7.2 Het Ancien regime

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

7.2 Vorsten en verlichte ideeën

Leerdoel

Aan het eind van de les kun je uitleggen 

hoe vorsten omgingen met de kritische denkbeelden uit het verleden en wat verlicht absolutisme is. 

kenmerkend aspect

voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse, verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

kort: ancien regime en verlicht absolutisme

Hoe zag de samenleving er dan uit in de 18e eeuw? 

Absolutisme:

De koning heeft alle(absolute) macht. 

Ancien régime:

Samenleving zoals het altijd geweest was --> 

Verlichting

Ideeën die dankzij rationeel redeneren ontstonden en die tot doel hadden een betere samenleving te creëren .

( oftewel denk logisch na en luister  niet te veel naar de kerk en vorst) 

Verlichting en absolutisme

Verlichte denkers dacht na over het ancien régime: was dat nu eigenlijk wel zo logisch? Eén persoon die alle macht had?

Verlicht absolutisme 

regeringsvorm waarbij absolute vorsten bereid waren om een aantal ideeën van de Verlichting uit te voeren

Verlicht absolutisme

Sommige absolute vorsten in Europa gaan het verlichte denken overnemen. 

• Einde droit divin 
• geloofsvrijheid
• onderwijs voor het volk
• grondwet (mensenrechten)

• Wel zorgden ze ervoor dat ze het alleenrecht bleven houden: geen inspraak voor de burgers en de vorst kon niet afgezet worden.

Verlicht absolutisme

Frederik de Grote (Pruisen)

• Hervormingen (ken er ten minste twee)
• religieuze vrijheid
• aandacht voor kunst en wetenschappen
• aanleg kanalen
• minder lijfstraffen
• scholing voor alle kinderen

twee andere belangrijke verlichte vorsten

Catharina de Grote 

van Rusland

Jozef II

(Habsburgse Rijk)

De Pokkenvaccinatie van Catharina de Grote was een groot succes: het sterftecijfer nam drastisch af. 

Geef twee kenmerken van de politiek van een verlicht vorst.

Welke mogelijke tegenstelling bevat het begrip absolutisme?

De adel, de kerk en de boeren kwamen in opstand tegen Josef II. Bedenk voor elke groep een reden.

De hervormingen die de verlichte vorsten doorvoerden hadden voor een groot deel van de bevolking voordelen. Noem er twee. Noem ook een nadeel van de hervormingen.