Les periode 3 - uitleg samenstellingen

Nederlands 
1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 90 min

Onderdelen in deze les

Nederlands 

Slide 1 - Tekstslide

Lesinhoud en lesdoelen
Spelling 
- Je past je kennis omtrent hoofdlettergebruik toe in een quiz.
- Je kunt uitleggen hoe je samenstellingen schrijft en wanneer je een tussenletter gebruikt.
- Je oefent via Taalblokken met spellingskwesties.




Slide 2 - Tekstslide

Zoek de verschillen
Je ziet een aantal afbeeldingen. Ontdek het verschil.

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Tekstslide

Samenstelling
Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee of meer woorden die ook op zichzelf kunnen staan.

diersoort
handhavingsklas
stagebegeleider

Slide 6 - Tekstslide

Samenstelling: regel
Schrijf een samenstelling zoveel mogelijk aan elkaar.

Niet aan elkaar schrijven als:
- klinkerbotsing of verkeerd lezen (oe-au-ui-eu-oi-...)
vanille-ijs, zo-even, gala-avond
- in een aantal vaste gevallen
...dan schrijf je een koppelteken

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Samenstellingen

- als er één persoon, dier of ding is, schrijf je de samenstelling als één woord. 
- woorden met één klemtoon schrijf je aan elkaar

driegangendiner, feestbeest, sportoutfit, eronderdoor 

Slide 10 - Tekstslide

Samenstelling met tussenklank:

- tussen -s: als je een s hoort. Koningsdag, dorpsstraat
- tussen -n: als het eerste deel alleen een meervoud heet op -en. hondenvoer, rijstepap
- tussen -er: als het eerste woord een meervoud heeft op -eren. kinderfiets
Uitzondering: apetrots, reuzeleuk

Slide 11 - Tekstslide

Wat is goed?
A
boekenkast
B
boekekast

Slide 12 - Quizvraag

Wat is goed?
A
dokterassistent
B
doktersassistent

Slide 13 - Quizvraag

Wat is goed?
A
eisalade
B
eiersalade

Slide 14 - Quizvraag

Wat is goed?
A
groentesoep
B
groentensoep

Slide 15 - Quizvraag

Wat is goed?
A
dorpstraat
B
dorpsstraat

Slide 16 - Quizvraag

Slide 17 - Video

Wat is het meervoud van seconde?
A
seconde
B
secondes
C
secondes/seconden
D
seconden

Slide 18 - Quizvraag


Jullie zijn BEER + GOED bezig! Begrijpen jullie deze GEDACHTE + GANG van de spelling?

A
berengoed, gedachtengang
B
beregoed, gedachtengang
C
berengoed, gedachtegang
D
beregoed, gedachtegang

Slide 19 - Quizvraag

Uitzonderingen op de hoofdregels 
1. Zelfstandige naamwoorden met geen letterlijke, maar een versterkende betekenis: apetrots, beresterk, takkewijf

2. Unieke personen en zaken: Koninginnedag, hellevuur, maneschijn

3. Samenstellingen waarbij de aparte delen onherkenbaar zijn: 
papegaai, bakkebaard, bullebak

Slide 20 - Tekstslide

Meneer de (1) denkt dat we op 30 april nog steeds (2) vieren.
A
1 = Koekepeer 2= Koninginnedag
B
1 = Koekenpeer 2 = Koninginnendag
C
1= Koekenpeer 2= Koninginnedag
D
1= Koekepeer 2 =Koninginnendag

Slide 21 - Quizvraag

In een (1) bos haalden de jongens (2) uit, totdat ze een heus (3) ontdekten. Dat vonden ze (4).
A
1= pikkendonker, 2= kattenkwaad, 3=berenhol, 4= Reuzenspannend
B
1= pikkedonker, 2 = kattekwaad, 3 = berehol, 4 = reuzespannend
C
1 = pikkedonker 2= kattenkwaad, 3= berenhol, 4= reuzespannend
D
1= pikkendonker, 2= kattekwaad 3 = berehol, 4 = reuzenspannend

Slide 22 - Quizvraag

Samenstellingen met een tussenklank-s

Je schrijft de tussenklank-s als je die hoort in de samenstelling.

  • Dorp + gek = dorpsgek

  • Dorp + straat = dorpsstraat

Slide 23 - Tekstslide

Als het tweede deel van de samenstelling begint met een 's', hoor je niet of er een tussenklank-s moet staan.


Vervang dan tweede deel door een ander woord.
  • station + straat

  • meisje + speelgoed

  • voorjaar + show

  • bruid + sluier

Slide 24 - Tekstslide

Wil je oefenen?
  • Taalblokken
  • Spelling en grammatica
  • Spelling - Meervoud zelfstandig naamwoord
  • Spelling - Samenstellingen
  • cambiumned.nl - Oefenen - Spelling - Overige spellingsregels - tussen n - tussenklank - Te veel of teveel

Slide 25 - Tekstslide

Kijk hier nog even naar:
  • het rodewijnglas
  • het rode wijnglas

  • de lange afstandsloper
  • de langeafstandsloper

Slide 26 - Tekstslide

Kijk goed...
Wat is het taalvoutje?

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Tekstslide

Slide 32 - Tekstslide