Het ancien régime en verlicht absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ancien Régime

Frankrijk in de 18e eeuw: Ancien Régime

• Absolute vorst
  
• Standenmaatschappij
  
• Privileges
  

KA: Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme) 

Pak je smartphone of tablet en klik op de link om het paleis van Versailles van binnen te bekijken!

Het Ancien Régime

Het Ancien Regime was de oude standenmaatschappij van Frankrijk waarbij de koning boven de standen staat en de meeste macht had. 

Vorsten en verlichte ideeën

Hoe zag de samenleving er dan uit in de 18e eeuw? 

Absolutisme:

De koning heeft alle(absolute) macht. 

Ancien régime:

Samenleving zoals het altijd geweest was --> 

Hoe zag de samenleving er dan uit in de 18e eeuw? 

Absolutisme:

De koning heeft alle(absolute) macht. 

Ancien regime:

1e stand geestelijken: priester, bisschop, paus.

2e stand adel: graven, hertog, markies.

3e stand: burgers/boeren 

• rijke burgerij=> advocaten, dokters, kooplieden. 
•  Gewone burgerij=> ambachtslieden, werklieden. Boeren.

Ancien Regime= 

periode voor de Franse revolutie met het absolutisme en een standensamenleving. 

kenmerkend aspect

voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse, verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

kort: ancien regime en verlicht absolutisme

Frankrijk

Rusland

Pruissen

Oostenrijk

Het ancien regime

Verlicht absolutisme 

regeringsvorm waarbij absolute vorsten bereid waren om een aantal ideeën van de Verlichting uit te voeren

Verlichting

Ideeën die dankzij rationeel redeneren ontstonden en die tot doel hadden een betere samenleving te creëren .

( oftewel denk logisch na en luister  niet te veel naar de kerk en vorst) 

Verlichting en absolutisme

Verlichte denkers dacht na over het ancien régime: was dat nu eigenlijk wel zo logisch? Eén persoon die alle macht had?

Verlicht absolutisme

Sommige absolute vorsten in Europa gaan het verlichte denken overnemen. 

• Einde droit divin 
• geloofsvrijheid
• onderwijs voor het volk
• grondwet (mensenrechten)

Wel zorgden ze ervoor dat ze het alleenrecht bleven houden: geen inspraak voor de burgers en de vorst kon niet afgezet worden.

Frederik de Grote (Pruisen)

ALLERLEI HERVORMINGEN:

• religieuze vrijheid
• aandacht voor kunst en wetenschappen
• aanleg kanalen
• minder lijfstraffen
• scholing voor alle kinderen

voorbeeld van verlicht absolutisme

Een vorst die alleen heerst, maar in het koningschap verlichte ideeën doorvoert. 

twee andere belangrijke verlichte vorsten

Catharina de Grote 

van Rusland

Jozef II

(Habsburgse Rijk)

Verspreiding van verlichte ideeën

Tijdschriften

Koffiehuizen

Verenigingen (genootschappen)

Gaston van Orleans (1608-1660); broer van koning Lodewijk XIII; wilde meer macht en streed tegen koning en adviseurs

Lodewijk XIII (1601-1643); 

kardinaal Richelieu (1585-1642): adviseur van Lodewijk XIII en Lodewijk XIV

kardinaal Mazarin (1602-1661): adviseur van Lodewijk XIV

salons

publieke opinie

verlicht = ontwikkeld

Hoe bereik je het volk?

•  onvrede --> bewustwording volk
• Niet iedereen kon lezen, zeker niet in de 3e stand. 
• Maar spotprenten? Die begreep iedereen!

Wat vertelt deze spotprent?

Geestelijkheid

De 1e stand

Adel

De 2e stand

De 3e stand

Alle mensen die niet bij de 1e of 2e stand horen.

verlicht absolutisme

politiek systeem waarbij de vorst absolute macht heeft en verlichte hervormingen  van bovenaf invoert ==>

geen regering door het volk,

wel regeren voor het volk

Kenmerkend Aspect

Ancien Regime en Verlicht Absolutisme

Ancien = Oud

Denk aan het Engelse woord Ancient.

Regime = Machtsstructuur.

Ancien Regime = Oude machtsstructuur

 dat was de standenmaatschappij

Een paar absolute koningen gaan Verlicht denken en regeren.

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe de Franse samenleving er aan het begin van de 18de eeuw uitzag. 

Belangrijke begrippen:

- standensamenleving

- privileges

- ancien régime

- censuur

- bourgeoisie 

- Verlicht absolutisme