Thema Ecologie en milieu samenvatting Les 1 t/m 3, practicum symbiose

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 1

Thema 3 Ecologie en milieu

Samenvatting basisstof 1, 2 en 3

Practicum: symbiose

Leerdoelen les 1 Organismen

• Je kunt beargumenteren wanneer je iets natuur noemt
• Je weet wat ecologie betekent
• Je weet wat een ecoloog voor werk doet
• Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen
• Je kunt de invloed van de belangrijkste abiotische factoren op organismen benoemen.
• Je kunt veranderingen van abiotische en biotische factoren beschrijven.

Leerdoelen les 2 Populaties

• Je kunt binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en van coöperatie onderscheiden.
• Je kunt de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem beschrijven.

Leerdoel les 3 Ecosystemen

- Je kunt de voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven

- Je kunt de energiestroom door een ecosysteem beschrijven

Biotisch

Abiotisch

Wind

Lucht

Zuurstof

Water

Grond

Roofvijanden

Soort

genoten

Plant

Bacterie

Voedsel

Concurrentie is een ___________ factor

1. Biotisch
2. Abiotisch

Zware regenbui in bos waar lieveheersbeestje zich bevindt

1. BIOTISCH
2. ABIOTISCH

Schimmelinfectie op lieveheerstbeestje

1. BIOTISCH
2. ABIOTISCH

Overwinteren lieveheerstbeestje (lage temperatuur)

1. BIOTISCH
2. ABIOTISCH

Sluipwesp legt eitjes in lieveheerstbeestje

1. BIOTISCH
2. ABIOTISCH

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme
4. Geen symbiose maar predatie

Vormen alle levende organismen in de sloot een ecosysteem, een levensgemeenschap of een populatie?

1. ecosysteem
2. levensgemeenschap
3. populatie

Wat is een POPULATIE

1. Een groep planten of dieren van dezelfde soort die in hetzelfde gebied leven
2. Een groep dieren die in hetzelfde gebied leven
3. Verschillende planten en dieren die in hetzelfde gebied leven
4. Een groep dieren die voedsel voor elkaar zijn

Alle madeliefjes in een weiland

1. Individu
2. Levensgemeenschap
3. Populatie
4. Ecosysteem

Een populatie kan bestaan uit verschillende soorten organismen

1. Juist
2. Onjuist

Merels en mussen die leven in het zelfde bos behoren tot dezelfde populatie.

1. juist
2. onjuist

Een soort is een invasieve exoot als deze..

1. ...uit het buitenland komt.
2. ...uit een ander leefgebied komt en zich in het nieuwe gebied voortplant.
3. ...bestaande soorten bejaagt.
4. ...uit een ander leefgebied komt en het nieuwe ecosysteem verstoort.

Waardoor leidt overschrijding van draagkracht meestal tot een lagere draagkracht?

1. de dieren zijn dood
2. voedselbronnen zijn uitgeput
3. het systeem schiet door

Hoe groot is de draagkracht voor schapen?

1. 1500 schapen
2. 15 000 schapen
3. 150 000 schapen
4. 1 500 000 schapen

Door welke woorden kan je een pijl in een voedselketen vervangen?

1. Eet
2. Wordt gegeten door

Wat zijn reducenten?

1. Bacteriën
2. Virussen
3. Afvaleters
4. Schimmels

Om welke 2 redenen gaat er biomassa verloren in een voedselpiramide?

1. Verbranding
2. Één grote boom kan veel rupsen bevatten
3. Onverteerbare resten

Wat gaan we nu doen? Practicum

• Herhalen onderdelen van de microscoop
• Gebruiken van een microscoop
• Tijd voor practicum: Korstmossen blz. 24
  
• Afsluiten

Korstmos

• Geen mos!
•  Een samenlevingsverband (symbiose) tussen een schimmel met algen of blauwwieren.
• De schimmel bepaalt  de vorm en zorgt voor de opname van water en zouten
• De alg voor de kleur en fotosynthese
• Samen kunnen ze op extreme plaatsten groeien!

Welke vorm van symbiose is er sprake bij korstmossen?

1. Parasitisme
2. Mutualisme
3. Commensalisme

Korstmossen

In deze practicumopdracht ga je met een microscoop een preparaat bekijken en tekenen. Het doel van deze opdracht is dat je na afronding weet hoe een korstmos is samengesteld.

Benodigdheden

• Telefoon (voor kompas + foto's)
• Een boom (op straat voor school, op het landgoed kijk naar verschillende abiotische factoren)
• Tak(je) met korstmos van beide (niet te groot!)
• microscoop
• prepareermateriaal

Methode

- Snijd van een stukje korstmos enkele schilfertjes af en maak hiervan een preparaat. Bij sommige korstmossen is het niet goed mogelijk schilfertjes af te snijden. In dat geval moet je met twee prepareernaalden een klein stukje korstmos voorzichtig uiteenrafelen en hiervan een preparaat maken.

- Bekijk het preparaat bij een vergroting van 4oox. Je ziet algen en schimmels.

Resultaat

Een tekening waarin de cellen van de algen en schimmels zijn aangegeven.

Tekenregels

• Gebruik altijd: potlood en geodriehoek
• Geodriehoek alleen voor rechte lijnen
• Maak eerst de twee vakken
• Schrijf alle informatie erbij
• Teken wat je ziet, niet wat je moet zien
• Teken niet alles
• Teken GROOT
• Niet schetsen

De microscoop

oculair = een ooglens, vergroot 10x

tubus = houder van het oculair

revolver = draaibaar magazijn voor de objectieven

objectief = lens in de revolver. Vergroten 4x, 10x en 40x

tafel = hierop ligt het preparaat

statief = hieraan houdt je de microscoop vast bij vervoeren

stelschroef = hiermee stel je het beeld scherp. Er is een grote stelschroef en een fijne stelschroef.

lamp = lichtbron

diafragma = hiermee regel je de hoeveel licht

voet = hierop staat de microscoop

Door welk gedeelte van de microscoop kijk je?

1. diafragma
2. objectief
3. oculair
4. revolver

revolver

objectief

oculair

tubus

draaibaar magazijn

houder van het oculair

ooglens, vergroot 10x

lens, vergroot 4x, 10x en 40x

Wat is de functie van het 'diafragma' van de microscoop?

1. het preparaat vergroten
2. hoeveelheid licht te regelen
3. microscoop aan vastpakken
4. microscoop aan/uit zetten

voet

stelschroef

diafragma

tafel

objectief

tubus

De microscoop klaarzetten

1. Vastpakken aan het statief, hand onder de voet
2. Rode objectief onder de tubus
3. Tafel helemaal omlaag draaien
4. Diafragma helemaal open
5. Lampje aan

De microscoop gebruiken

1. Leg het preparaat onder de klemmen op de tafel
2. Draai aan de grote schroef tot scherp beeld
3. Het is nu 40x vergroot
4. Draai naar het gele objectief
5. Draai aan de kleine schroef tot scherp beeld
6. Het is nu 100x vergroot
7. Draai naar het blauwe objectief
8. Draai aan de kleine schroef tot scherp beeld
9. Het is nu 400x vergroot

De microscoop opruimen

1. Rode objectief onder de tubus
2. Tafel helemaal omlaag draaien
3. Preparaat wegpakken
4. Lampje uit
5. Vastpakken aan statief, hand onder voet