Paragraaf 2.1: Spanningen in Europa DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Eerste Wereldoorlog

Welk land verklaarde als eerste de oorlog aan het begin van de Eerste Wereldoorlog?

1. Rusland
2. Oostenrijk-Hongarije
3. Duitsland
4. Frankrijk

Wie is deze wereldberoemde soldaat uit de Eerste Wereldoorlog?

1. Joseph Stalin
2. Adolf Hitler
3. Prins Bernard
4. Benito Mussolini

2.1: Spanningen in Europa

Er heerst spanning in Europa. Hier liggen het modern imperialisme, het nationalisme, de wapenwedloop, het militarisme en de bondgenootschappen aan ten grondslag. Een fatale middag in juni 1914 zorgt ervoor dat het onvermijdelijke gebeurt; er breekt een grote oorlog uit in Europa. 

Leerdoelen 2.1

2.1A: Je kunt het verschil tussen oorzaken, een aanleiding en gevolgen uitleggen.

2.1B: Je kunt uitleggen hoe het modern imperialisme, het nationalisme, de wapenwedloop, militarisme en bondgenootschappen hebben gezorgd voor het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog.

2.1C: Je kunt de begrippen oorzaken en aanleiding toepassen op het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog.

Oorzaken, aanleiding en gevolgen

2.1A

Modern imperialisme

• Industrialisatie Europa
  
• Koloniën in Afrika en Azië nodig voor grondstoffen & afzetmarkt
  
• Koloniën belangrijk voor economie moederlanden
  
• Maar ook: kracht laten zien op het wereldtoneel!
  
• Duitsland, Italië en België laat op het (wereld)toneel
• 
  

2.1B

Frans-Duitse Oorlog

• Eerst tientallen Duitse staatjes
  
• 1870-1871: Oorlog tussen Frankrijk en Duitse staatjes o.l.v. Pruisen
  
• Verpletterende Duitse overwinning
  
• Gebiedsverlies Frankrijk
  
• Eenwording Duitsland in spiegelzaal Paleis van Versailles
  
• Frankrijk wilde wraak!
  
• 
  

2.1B

Nationalisme

Trots op eigen land, volk en cultuur, zorgde voor spanningen:

• Twee grote nieuwe landen: Italië en Duitsland. Vooral Duitsland werd machtig en invloedrijk. Oude grootmachten kregen concurrentie!
• Kleine volken hadden geen eigen land, wilden dit veranderen!

2.1B

Militairisme

• Grote en goed bewapende legers van Europese grootmachten
  
• Door industrialisatie grote capaciteit voor wapenproductie
• Wapenwedloop: Strijd om meeste en krachtigste wapens
  
• Geen angst, eerder trots op uniformen, stoere taal en wapens = militairisme
  
• 
  

2.1B

Leg uit waarom de Europese landen in de loop van de negentiende eeuw steeds meer grondstoffen nodig hadden.

Verklaar waarom de eenwording van Duitsland zorgt voor extra spanningen tussen Europese landen in Azië en Afrika.

Bekijk de kaart. Leg uit waarom Frankrijk en Rusland zich bedreigd voelde door de eenwording van Duitsland.

Bekijk de kaart. Leg uit dat nationalisme een grote dreiging vormde voor Oostenrijk-Hongarije.

Wat hebben militarisme en nationalisme met elkaar te maken?

Waarom zochten Europese landen koloniën tijdens het modern imperialisme?

1. Voor religieuze missies
2. Voor politieke bondgenoten
3. Voor grondstoffen en afzetmarkten
4. Voor militaire training

Hoe droeg het nationalisme bij aan het imperialisme?

1. Het creëerde een gevoel van superioriteit ten opzichte van andere culturen.
2. Het leidde tot culturele diversiteit
3. Het bevorderde wereldwijde samenwerking
4. Het stimuleerde dekolonisatiebewegingen

Welke gebeurtenis vormde de aanleiding tot de Duitse eenwording in 1871?

1. De Frans-Duitse oorlog
2. Verovering van koloniën in Afrika
3. De Napoleontische oorlogen
4. De Dertigjarige Oorlog

Hoe beïnvloedde het nationalisme de stabiliteit van Oostenrijk-Hongarije?

1. Het bevorderde economische samenwerking
2. Het verenigde de verschillende etnische groepen
3. Het versterkte de positie van de monarchie
4. Het leidde tot opstanden en separatisme