3.4 Zuid-Amerika: Bevolking: spreiding, samenstelling en groei

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.3 Klimaten (vervolg)

Mangrove en pampa's

In kustgebieden met een (sub)tropisch klimaat groeien onafhankelijk van de hoeveelheid neerslag in dat gebied mangrovebossen.

Pampa's in Patagonië.

Savanne

Llanes: grassavanne met bomen.

Cerrado: boomsavanne.

ITCZ ten zuiden van de evenaar (januari)

ITCZ ten noorden van de evenaar (juli)

Leerdoelen

• Je kunt aan de hand van verschillende factoren beschrijven waardoor er verschillende klimaatzones in Zuid-Amerika te onderscheiden zijn.
• Je kunt de belangrijkste klimaatzones in Zuid-Amerika benoemen en de ligging ervan aanwijzen op de kaart.

3.4 Bevolking:

Leerdoelen

Uitleg + filmpjes

spreiding, samenstelling en groei

Leerdoelen

• Je kunt in hoofdlijnen de bevolkingsspreiding van Zuid-Amerika in het verleden en heden beschrijven en verklaren.
• Je kunt de verschillende etnische groepen noemen.
• Je weet hoe de verstedelijking in Zuid-Amerika verloopt en kunt het ook verklaren.
  

Bevolkings-spreiding

Bevolkingsdruk hangt af van de draagkracht van een gebied:

• Klimaat
• Bodemkwaliteit
• Beschikbaarheid water

Bevolkingsdruk

De intensiteit (mate) waarin de inwoners van een gebied beslag leggen op de aanwezige ruimte en kringlopen.

Draagkracht

Het maximaal aantal mensen dat op een gebied of op aarde kan leven zonder schade aan te richten aan het ecosysteem.

Waarom zijn grote delen van Zuid-Amerika dunbevolkt?

• Gebergten bemoeilijken bereikbaarheid
• Tropisch regenwouden bemoeilijken bereikbaarheid
• Onvruchtbare bodems

Dunbevolkte gebieden verklaard

Bevolkingsspreiding verklaard

Bevolkingsgroep	Oorspronkelijke woonplek(ken) in Zuid-Amerika	Verklaring
Indianen Inca's	- -	- -
Europese kolonisten	- -	- -

Indianen

Waar?

1. Langs rivieren in het Amazonegebied

2. Hogere delen Andes

Verklaring?

1. Beschikbaarheid van zoet water en voedsel

2. Koeler klimaat => geschikt voor gewassen als aardappelen, tarwe, mais

1

2

Hoogteligging en gewassen in de Andes

Europese kolonisten

Waar?
1. Lagere delen Andesgebergte
2. Kustzone en monding rivieren

Verklaring?

1. Valleien geschikt voor tropische handelsgewassen zoals koffie, suiker en cacao

2. Goede bereikbaarheid i.v.m. handel

2

1

Centrum-periferie model

Bevolkings-samenstelling

Bevolkingsgroepen

• Indianen
• Europeanen

• Afrikanen (slaven)

• Aziaten (contractarbeiders)

Mestiezen

Demografische

ontwikkeling

Veel Zuid-Amerikaanse landen in de jaren '70 nog in fase 2, nu vooral in fase 3.

Verklaring voor deze opschuiving?

• Stijgende welvaart
• Scholing
• Verstedelijking
• Rol media (vooral soaps) in gezinsplanning

Verstedelijking

Wat is het algemene verband tussen de

verstedelijkingsgraad en het verstedelijkingstempo?

Verstedelijkings-graad

Zuid-Amerika is het meest verstedelijkte continent ter wereld.

Oorzaken snelle verstedelijking (na 1950).
Door mechanisatie:

• Uitstoot landbouwarbeiders (platteland)
• Opkomst industrie (in de stad)

Verstedelijkings-tempo

Gevolgen van deze snelle verstedelijking:

• Het ontstaan van megasteden (met favela's).
  
• Toename bevolkingsdichtheid in kustzone, maar na 1980 vlakt dit af.
  
• Na 1980 vooral snelle groei middelgrote steden omdat de megasteden vol raakten.

Leerdoelen

• Je kunt in hoofdlijnen de bevolkingsspreiding van Zuid-Amerika in het verleden en heden beschrijven en verklaren.
• Je kunt de verschillende etnische groepen noemen.
• Je weet hoe de verstedelijking in Zuid-Amerika verloopt en kunt het ook verklaren.
  

3.4 Bevolking:

Documentaire 'Megacity problems'

spreiding, samenstelling en groei

25:36

Wat hebben we tot nu toe gezien?

Wat is jou opgevallen?

Wat wordt gezegd over het eigendom van panden?

Waarom wordt soms gezegd dat de veiligheid in de favela's hoger is dan in de stad?

38:46

Wat hebben we tot nu toe gezien?

Welke voordelen worden genoemd van het geven van tours door de favela's?

Top-down en Bottom-up initiatieven

Welke bottom-up initiatieven hebben we gezien?

Welke top-down initiatieven zijn er?

3.4 Bevolking:

Maandag: 3.5 Welvaart en welzijn

spreiding, samenstelling en groei