5.1: Planten bekijken (Klas 1)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: Planten

Baobab

Voordat we beginnen...

• Meneer (Toon) ter Horst 
  
• 25 jaar, Utrecht
  
• Gedragsbiologie, Universiteit Utrecht
  
• Muziek luisteren en maken
  

Wat is jullie favoriete muziek nummer?

Opbouw van de les

1. Introductie  ✓
2. Voorkennis: plaatjes 
3. Theorie: interactieve les 
4. Korte pauze
5. Vragen uit boek
6. Quizvragen
7. Vooruitblik

Wat zie je hier?

Hoe heet dit proces?

Welk woord hoort er bij het ? te staan?

Paragraaf 5.1: Planten bekijken

Wat kan je aan het einde van de les?

1. De onderdelen van een plant benoemen en hun functie beschrijven
   
2. De onderdelen van een plantencel benoemen en hun functie beschrijven
   
3. Uitleggen waarom een kruidachtige en houtachtige planten rechtop  blijven staan
   
4. Uitleggen hoe water de cel inkomt komt en hoe het de cel verlaat
   

Uit welke organen bestaat een plant?

1. Wortels: opname water & mineralen + stevigheid 
   
2. Stengel: stevigheid & transport
   
3. Bladeren: nerven (vervoer) &
   bladmoes -> voeding maken
   
4. Bloemen: voortplanting (zaden die verspreid worden)
   

Waarom zijn sommige bloemen zo mooi?

1. Met hun mooie kleuren weerkaatsen ze het licht, bij te veel licht raken ze oververhit
2. Om geplukt te worden en in een vaas te eindigen
3. Het aantrekken van insecten om zaadjes te verspreiden (voortplanting)
4. Zodat ze opvallen en er niet zomaar mensen overeen lopen

Sleep de woorden naar de juiste plek

bloem

wortels

blad

stengel

Cellen en weefsels

Planten orgaan : een onderdeel van de plant met een taak.

• bv een blad ->met ontelbaar veel cellen

Een groep cellen met dezelfde vorm en taak noem je een weefsels

Hoe noem je een groep cellen van een plant met dezelfde vorm en taak?

1. Cytoplasma
2. Orgaan
3. Weefsel
4. Cel

Waaruit bestaat een plantencel?

1. Celwand: stevige laag om de cel heen
   
2. Celmembraan: vlies óm cytoplasma
   
3. Cytoplasma: stroperige vloeistof. Hierin liggen de kern en bladgroenkorrels
   
4. Celkern: klein bolletje in de cel; regelt alles wat in de cel gebeuren moet
   
5. Vacuole: blaasje in midden van de cel dat 'volgempompt' is met water -> Stevigheid.
   
6. Bladgroenkorrels: groene bolletjes in cytoplasma -> Maken voedingsstoffen voor de plant
   

Hoe noem je de stroperige vloeistof in de plantencel, waarin de celkern en bladgroenkorrels liggen?

Hoe noem je de 'directeur' van de cel; die alles regelt wat er in de cel gebeuren moet?

Wat heeft een dierlijke cel NIET, wat een plantencel wél heeft?

1. Cytoplasma
2. Celkern
3. Bladgroenkorrels
4. Celmembraan

bladgroenkorrel

celmembraan

celkern

vacuole

cytoplasma

celwand

Hoe blijft een plant rechtop?

Boom heeft dikke harde stengel met houtcellen

Houtcellen: dikke, stevige celwanden zónder cytoplasma,
zónder vacuole, zonder tussenwanden -> cellen zijn als buisjes

• Houtachtige planten: rechtop door houtcellen.
  

Tulpen of rozen hebben water nodig voor stevigheid

Stengel komt vol met water -> in vacuole ->
drukt tegen celwand = stevige cel (binnenband fiets)

• Kruidachtige planten: rechtop door water in vacuole
  

Als de houtachtige plant geen water krijgt, blijven de takken nog rechtop- door de houtcellen. Alleen de bladeren hangen slap; zij hebben geen houtcellen. 

Hoe noem je het deel van een plantencel dat zich volzuigt met water,
zodat de bloemen in de tuin rechtop staan?

1. Celmembraan
2. Vacuole
3. Celwand
4. Celkern

Wat zie je op de foto?

1. Organisme
2. Orgaan
3. Weefsel
4. Cel

Sleep de taken naar de juiste plek

1. Dit orgaan is voor de voortplanting. Hier ontstaan zaden, waaruit nieuwe planten groeien.

2. Water met mineralen opzuigen en verankering in de grond

3. Hierin lopen de nerven die zorgen voor vervoer van water en stoffen. Tussen de nerven zit bladmoes, daar maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen.

4. Dit houdt de plant overeind. Hierin lopen dunne 'buisjes' die water en stoffen naar de bladeren en bloemen vervoeren.

Wat zie je op de foto?

1. Organisme
2. Orgaan
3. Weefsel
4. Cel

Hoe komt water in de cel?

• De wortel met wortelharen zuigt water op
  
• Water komt dan in vaten (al in de wortels) die door de stengel naar de bladeren lopen
  
• Vaten liggen samen in vaatbundels
  

 

Hoe verlaat water de cel?

• Door warmte verdampt water in bladeren (houdt stroom op gang)
  
• Water verlaat het blad door het huidmondje
  
• Water van de buurcellen (met vacuole) verdampt via huidmondje
  
• Huidmondjes: open en dicht 
  

Als het heel warm is, staat een huidmondje dan open of dicht?

1. Open, dan kan hij makkelijk verdampten
2. Dicht, anders verdampt er teveel water

Opbouw van de les

1. Introductie  ✓
2. Voorkennis: plaatjes ✓
3. Theorie: interactieve les ✓
4. Korte pauze
5. Vragen uit boek
6. Quizvragen
7. Vooruitblik

5 minuten pauze

10 minuten boost!

Opdrachten 5.1 (p. 59 uit het werkboek)

Opbouw van de les

1. Introductie  ✓
2. Voorkennis: plaatjes ✓
3. Theorie: interactieve les ✓
4. Korte pauze ✓
5. Vragen uit boek ✓
6. Quizvragen
7. Vooruitblik

De punten quiz

• Aan het einde van elke les 3 vragen
  
• Ik kijk vragen na 
  
• Op willekeurig moment een tussenstand
  
• Leerling met meeste punten bij mijn laatste les krijgt een prijs
  

Vraag 1: Met welk orgaan maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen?

A) De bloemen

B) De stengel

C) De bladeren

D) De wortels

Vraag 2: Waar in de plant kan je vaatbundels vinden?

A) Alleen in de wortels

B) Alleen in de stengels

D) Alleen in de bladeren (bladnerven)

E) In de wortels, stengels en bladeren 

Vraag 3: Hoe blijft het water stromen door een plant?

A) Doordat er water verdampt in de bladeren blijft er water vanaf benden aangezogen worden

B) Doordat het zo hard regent wordt de snelheid van de regen overgenomen in de plant

C) De vacuole is een soort motortje dat stuwkracht genereert waardoor het wat omhoog wordt geduwd

D) Water is de enige stof op de aarde die geen zwaarte kracht ondervindt dus altijd omhoog wilt

Vraag 1: Met welk orgaan maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen?

A) De bloemen

B) De stengel

C) De bladeren

D) De wortels

Vraag 2: Waar in de plant kan je vaatbundels vinden?

A) Alleen in de wortels

B) Alleen in de stengels

C) Alleen in de bladeren (bladnerven)

D) In de wortels, stengels en bladeren 

Vraag 3: Hoe blijft het water stromen door een plant?

A) Doordat er water verdampt in de bladeren blijft er water vanaf benden aangezogen worden

B) Doordat het zo hard regent wordt de snelheid van de regen overgenomen in de plant

C) De vacuole is een soort motortje dat stuwkracht genereert waardoor het wat omhoog wordt geduwd

D) Water is de enige stof op de aarde die geen zwaarte kracht ondervindt dus altijd omhoog wilt

Voor de volgende les

Opdrachten afmaken werkboek 5.1 (p.51 - 55 t/m 16)

Onderwerp volgende les: Planten groeien