a1b - woordsoorten zelfstandig, koppelwerkwoorden en hulpwerkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Doel van deze les

Je leert over zelfstandige werkwoorden, koppelwerkwoorden en hulpwerkwoorden.

Wat gaan we doen?

- Uitleg werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde	(10 min.)
- Uitleg zelfstandig, hulp- en koppelwerkwoord	(10 min.)
- Zelf aan de slag opdracht opdracht 1, 2, 3 en 6 (blz. 121	(5 min.)
- Bespreken opdracht 1 en 2	(5 min.)
- huiswerk voor na de voorjaarsvakantie opdracht 3 en 6

Zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord en hulpwerkwoord

• Als in een zin met een ww.gezegde maar één werkwoord staat dan is dat een ZELFSTANDIG WERKWOORD.  Het ww geeft aan wat het onderwerp doet!

• Als in een zin met een nw.gezegde maar één werkwoord staat dan is dat een KOPPEL WERKWOORD. Het ww geeft aan wat het onderwerp is (het koppelt een eigenschap, toestand of kenmerk)!

Werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde: de werkwoorden in deze zin zeggen wat het onderwerp 'doet'.

vb. Tim zoekt al jarenlang naar die brief. 

Tim = onderwerp

zoekt = persoonsvorm en werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde

vb. Tim heeft jaren naar die brief gezocht. 

pv = heeft

ww gez = heeft gezocht

heeft = hulp werkwoord

zelfstandig werkwoord = gezocht

vb. Tim zal desnoods nog jaren naar die brief blijven zoeken.

Werkwoordelijk gezegde

vb. Tim zal desnoods nog jaren naar die brief blijven zoeken.

pv = zal

ww gez = zal blijven zoeken

hww = zal, blijven

zww = zoeken

Naamwoordelijke gezegde

Het naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets (het onderwerp) 'is', wordt of blijft.

Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit:

een werkwoordelijk en een naamwoordelijk deel.

Het werkwoordelijk deel is werkwoord dat het naamwoordelijk deel koppelt. (koppelwerkwoord)

Het naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp 'is', wordt of blijft en geeft altijd een eigenschap, kenmerk of toestand weer van het onderwerp.

B (beroep)

E (emotie)

T (toestand)

Het naamwoordelijk gezegde

1.[Naamwoordelijk deel], zegt iets over het onderwerp

2. Werkwoordelijk deel, een koppelwerkwoord, is nodig om het naamwoordelijk deel aan het onderwerp te koppelen.

Koppel- versus hulpwerkwoorden

Een werkwoordelijk gezegde kent hulpwerkwoorden en zelfstandige werkwoorden.

Een naamwoordelijk gezegde kent koppelwerkwoorden en hulp werkwoorden. Ww in de vorm van: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en vóórkomen - (ZWOBBELS+HDV).

Zelfstandige en hulp werkwoorden: werkwoord met een duidelijke betekenis en kun je NIET weglaten.

H4 Woordsoorten: soorten werkwoorden

• 3 soorten: zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord (zww, kww, hww)
• Zin met 1 werkwoord: zww of kww.
• Zin met meerdere werkwoorden: slechts 1 zww OF kww, de rest is hww.
• Koppelwerkwoorden: ZWOBBELS+HDV
• Zww of kww kun je niet weglaten.
• Zww of kww staat meestal achterin de zin. 

Zelf aan de slag

Maak zelf in stilte opdracht 1 en 2 (blz. 120)

Na 5 minuten bespreken we de opdrachten klassikaal

Antwoorden opdracht 1 (blz. 120)

Opdracht 1

1. kan - hww, verteren - zww

2. zullen - hww, lijden - zww, hebben - hww

3. vind - zww

4. blijken - hww, veranderen - zww

5. mogen - hww, barbecueën - zww

6. kunnen - hww, internetten - zww

Antwoorden opdracht 1 (blz. 120)

Opdracht 2

1. kan - hww, blijken - kww

2. blijven - kww

3. schijnen - hww, kunnen - hww, zijn - kww

4. zijn - hww, geworden - kww

5. blijken - hww, zijn - kww

6. worden - kww

Huiswerk

Maak opdracht 3 en 6 (blz. 121)

en leer de koppelwerkwoorden en H1 t/m H4

Maak van Cambiumned.nl

Oefening: zelfstandige, bijvoeglijk nw. en lidwoorden

Oefening: werkwoord of zelfstandig naamwoord 

Oefening: persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord

Je kunt...

zelfstandige werkwoorden, koppelwerkwoorden en hulpwerkwoorden herkennen en juist toepassen.