Thema 4 Transport Basisstof 1

Thema 4 Transport

Basisstof 1 Transportsystemen
Basisstof 2 Het hart
Basisstof 3 Het bloedvatenstelsel
Basisstof 4 Het bloed
Basisstof 5 Weefselvloeistof & Lymfe

1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 21 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Thema 4 Transport

Basisstof 1 Transportsystemen
Basisstof 2 Het hart
Basisstof 3 Het bloedvatenstelsel
Basisstof 4 Het bloed
Basisstof 5 Weefselvloeistof & Lymfe

Slide 1 - Tekstslide

Intro
In dit Thema behandelen we de transportsystemen van planten en dieren. We richten ons vooral op de bouw en functie van de bloedsomloop van de mens. 

Je hebt nodig: 
Boek 5B Thema 4
BINAS 91 ABC en 84
Eventueel de ppt in de ELO van magister
Goede zin :P

Slide 2 - Tekstslide

Belangrijke woorden
- Houtvaten / Bastvaten
- (An)organische sapstroom
- Worteldruk, capillaire werking en verdamping
- Open/gesloten bloedsomloop
- Enkelvoudige/dubbele bloedsomloop
- Kleine/grote bloedsomloop

Slide 3 - Tekstslide

Basisstof 1 Transportsystemen
Transport van stoffen via o.a. diffusie:
Bij eencellige organismen en organismen die uit een paar cellagen zijn opgebouwd.

Slide 4 - Tekstslide

Basisstof 1 Transportsystemen
Bij planten en dieren wordt water met opgeloste stoffen vervoerd door buizenstelsels. 

Planten: mineralen gescheiden van assimilatieproducten.
Dieren: voedingsstoffen en afvalstoffen door dezelfde buizen

Slide 5 - Tekstslide

Planten
Vatenstelsels van planten bestaan uit houtvaten en bastvaten.

Houtvaten: anorganische / opwaartse sapstroom van water en mineralen via wortels naar stengels/bladeren.
Bastvaten: organische sapstroom, water en assimilatieproducten.

Slide 6 - Tekstslide

Water transport plant
Door middel van:
- Worteldruk 
- Capillaire werking
- Verdamping

Slide 7 - Tekstslide

Capillaire werking en verdamping
Zie afbeelding 5 en 6 op blz. 12 en 13. 

Door capillaire werking van de houtvaten wordt het water omhooggetrokken.

Door verdamping van water wordt water aangezogen uit de houtvaten.

Slide 8 - Tekstslide

Worteldruk
Zie afbeelding 1 en 2 op blz. 10 en 11 van je tekstboek. 
Planten nemen via de wortelharen aan de wortels water en mineralen op.
Worteldruk: actief transport door endodermiscellen en osmotische werking van mineralen in de houtvaten.

Slide 9 - Tekstslide

Organische sapstroom

Sapstroom in alle richtingen.
Vooral transport van disacharide sacharose.
Fructose opgeslagen in vruchten.
Zetmeel in groeipunten van wortels en stengels.

Slide 10 - Tekstslide

Circulatiesystemen dieren
Circulair transport: een vloeistof met opgeloste stoffen stroomt rond.

Open/gesloten bloedsomloop
Enkele/dubbele 

In de afbeelding links een open bloedsomloop van een sprinkhaan.
Zie ook afb. 10 in je tekstboek.

Slide 11 - Tekstslide

Gesloten, enkele bloedsomloop

In de afbeelding hiernaast is een enkelvoudige bloedsomloop afgebeeld: per omloop stroomt het bloed één keer door het hart.

Zie ook afbeelding 11 in je tekstboek.

Slide 12 - Tekstslide

Gesloten, dubbele bloedsomloop
Ten slotte zie je hier de bloedsomloop van de mens. 
Er is sprake van een linkerharthelft en een rechterharthelft (zie ook dat dit bij jezelf links/rechts is!!).
Er is sprake van een kleine (hart/longen/hart) en grote (hart organen lichaam/hart) bloedsomloop (Afb 12 tekstboek).

Slide 13 - Tekstslide

Functies bloedsomloop

- Transporteren van stoffen 
   - bouw-/brand-/afvalstoffen
   - signaalstoffen (hormonen)
   - bestanddelen afweersysteem
   - verdeling warmte 

Slide 14 - Tekstslide

Bloedsomloop van een vis

Slide 15 - Tekstslide

Bekijk de afbeelding op de vorige slide. Welke verschillen met de mens kun je ontdekken?

Slide 16 - Open vraag

Kleine bloedsomloop
Lichaam
Grote bloedsomloop
Hart
Longen

Slide 17 - Sleepvraag

Afronding
Bekijk de schematische tekening hiernaast en de twee  filmpjes. Eén over capillaire werking en de andere over je bloedsomloop.

Slide 18 - Tekstslide

Slide 19 - Video

Slide 20 - Video

Lezen / Maken:
Lezen: Basisstof 1 blz 10 t/m 17
Maak: Opdracht 1 t/m 11 

Bekijk BINAS 91 ABC en 84 A

Bekijk ook de samenvatting van basisstof 1 (leerdoel 1 en 2) op bladzijde 51 van je tekstboek.

Slide 21 - Tekstslide