Les 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat gaan wij doen?

Wat hebben wij vorige keer gedaan?

Wat gaan wij nu doen?

De vorige les hebben wij geleerd dat...

Dat de Republiek een unieke bestuursvorm had, zeker voor die tijd

Dat het op lokaal niveau bestuurd: Gewestelijke Staten

Dat het op nationaal niveau bestuurd: Staten-Generaal

Dat de regenten de macht in handen hadden

Dat elk gewest een Stadhouder en raadpensionaris (elk gewest had er 1)

Dat elk gewest op papier gelijk was: in de praktijk voerde Holland de boventoon

Wat gaan wij nu doen?

Examenvragen oefenen

Dus: wij gaan gewoon verder waar wij gebleven zijn!

Kort vorige bijeenkomst bespreken (bestuur Republiek)

Par 3 bespreken: Internationale handel (in de Republiek)

Beantwoord de volgende vragen

Waarom was de Republiek in de 16-17de eeuw zo uniek?

1. Omdat in de Republiek elk persoon de gelijke rechten en plichten had
2. Omdat er (tot in bepaalde mate) sprake was van godsdienstvrijheid
3. Omdat de Republiek het enige land was wat geen vorst als staatshoofd had
4. Omdat alle gewesten gelijk waren aan elkaar

Wie waren de machtigste personen in de Republiek?

1. De adel
2. De stadhouders en zijn aanhangers
3. De raadspensionaris en zijn aanhangers
4. De regenten

Hoe zou je de functie van stadhouder kunnen vergelijken?

1. Hoofd van de AIVD
2. Minister van veiligheid
3. Minister-president
4. Minister van defensie (leger)

Hoe zou je de functie van raadspensionaris kunnen vergelijken?

1. Minister van financien
2. Minister-president
3. Minister van buitenlandse zaken
4. Dictator

Hoe zat het ook alweer met gewesten, stadhouder en raadspensionaris?

1. De gewesten voerden met elkaar oorlog om die politieke posities
2. Bepaalde gewesten kozen ervoor om geen stadhouder of raadpensionaris te gebruiken
3. Alleen het gewest Holland had een stadhouder en raadspensionaris
4. Elk gewest had een eigen stadhouder en raadspensionaris

Waarom was het gewest Holland, met afstand, het meest machtige gewest van de Republiek?

1. Omdat elke inwoner van de Republiek daar wilt wonen
2. Omdat de andere gewesten vaak ruzie met elkaar hadden, die het gewest Holland moest oplossen
3. Omdat alle handel daar plaatsvond, het grote geld bevond zich daar
4. Omdat de andere gewesten onder de indruk waren van Amsterdam en de omgeving

Internationale handel

1585

Antwerpen word door het Spaanse leger veroverd

Handelaren vluchten naar Amsterdam

Gevolg: Amsterdam word een wereldstad

Voor 1585: ook veel Oostzeehandel

De handel in de Republiek > waarom groeide de economie zo snel?

Oostzeehandel was de meest lucratieve handel (dus niet VOC/WIC)

Wat halen wij daar vandaan: Graan, hout, zout, ijzer

Bovendien zijn de kosten vele malen kleiner!

Nog meer oorzaken voor de economische groei:

Gebruik van fluitschip

Nieuwe beroepen: textielberwerkers, scheepsbouw, bierbrouwerijen, kunstenaars etc.

Hoe kon dat ontstaan > veel graan uit de Oostzee > ruimte voor andere beroepen

VOC/WIC

VOC: Opgericht in 1602

WIC: Opgericht in 1621

VOC > handelsroutes opzoeken in het oosten (Azië)

WIC > kaapvaart in het westen (Cariben), 3hoekshandel

Kortom

1585: verovering Antwerpen > handelaren trekken naar Amsterdam, wat een wereldstad werd

Handel maakte de Republiek Rijk en machtig

Oostzeevaart: 10x belangrijker dan VOC/WIC

Waarom: belangrijke producten voor de economie+ voedsel