*Begrijpend lezen H2, hv 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

klas HV1: Begrijpend lezen NN6 

Hoofdstuk 2

Deelonderwerpen

Lesdoelen

Na deze les kun je: 

- globaal en zoekend lezen om informatie uit de tekst te halen

- Het deelonderwerp van een alinea (of alinea's) bepalen

Terugblikken:
Waar let je op bij het bepalen van het onderwerp van een tekst?

Uit welke drie onderdelen bestaat een tekst?

Wat wordt er met deelonderwerpen bedoeld?

Indeling van een tekst

Een tekst bestaat uit een inleiding, een middenstuk en een slot. 

In de inleiding probeert de schrijver vaak de aandacht van de lezer te trekken door de lezer nieuwsgierig te maken naar de rest van de tekst. In de inleiding vind je ook het onderwerp van de tekst. Oftewel waar de tekst over gaat. 

In het middenstuk staat de meeste informatie over het onderwerp. In dit gedeelte worden de deelonderwerpen besproken (verschillende aspecten/delen/kanten van het onderwerp. Soms bestaat een deelonderwerp uit één alinea, soms uit meerdere alinea's. 

In het slot volgt er vaak een samenvatting of een conclusie. Soms wordt er ook een verwachting naar de toekomst uitgesproken. 

Deelonderwerpen vinden

Globaal lezen: eerste en laatste zinnen van elke alinea lezen om de deelonderwerpen te vinden,

Zoekend lezen: Tussenkopjes lezen, anders gedrukte woorden bekijken: vet, cursief, onderstreept en opvallende tekentjes bekijken: bolletjes, nummers en sterretjes. 

- Om iets op te zoeken in de tekst.

Wat is het onderwerp en wat zijn de deelonderwerpen in onderstaande tekst? 

’Groente en fruit zijn gezond voor je. Groenten en fruit bevatten verschillende vitamines die je nodig hebt om gezond te blijven. Het is daarom erg belangrijk om elke dag minimaal 200 gram groente en twee stuks fruit te eten. Dan krijg je alle benodigde vitamines binnen en blijf je gezond.

Een slimme manier om aan groente en fruit te komen is het verbouwen van groenten in je eigen moestuin. Zelfs als je in de stad woont kan je een moestuin maken, bijvoorbeeld op het balkon of in de vensterbank. Lekkere groenten voor in een moestuin zijn bijvoorbeeld boontjes en wortels.

Tegenwoordig is het ook helemaal hip om je groenten en fruit te verwerken in een smoothie. Je gooit dan alles wat je lekker vindt in de blender en binnen dertig seconden heb je een supergezond sapje! Dingen die je in een smoothie kan doen zijn bijvoorbeeld jus d’orange, banaan of boerenkool. Als je geen blender hebt dan kan je natuurlijk ook kant en klare smoothies kopen in de supermarkt.”

Wat is het onderwerp en wat zijn de deelonderwerpen in onderstaande tekst? 

’Groente en fruit zijn gezond voor je. Groenten en fruit bevatten verschillende vitamines die je nodig hebt om gezond te blijven. Het is daarom erg belangrijk om elke dag minimaal 200 gram groente en twee stuks fruit te eten. Dan krijg je alle benodigde vitamines binnen en blijf je gezond.

Een slimme manier om aan groente en fruit te komen is het verbouwen van groenten in je eigen moestuin. Zelfs als je in de stad woont kan je een moestuin maken, bijvoorbeeld op het balkon of in de vensterbank. Lekkere groenten voor in een moestuin zijn bijvoorbeeld boontjes en wortels.

Tegenwoordig is het ook helemaal hip om je groenten en fruit te verwerken in een smoothie. Je gooit dan alles wat je lekker vindt in de blender en binnen dertig seconden heb je een supergezond sapje! Dingen die je in een smoothie kan doen zijn bijvoorbeeld jus d’orange, banaan of boerenkool. Als je geen blender hebt dan kan je natuurlijk ook kant en klare smoothies kopen in de supermarkt.”

Deelonderwerp

Een deelonderwerp is het onderwerp van een alinea. 

                   Voorbeeld: De tekst gaat over voetbal. 

                   Deelonderwerpen zouden kunnen zijn: 

                                           - regels

                                           - kleding

                                           - voetbalteam

De opbouw van een tekst

Inleiding                    onderwerp duidelijk maken

                                 

Middenstuk             deelonderwerp 1

                                      deelonderwerp 2

                                      deelonderwerp 3

                                       ..........

Slot                               afsluiting                       

Maken startopdracht lezen hoofdstuk 2 (blz. 42)

antwoorden startopdracht (42)

Onderwerp tekst 1: handtekeningen van beroemdheden

• alinea 2 hoort het kopje Onveilig
  
• alinea 3 hoort het kopje Praktisch
• alinea 4 hoort het kopje Artiestennaam