De paus en de kruistochten

De Paus en de kruistochten




steden en staten 
1000- 1500
1 / 30
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 30 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

De Paus en de kruistochten




steden en staten 
1000- 1500

Slide 1 - Tekstslide

Lesdoelen
  • je kunt de verschillen uitleggen tussen de geestelijke en wereldlijke macht
  • je kunt met voorbeelden uitleggen waarom en hoe de Paus streefde naar vergroting van zijn macht
  • je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtstreven van de Paus leidde tot het Oosters Schisma
  • je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtstreven van de Paus leidde tot conflicten met keizer en koningen, zoals de investituurstrijd
  • je kunt de oorzaken en gevolgen van de kruistochten beschrijven

Slide 2 - Tekstslide



geloof van de bevolking 

paus, bisschoppen en priesters






bestuur van een land & 
rechtspraak 
koningen en keizers 
Geestelijke macht        vs      wereldlijke macht
Tweezwaardenleer: geestelijke en wereldlijke macht heersen elk over eigen gebied

Slide 3 - Tekstslide

Tweezwaardenleer: Volgens deze leer uit de vijfde eeuw verdeelde Christus de macht tussen de wereldlijke macht en de geestelijke macht tussen de paus en de vorst of keizer door ze allebei een zwaard te geven.  

Slide 4 - Tekstslide

Christendom steeds sterker in Europa
Oorzaken:
  • vanaf ±1000 is het christendom het  volksgeloof in Europa
  • veel kloosters 
Gevolg: macht van de Paus groeit

Slide 5 - Tekstslide

Maar ook steeds meer kritiek op de Paus
Oorzaken: 
  1. Oosters Schisma
  2. Investituurstrijd

Slide 6 - Tekstslide

Oosters Schisma
1054
Patriarch (hoge kerkleider) in Constantinopel en Paus in Rome krijgen ruzie over wie de meeste macht had.
Ze doen elkaar in de ban.

Gevolg: splitsing van de christelijke kerk (dus minder macht Paus)

Slide 7 - Tekstslide

Investituurstrijd
Duitse keizer benoemt het liefste bisschoppen als leenman (want geen erfgenamen!)
Dus wil de Duitse keizer ook bepalen wie bisschop wordt.

Maar, de Paus vindt dat alleen hij de bisschoppen mag kiezen.
Gevolg: Ruzie tussen Paus en keizer

Slide 8 - Tekstslide

Keizer Hendrik IV klopt aan bij Paus in Canossa
Paus schenkt de keizer vergiffenis

Slide 9 - Tekstslide

Einde investituurstrijd

Paus benoemt de bisschoppen
Daarna mag de keizer de bisschoppen wereldlijke macht geven

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Video

Welke bewering over de Investituurstrijd is juist?
A
De investituurstrijd begon toen de Duitse koning wilde scheiden van zijn vrouw en de paus geen toestemming gaf.
B
De investituurstrijd ging over de vraag wie de Duitse bisschoppen mocht benoemen: de paus of de Duitse koning.
C
De investituurstrijd werd gewonnen door de Duitse koning, die de steun had van de machtige Duitse keurvorsten.
D
De investituurstrijd had tot gevolg dat Duitsland een eenheidsstaat werd, met een machtige koning aan het hoofd.

Slide 12 - Quizvraag

Hoe werd de Investituurstrijd uiteindelijk beslist?
A
De paus mag als enige bisschoppen benoemen, de vorsten mogen als enige het land besturen
B
De paus mag als enige bisschoppen benoemen en mag bovendien ook rechtspreken over het land
C
Zowel de paus als de vorsten mogen bisschoppen benoemen, de vorsten mogen als enige het land besturen.
D
De vorsten mogen als enige bisschoppen benoemen en zij mogen bovendien ook het land bestuuren.

Slide 13 - Quizvraag

Twee uitspraken:
I De wereldlijke macht is onder andere in handen van keizers, koningen, graven en hertogen.
II De geestelijke macht is onder andere in handen van de paus en de bisschoppen.


A
alleen I is juist
B
alleen II is juist
C
beide zijn onjuist
D
I en II zijn juist

Slide 14 - Quizvraag

Byzantijnse rijk bedreigd
1080
Seldjoeken (moslims) bezetten Palestina en dreigen Constantinopel aan te vallen.

Byzantijnse keizer vraagt Paus om hulp

Slide 15 - Tekstslide

Kruistochten
1095

Paus Urbanus II roept bevolking van Europa op tot een heilige oorlog tegen de moslims, een kruistocht
De Paus heeft daarbij 2 doelen:
  1. bevrijden van het Heilige Land van de moslims
  2. herstellen van zijn eigen macht in Oosterse Kerk



Slide 16 - Tekstslide

"God wil het!"

Slide 17 - Tekstslide

Paus Urbanus:

Slide 18 - Tekstslide

0

Slide 19 - Video

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Waarom op kruistocht?
  • religieuze overtuiging (vgl pelgrimstocht)
  • vorsten krijgen meer aanzien
  • rijkdom en avontuur voor hoge adel (plunderen!)

Slide 22 - Tekstslide

Gevolgen kruistochten
economisch - handelscontacten tussen Europa en Arabische wereld (vooral luxe producten uit Midden-Oosten)
cultureel - wetenschappelijke kennis uit Arabische wereld naar Europa

Slide 23 - Tekstslide

In 1096 werd voor de eerste keer opgeroepen om op kruistocht te gaan. Duizenden Europeanen gingen toen mee. Welke stad was het einddoel van deze kruistocht?
A
Constantinopel
B
Jeruzalem
C
Rome
D
Mekka

Slide 24 - Quizvraag

Geeft de bron antwoord op de vraag:

'Wat waren de redenen van mensen om mee te gaan op kruistocht?'
A
Wel bruikbaar
B
Een beetje bruikbaar
C
Niet bruikbaar

Slide 25 - Quizvraag

Zet in de goede volgorde van vroeger naar later
1
2
3
4
5
Karel de Grote leent land uit aan leenman
Eerste kruistocht naar Jeruzalem
Oosters Schisma
In Mesopotamië ontwikkelt men een schrift
Germanen vallen Romeinse Rijk binnen

Slide 26 - Sleepvraag

Als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd
Ontstaan en groei van steden.
Als een land steeds meer vanuit één plek wordt bestuurd
strijd over wie de hoogste macht heeft, de keizer of de paus
Gewapende tocht van christenen om land op niet-christenen te veroveren
voorrechten van een stad
Kruistocht
Stadsrecht
Investituurstrijd
Verstedelijking
Centralisatie
Staatsvorming

Slide 27 - Sleepvraag

voor de liefhebber volgt hierna een fragment over de belegering van Jeruzalem door de kruisvaarders

Slide 28 - Tekstslide

0

Slide 29 - Video

Zelf verder werken
maak een samenvatting van §4.3
maak §4.3 opdracht 1, 2,3, 6 en 7

Slide 30 - Tekstslide