Th13 Bs2 - De bloedsomloop en bloedvaten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BS 2- De bloedsomloop en bloedvaten

Wat is de functie van bloedplasma?

1. Vervoer van stoffen in het bloed
2. Binden aan zuurstof
3. Vechten tegen ziekteverwekkers
4. Bevatten van genetisch materiaal

Hemoglobine is een .......

1. Vet
2. Koolhydraat
3. Mineraal
4. Eiwit

Wat is hemoglobine?

1. Dat is een eiwit die zorgt voor de rode kleur bij een rode bloedcel
2. Dat is een eiwit die zorgt voor het stollen van bloed
3. Dat is een eiwit die zorgt voor het vervoeren van O2
4. Dat is een witte bloedcel.

Witte bloedcellen

1. sluiten bacteriën en andere ziekteverwekkers in om ze te doden
2. zorgen voor de opname van zuurstof in het bloed
3. zorgen voor bloedstolling bij een wondje
4. bestaan uit bloedplasma

Wat doen de bloedplaatjes

1. Helpen bij de bloedstolling
2. Zorgen ervoor dat je bloed zuurstof kan vervoeren
3. Vervoeren bepaalde vetten
4. maken ziekteverwekkers kapot

Doelen

• 13.2.1 Je kunt in de dubbele bloedsomloop van de mens de kleine en de grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies.
  
• 13.2.2 Je kunt de drie typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.
  
• 13.2.3 Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen en je kunt de samenstelling van het bloed daarin aangeven.

Bloedvatenstelsel

alle bloedvaten samen = 

2,5 keer omtrek aarde

Dubbele bloedsomloop

Kleine- en grote bloedsomloop

In 1 omloop komt het bloed 2x door het hart.

Holle aders - HART - longen - HART - aorta 

Kleine bloedsomloop

Hart  -> longen -> hart

Functie:

- afgeven koolstofdioxide aan longen 

- opnemen van zuurstof uit longen 

Grote bloedsomloop

Hart  -> alle organen -> hart

Functie:

- Zuurstof en voedingsstoffen afgeven aan alle organen 

- Koolstofdioxide en afvalstoffen afvoeren.

Slagaders

• Slagaders vervoeren bloed van het hart af.
• Bevatten zuurstofrijk bloed.
• Hoge bloeddruk.
• Dikke, elastische wanden.
• Liggen diep in het lichaam.

Haarvaten

• Wand is 1 cellaag dik.
• Kleinste bloedvaten in organen/weefsels.
• Slagaders worden haarvaten.
• Lagere bloeddruk dan slagaders.
• Haarvaten worden aders.
• Naam afhankelijk van orgaan (bijv. nierhaarvaten).

Aders

• Aders vervoeren bloed naar het hart.
• Dunnere wanden.
• Kleppen voorkomen terugstromen van bloed.

Bloed

Bloed zorgt voor transport van warmte, zuurstof, brandstof en afvalstoffen.

Bij inspanning gaat ook meer bloed naar je spieren!

En ook meer naar je huid, voor verlies van warmte. 

Het bloedvatenstelsel

De poortader

• Voert zuurstofarm bloed van het darmkanaal naar de lever.
• Wisselende samenstelling door voedingsstoffen uit de dunne darm.
• Na koolhydraatrijke maaltijden: veel glucose.
• Lever zet overtollige glucose om in glycogeen (opslag).
  
• Bij laag glucosegehalte: glycogeen wordt weer glucose.

De poortader

Functie:

• Zet overtollige glucose om in glycogeen (opslag).
• Bij laag glucosegehalte: glycogeen wordt weer glucose.
• Bloedstroom:
• Leverader voert bloed met hoger glucosegehalte af.
• Mondt uit in de onderste holle ader.
  

Aan de slag!

Wat:	Thema 13: basisstof 2:Maak opdracht 1 t/m 8
Lezen:	Blz. 107 t/m 112
Maken:	Opdrachten 1 t/m 8
Klaar?	Maak een schematische tekening van het hart en de aangrenzende bloedvaten.

Aan de slag!

Hoe ontstaan bloedcellen?

Stamcellen in het beenmerg 

worden:

-rode bloedcellen

- witte bloedcellen

-bloedplaatjes

Wat vind je nog onduidelijk van deze les? Waar heb je nog vragen over?