Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Plannning:

- Lesdoelen

- Uitleg tekstverbanden en signaalwoorden

- Groepsopdracht signaalwoorden

- Afsluiting

Lesdoelen:

- Ik weet wat een tekstverband is.

- Ik weet wat signaalwoorden zijn.

- Ik ken de volgende tekstverbanden en bijbehorende signaalwoorden: chronologisch, opsommend, tegenstellend, toelichtend, concluderend, redengevend, oorzakelijk en vergelijkend.

- Ik kan signaalwoorden koppelen aan de juiste tekstverbanden.

De hoofdgedachte vind je:

1. In de inleiding of de kern
2. In de inleiding of het slot
3. In de kern of het slot
4. In de laatste zin

De hoofdgedachte geeft antwoord op de volgende vraag:

1. Wat is het belangrijkste dat over het onderwerp wordt gezegd?
2. Wat is de mening van de schrijver?
3. Wat is de kernzin?
4. Wat is het onderwerp van de tekst?

Tekstverbanden

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

SOORTEN TEKSTVERBANDEN

- chronologisch verband

- opsommend verband

- tegenstellend verband

- toelichtend verband

- concluderend verband

- redengevend verband

- oorzakelijk verband

- vergelijkend verband

(en meer)

Zij moet eerst haar zere oor aan de dokter laten zien, daarna mag ze een pijnstiller innemen.

1. Chronologisch
2. Opsommend
3. Tegenstellend

Mevrouw Verschoor geniet van goede muziek, verder is zij een filmliefhebber.

1. Tegenstellend
2. Opsomming
3. Chronologisch

Mijn etui zit bomvol met schoolspullen: pennen, potloden, stiften, een geo-driehoek, gummen en een passer.

1. Opsomming
2. Tegenstellend
3. Chronologisch

VERGELIJKEND VERBAND

Een vergelijkend verband maakt de auteur iets duidelijk door een verschil of overeenkomst te noemen. 

SIGNAALWOORDEN

bij vergelijkend verband

- in vergelijking met - (net) als

- evenals - zoals

- meer/groter/beter dan

- vergelijken met 

VOORBEELD

vergelijkend verband

Een laag cijfer voor Frans is niks vergelijken met een laag cijfer voor Nederlands.

REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan

waarom iemand iets doet of vindt.

SIGNAALWOORDEN

bij redengevend verband

- want - omdat - daarom - dus -

de reden hiervoor is - het argument is

VOORBEELD

redengevend verband

Voor het proefwerk van biologie had ik een slecht cijfer,

want ik heb er niet goed voor geleerd.

De reden van het slechte cijfer is

dat ik niet geleerd heb voor het proefwerk.

Het oorzakelijk verband

Let op! Lijkt veel op redengevend, maar hier gaat het om een oorzaak waar je geen invloed op hebt. 

Signaalwoorden: doordat, dankzij, als gevoel van, dat komt door

Voorbeeld: 

Doordat het warm is, trek ik een korte broek aan. 

Het concluderend verband 

Hierbij wordt een conclusie getrokken. 

Signaalwoorden: dus, kortom, dat houdt in 

Voorbeeld: 

Kortom, het is belangrijk om je huiswerk te maken.  

Tekstverbanden

(oefenen)

De jongens in mijn klas leggen de lat niet al te hoog. Neem bijvoorbeeld Lex. Hij gaat altijd voor een 5,5.

1. toelichtend verband
2. redengevend verband
3. concluderend verband

Omdat het klimaat snel verandert, gaat het waterschap de dijken in een hoog tempo ophogen.

1. toelichtend verband
2. redengevend verband
3. voorwaardelijk verband

Wat is het verschil tussen een redengevend en een oorzakelijk verband?

Zet de signaalwoorden bij het juiste tekstverband. 

Toelichtend

Opsommend

Bijvoorbeeld

Zoals

Verder

Ook

Lesdoelen:

- Ik weet wat een tekstverband is.

- Ik weet wat signaalwoorden zijn.

- Ik ken de volgende tekstverbanden en bijbehorende signaalwoorden: chronologisch, opsommend, tegenstellend, toelichtend, concluderend, redengevend en oorzakelijk.

- Ik kan signaalwoorden koppelen aan de juiste tekstverbanden.

Wat snap je nog niet zo goed?