4H - 4.3 - De paus en de kruistochten

4.3 - De Paus en de kruistochten




steden en staten 
1000- 1500
1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

4.3 - De Paus en de kruistochten




steden en staten 
1000- 1500

Slide 1 - Tekstslide

Lesdoelen
  • je kunt de verschillen uitleggen tussen de geestelijke en wereldlijke macht
  • je kunt met voorbeelden uitleggen waarom en hoe de Paus streefde naar vergroting van zijn macht
  • je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtstreven van de Paus leidde tot het Oosters Schisma
  • je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtstreven van de Paus leidde tot conflicten met keizer en koningen, zoals de investituurstrijd

Slide 2 - Tekstslide



geloof van de bevolking 

paus, bisschoppen en priesters






bestuur van een land & 
rechtspraak 

koningen en keizers 
Geestelijke macht        vs      wereldlijke macht
Tweezwaardenleer: geestelijke en wereldlijke macht heersen elk over eigen gebied

Slide 3 - Tekstslide

Tweezwaardenleer: Volgens deze leer uit de vijfde eeuw verdeelde Christus de macht tussen de wereldlijke macht en de geestelijke macht tussen de paus en de vorst of keizer door ze allebei een zwaard te geven.  

Slide 4 - Tekstslide

christendom steeds sterker in Europa
Oorzaken:
  • vanaf ±1000 is het christendom het volksgeloof in Europa
  • het morele kompas
  • bestuurlijke taken
Gevolg: macht van de Paus groeit

Slide 5 - Tekstslide

Maar ook steeds meer kritiek op de Paus
Oorzaken: 
  1. Oosters Schisma
  2. Investituurstrijd

Slide 6 - Tekstslide

Oosters Schisma
1054
Patriarch (hoge kerkleider) in Constantinopel en Paus in Rome krijgen ruzie over wie de meeste macht had. Ze doen elkaar in de ban.

Gevolg: splitsing van de christelijke kerk.

Slide 7 - Tekstslide

Investituurstrijd
De Investituurstrijd was een conflict dat plaatsvond in de 11e en 12e eeuw tussen de paus en verschillende Europese heersers. Het belangrijkste geschilpunt was het recht om bisschoppen te benoemen.

Gevolg: Ruzie tussen Paus en keizer

Slide 8 - Tekstslide

Keizer Hendrik IV klopt aan bij Paus in Canossa
Paus schenkt de keizer vergiffenis

Slide 9 - Tekstslide

Einde investituurstrijd
Hendriks opvolger, zijn zoon Hendrik V, maakte in 1122 uiteindelijk een eind aan de Investituurstrijd door af te zien van bemoeienissen met kerkelijke zaken. Deze beslissing werd bekend als het Concordaat van Worms.

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Video

Zelf verder werken
Lees paragraaf 4.3 

Maak opdrachten 1, 2 en 3 van paragraaf 4.3

Slide 12 - Tekstslide

4.3 - De Paus en de kruistochten




Heilige Oorlog of terreur? 

Slide 13 - Tekstslide

Herhalingsvragen vorige les:
  • 1. Wat houdt de tweezwaardenleer in de middeleeuwse samenleving in?
  • 2. Wat was de belangrijkste oorzaak van het Oosters Schisma in de christelijke kerk?
  • 3. Wat was een gevolg van het Oosters Schisma? 
  • 4. Beschrijf waar de Investituurstrijd over ging?
  • 5. Hoe werd de Investituurstrijd uiteindelijk opgelost?

Slide 14 - Tekstslide

6. Het Oosters schisma vond plaats in:
A
1000
B
1054
C
1095
D
1210

Slide 15 - Quizvraag

7. Welke bewering over de Investituurstrijd is juist?
A
De investituurstrijd begon toen de Duitse koning wilde scheiden van zijn vrouw en de paus geen toestemming gaf.
B
De investituurstrijd ging over de vraag wie de Duitse bisschoppen mocht benoemen: de paus of de Duitse koning.
C
De investituurstrijd werd gewonnen door de Duitse koning, die de steun had van de machtige Duitse keurvorsten.
D
De investituurstrijd had tot gevolg dat Duitsland een eenheidsstaat werd, met een machtige koning aan het hoofd.

Slide 16 - Quizvraag

8. Hoe werd de Investituurstrijd uiteindelijk beslist?
A
De paus mag als enige bisschoppen benoemen, de vorsten mogen als enige het land besturen
B
De paus mag als enige bisschoppen benoemen en mag bovendien ook rechtspreken over het land
C
Zowel de paus als de vorsten mogen bisschoppen benoemen, de vorsten mogen als enige het land besturen.
D
De vorsten mogen als enige bisschoppen benoemen en zij mogen bovendien ook het land bestuuren.

Slide 17 - Quizvraag

Lesdoel van vandaag
  • je kunt de oorzaken en gevolgen van de kruistochten beschrijven.

Slide 18 - Tekstslide

Byzantijnse rijk bedreigd
1080
Seldjoeken (Turkse moslims) bezetten het Heilige Land en dreigen Constantinopel aan te vallen.

Byzantijnse keizer vraagt Paus om hulp.

Slide 19 - Tekstslide

Kruistochten: 1095
Paus Urbanus II roept bevolking van Europa op tot een heilige oorlog tegen de moslims, een kruistocht.

De Paus heeft daarbij 2 doelen:
  1. bevrijden van het Heilige Land van de moslims
  2. herstellen van zijn eigen macht in de Oosterse Kerk



Slide 20 - Tekstslide

Paus Urbanus:

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Tekstslide

Waarom op kruistocht?
  • religieuze overtuiging (pelgrimstocht)
  • vorsten krijgen meer aanzien
  • rijkdom en avontuur voor hoge adel (plunderen!)

Slide 23 - Tekstslide

Gevolgen kruistochten
economisch - handelscontacten tussen Europa en Arabische wereld (vooral luxe producten uit Midden-Oosten)
cultureel - wetenschappelijke kennis uit Arabische wereld
naar Europa

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video

Zelf verder werken
Lees paragraaf 4.3 

Maak opdrachten 4 en 7 paragraaf 4.3

Slide 26 - Tekstslide

In 1096 werd voor de eerste keer opgeroepen om op kruistocht te gaan. Duizenden Europeanen gingen toen mee. Welke stad was het einddoel van deze kruistocht?
A
Constantinopel
B
Jeruzalem
C
Rome
D
Mekka

Slide 27 - Quizvraag

Wat was voor Paus Urbanus II de belangrijkste reden om de eerste kruistocht uit de roepen?
A
Op bedevaart werden allerlei voorwerpen meegenomen die vereerd werden, dit werden relikwieën genoemd.
B
De Sjeldsjoeken veroverden het Midden-Oosten op de Arabieren.
C
De heilige plaatsen zoals het heilige graf waren in handen van de islamitische Seldsjoeken.
D
Zo konden mensen een aflaat krijgen voor hun zonden.

Slide 28 - Quizvraag

Geeft de bron antwoord op de vraag:

'Wat waren de redenen van mensen om mee te gaan op kruistocht?'
A
Wel bruikbaar
B
Een beetje bruikbaar
C
Niet bruikbaar

Slide 29 - Quizvraag

Zet in de goede volgorde van vroeger naar later
1
2
3
4
5
Karel de Grote leent land uit aan leenman
Eerste kruistocht naar Jeruzalem
Oosters Schisma
In Mesopotamië ontwikkelt men een schrift
Germanen vallen Romeinse Rijk binnen

Slide 30 - Sleepvraag

Als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd
Ontstaan en groei van steden.
Als een land steeds meer vanuit één plek wordt bestuurd
strijd over wie de hoogste macht heeft, de keizer of de paus
Gewapende tocht van christenen om land op niet-christenen te veroveren
voorrechten van een stad
Kruistocht
Stadsrecht
Investituurstrijd
Verstedelijking
Centralisatie
Staatsvorming

Slide 31 - Sleepvraag

Slide 32 - Video