorwerp is antwoord op de vraag:

1. Wie /wat + onderwerp + gezegde?
2. Wie/wat + persoonsvorm?
3. Wie/wat + onderwerp?
4. Wie/wat + gezegde?

Wat is de pv in deze zin?
De docenten leggen heel goed uit.

1. de docenten
2. heel
3. leggen uit
4. goed uit

wat is het lijdend voorwerp?
De leerling pakt haar Engels boek.

1. pakt
2. haar Engels boek
3. de leerling
4. haar

Mijn katten miauwen de hele nacht.
wat is het onderwerp van de zin?

1. mijn katten
2. hele nacht
3. katten miauwen
4. allemaal

Wat is het l.v.?
Mijn katten hebben schattige kleertjes aan.

1. kleertjes aan
2. schattige kleertjes aan
3. Hebben kleertjes aan
4. schattige kleertjes

Wat is het lv?
De geschiedenis docent doet de deur op slot.

1. de geschiedenis docent
2. doet
3. op slot
4. de deur op slot

Wat is het onderwerp?
In de zomervakantie heb ik gezwommen.

1. ik
2. zomervakantie
3. gezwommen
4. heb

wat is de pv?
Wij gaan shoppen in de stad.

1. wij
2. gaan
3. shoppen
4. in de stad

Wat is de pv?
Ik moet na school leren voor de toets.

1. moet
2. school
3. toets
4. na

Wat is de persoonsvorm?
Wij zijn eerder uit.

1. wij
2. eerder
3. uit
4. zijn

Lukas eet te veel taart.
Wat is het onderwerp?

1. Taart
2. veel
3. lukas
4. eet

Vaan springt in de bosjes.
Wat is het wg?

1. Vaan
2. springt
3. bosjes
4. in

Wat is de pv?
We gaan met school op de fiets naar het park.

1. wij
2. de
3. school
4. gaan

Wat is het onderwerp?
Het broertje van mijn vriendin was thuis toen wij aankwamen.

1. mijn vriendin
2. het broertje
3. thuis
4. was

Die jongen wordt eindelijk uit de klas gestuurd.
Wat is de pv?

1. die jongen
2. eindelijk
3. gestuurd
4. wordt

Ik ga morgen met mijn vrienden naar de voetbalwedstrijd.
Wat is het onderwerp?

1. ik
2. de voetbalwedstrijd
3. de voetbalwedstrijd
4. mijn vrienden

Annemiek monteert een nieuwe boekenkast.
Wat is het lv?

1. Annemiek
2. boekenkast
3. monteert
4. een nieuwe boekenkast

Ik ben de leukste van de klas.
wat is de pv?

1. ik
2. ben
3. leukste
4. klas