In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.
Lesduur is: 60 min
Onderdelen in deze les
4.3 - De Paus en de kruistochten
steden en staten
1000- 1500
Slide 1 - Tekstslide
Lesdoelen
je kunt de verschillen uitleggen tussen de geestelijke en wereldlijke macht
je kunt met voorbeelden uitleggen waarom en hoe de Paus streefde naar vergroting van zijn macht
je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtstreven van de Paus leidde tot het Oosters Schisma
je kunt uitleggen waardoor en hoe het machtstreven van de Paus leidde tot conflicten met keizer en koningen, zoals de investituurstrijd
Slide 2 - Tekstslide
geloof van de bevolking
paus, bisschoppen en priesters
bestuur van een land &
rechtspraak
koningen en keizers
Geestelijke macht vs wereldlijke macht
Tweezwaardenleer: geestelijke en wereldlijke macht heersen elk over eigen gebied
Slide 3 - Tekstslide
Tweezwaardenleer: Volgens deze leer uit de vijfde eeuw verdeelde Christus de macht tussen de wereldlijke macht en de geestelijke macht tussen de paus en de vorst of keizer door ze allebei een zwaard te geven.
Slide 4 - Tekstslide
christendom steeds sterker in Europa
Oorzaken:
vanaf ±1000 is het christendom het volksgeloof in Europa
het morele kompas
bestuurlijke taken
Gevolg: macht van de Paus groeit
Slide 5 - Tekstslide
Maar ook steeds meer kritiek op de Paus
Oorzaken:
Oosters Schisma
Investituurstrijd
Slide 6 - Tekstslide
Oosters Schisma
1054
Patriarch (hoge kerkleider) in Constantinopel en Paus in Rome krijgen ruzie over wie de meeste macht had. Ze doen elkaar in de ban.
Gevolg: splitsing van de christelijke kerk.
Slide 7 - Tekstslide
Investituurstrijd
De Investituurstrijd was een conflict dat plaatsvond in de 11e en 12e eeuw tussen de paus en verschillende Europese heersers. Het belangrijkste geschilpunt was het recht om bisschoppen te benoemen.
Gevolg: Ruzie tussen Paus en keizer
Slide 8 - Tekstslide
Keizer Hendrik IV klopt aan bij Paus in Canossa
Paus schenkt de keizer vergiffenis
Slide 9 - Tekstslide
Einde investituurstrijd
Hendriks opvolger, zijn zoon Hendrik V, maakte in 1122 uiteindelijk een eind aan de Investituurstrijd door af te zien van bemoeienissen met kerkelijke zaken. Deze beslissing werd bekend als het Concordaat van Worms.
Slide 10 - Tekstslide
Slide 11 - Video
Zelf verder werken
Lees paragraaf 4.3 &
Maak opdrachten 1, 2 en 3 van paragraaf 4.3
Slide 12 - Tekstslide
4.3 - De Paus en de kruistochten
Heilige Oorlog of terreur?
Slide 13 - Tekstslide
Herhalingsvragen vorige les:
1. Wat houdt de tweezwaardenleer in de middeleeuwse samenleving in?
2. Wat was de belangrijkste oorzaak van het Oosters Schisma in de christelijke kerk?
3. Wat was een gevolg van het Oosters Schisma?
4. Beschrijf waar de Investituurstrijd over ging?
5. Hoe werd de Investituurstrijd uiteindelijk opgelost?
Slide 14 - Tekstslide
6. Het Oosters schisma vond plaats in:
A
1000
B
1054
C
1095
D
1210
Slide 15 - Quizvraag
7. Welke bewering over de Investituurstrijd is juist?
A
De investituurstrijd begon toen de Duitse koning wilde scheiden van zijn vrouw en de paus geen toestemming gaf.
B
De investituurstrijd ging over de vraag wie de Duitse bisschoppen mocht benoemen: de paus of de Duitse koning.
C
De investituurstrijd werd gewonnen door de Duitse koning, die de steun had van de machtige Duitse keurvorsten.
D
De investituurstrijd had tot gevolg dat Duitsland een eenheidsstaat werd, met een machtige koning aan het hoofd.
Slide 16 - Quizvraag
8. Hoe werd de Investituurstrijd uiteindelijk beslist?
A
De paus mag als enige bisschoppen benoemen, de vorsten mogen als enige het land besturen
B
De paus mag als enige bisschoppen benoemen en mag bovendien ook rechtspreken over het land
C
Zowel de paus als de vorsten mogen bisschoppen benoemen, de vorsten mogen als enige het land besturen.
D
De vorsten mogen als enige bisschoppen benoemen en zij mogen bovendien ook het land bestuuren.
Slide 17 - Quizvraag
Lesdoel van vandaag
je kunt de oorzaken en gevolgen van de kruistochten beschrijven.
Slide 18 - Tekstslide
Byzantijnse rijk bedreigd
1080
Seldjoeken (Turkse moslims) bezetten het Heilige Land en dreigen Constantinopel aan te vallen.
Byzantijnse keizer vraagt Paus om hulp.
Slide 19 - Tekstslide
Kruistochten: 1095
Paus Urbanus II roept bevolking van Europa op tot een heilige oorlog tegen de moslims, een kruistocht.
De Paus heeft daarbij 2 doelen:
bevrijden van het Heilige Land van de moslims
herstellen van zijn eigen macht in de Oosterse Kerk
Slide 20 - Tekstslide
Paus Urbanus:
Slide 21 - Tekstslide
Slide 22 - Tekstslide
Waarom op kruistocht?
religieuze overtuiging (pelgrimstocht)
vorsten krijgen meer aanzien
rijkdom en avontuur voor hoge adel (plunderen!)
Slide 23 - Tekstslide
Gevolgen kruistochten
economisch - handelscontacten tussen Europa en Arabische wereld (vooral luxe producten uit Midden-Oosten)
cultureel - wetenschappelijke kennis uit Arabische wereld naar Europa
Slide 24 - Tekstslide
Slide 25 - Video
Zelf verder werken
Lees paragraaf 4.3 &
Maak opdrachten 4 en 7 paragraaf 4.3
Slide 26 - Tekstslide
In 1096 werd voor de eerste keer opgeroepen om op kruistocht te gaan. Duizenden Europeanen gingen toen mee. Welke stad was het einddoel van deze kruistocht?
A
Constantinopel
B
Jeruzalem
C
Rome
D
Mekka
Slide 27 - Quizvraag
Wat was voor Paus Urbanus II de belangrijkste reden om de eerste kruistocht uit de roepen?
A
Op bedevaart werden allerlei voorwerpen meegenomen die vereerd werden, dit werden relikwieën genoemd.
B
De Sjeldsjoeken veroverden het Midden-Oosten op de Arabieren.
C
De heilige plaatsen zoals het heilige graf waren in handen van de islamitische Seldsjoeken.
D
Zo konden mensen een aflaat krijgen voor hun zonden.
Slide 28 - Quizvraag
Geeft de bron antwoord op de vraag:
'Wat waren de redenen van mensen om mee te gaan op kruistocht?'
A
Wel bruikbaar
B
Een beetje bruikbaar
C
Niet bruikbaar
Slide 29 - Quizvraag
Zet in de goede volgorde van vroeger naar later
1
2
3
4
5
Karel de Grote leent land uit aan leenman
Eerste kruistocht naar Jeruzalem
Oosters Schisma
In Mesopotamië ontwikkelt men een schrift
Germanen vallen Romeinse Rijk binnen
Slide 30 - Sleepvraag
Als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd
Ontstaan en groei van steden.
Als een land steeds meer vanuit één plek wordt bestuurd
strijd over wie de hoogste macht heeft, de keizer of de paus
Gewapende tocht van christenen om land op niet-christenen te veroveren