Formatief handelen - toetsen en beoordelen

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 1

Formatief handelen - 

toetsen en beoordelen

welkom

Welkom!

Lesprogramma

• Welkom!
• SAB 12 mei: Forms invullen
• Opdracht toelichten 'Keten in beeld' in TEAMS
• Blauwdruk-document uitdelen
• Start ticket
• Formatief handelen
• Hele taak eerst
• Exit ticket

Wat is leren?

Formatief handelen en toetsen als vorm van formatief handelen gaan over het leren van de studenten (pag 36, HvL).

Als jij in zandlopertijd (90 sec) aan je buurman mag uitleggen wat leren is, wat zeg je dan?

Kijk eens naar een persoonlijke leerervaring

Bedenk een situatie waarin jij kunt laten zien dat je iets hebt geleerd. Dat mag een situatie zijn van vroeger of nu. Neem in je beschrijving de volgende vier punten mee (zie paragraaf 1.2.1 uit Handboek voor leraren):

• Leren door directe ervaring
• Leren door sociale interactie
• Leren door nadenken ofwel reflectie
• Leren door het verwerken van theorie
• Leren door te memoriseren

Lesdoelen formatief handelen

1. Doel: Na deze les kun je het verschil uitleggen tussen: de impact van jouw onderwijs op het leerproces van de student en het simpelweg 'behandeld hebben' van de leerstof. Je kunt dit verschil toepassen op een eigen lessituatie.
2. Doel: Na deze les kun je minimaal vijf verschillende werkvormen of strategieën van formatief evalueren benoemen. Daarbij kun je per vorm uitleggen met welk doel je deze zou inzetten in jouw mbo-lespraktijk.
3. Doel: Je ontwerpt tijdens de les een exit ticket voor jouw les van morgen.

Op welke vraag wil jij vandaag beslist een antwoord hebben?

Wanneer ben jij als
docent tevreden tijdens/na je les?

Definitie 'Formatief handelen'

Onder formatief handelen worden alle activiteiten verstaan die studenten en docenten uitvoeren om de leeractiviteiten van studenten in kaart te brengen, te interpreteren en te gebruiken om betere beslissingen te maken over vervolgstappen 

(Black & William, 2008). 

Check definitie van leren bladzijde 36 van handboek voor leraren.

Vijf principes van formatief handelen

1. Geen manier van toetsen | wel manier van lesgeven
   
2. Niet cijferloos werken | wel ‘constructive alignment’
   
3. Niet tijdrovend administreren | wel tijdwinnend handelen in de praktijk
   
4. Geen transmissiefeedback | wel transformatieve feedback
   
5. Niet een bomvol en onsamenhangend curriculum, maar een overzichtelijk en samenhangend curriculum

Model formatief handelen

Het fundament van het model bestaat uit vijf stappen die bij iedere effectieve uitvoering van formatief handelen terugkomen, of het nu de leraar is of de student die stappen uitvoert, of dat die stappen gezamenlijk gezet worden.  

poster

Maak leren zichtbaar!

Maak het leren van studenten zichtbaar

 zodat je als docent 

(geldt ook voor de student ) 

kunt checken: 

is de leerstof goed begrepen? (John Hattie)

Begrip checken is de kern van formatief handelen: 

het levert de data op voor je volgende stap. Wat je vaak onbewust al doet, 

kun je bewust nóg effectiever inzetten!

Belangrijke begrippen!

Belangrijk hierbij zijn heldere leerdoelen en succescriteria, 

het leren zichtbaar maken en effectieve feedback. 

Meer werkvormen, onderzoeken, tools en andere informatie over formatief handelen kun je vinden 

op de themapagina formatief handelen.

Wat gebruiken jullie wel eens in je les?

Rad van antwoord

ABCD

Wisbordjes

denkendelen uitwisselen

doorvragen

Startticket

Exitticket

Vierhoeken

Feedback

Er wordt veel geschreven en gesproken over het belang van goede feedback bij het leerproces. 

Het wordt ook wel de motor van het leren genoemd. 

Hoe krachtig is dit in jouw lessen? (En in die van je collega’s?) Maak de vragenlijst die je kunt gebruiken om daarop te reflecteren en met elkaar het gesprek aan te gaan.

Onderzoek je eigen context
waar denk je aan bij
examinering/onderwijs/bpv/toetsen?

Vraag:

Waar moet een valide, 

betrouwbare 

en bruikbare toets in ieder geval aan voldoen?

Check:

www.slo.nl

Naslagwerk

literatuur/video/podcast

Keynote formatief handelen

Valentina Devid - Keynote Formatief Handelen

Stel de juiste vraag

blog

https://toetsrevolutie.nl/?p=3922

Podcast LLEARN over formatief handelen

https://toetsrevolutie.nl/podcast/5-formatief-leren-handelen/

Cyclus van 2 stappen

https://didactiefonline.nl/blog/rene-kneyber/een-nieuw-model-voor-formatief-handelen

Podcast & Tjipcast

Hoe maak je werk van formatief handelen?

Werkvormen formatief handelen

https://formatiefevalueren.kdg.be/overzicht/

https://formatiefevalueren.kdg.be/overzicht/

Werkvormen formatief handelen (VO)

https://www.han.nl/artikelen/2021/03/toolkit-formatief-evalueren/

Beroepsproduct toetsen en beoordelen

TEAMS

Hoe is je ervaring met toetsen (ontwerpen)?

Ik neem toetsen af en kijk toetsen na

Ik ontwerp toetsen en kijk toetsen na

Ik koop toetsen in en weet waar ik op moet letten

Ik heb geen ervaring met toetsen in isk/mbo

Ik heb een taak in RV kwaliteitszorg

Ik gebruik toetsen die door collega's zijn gemaakt in vroegere lessen

Constructive alignment een

e driehoeksrelatie

Lesverwerking 

Maak een toets met 10 vragen over hoofdstuk ‘Toetsen en beoordelen’.

1. Leg uit of dit een summatieve of formatieve toets is en waarom.

2. Formuleer minimaal 3 doelen die je voorafgaand aan de (virtuele) les over toetsen hebt gemaakt en leg uit wat de begrippen validiteit, transparantie en betrouwbaarheid daarmee te maken hebben.

3. Maak gebruik van tenminste drie verschillende soorten vragen.

4. Deel de cesuurbepaling met de klas.

5. Verwerk de taxonomie die onder je toets ligt in een toetsmatrijs.

6. Schrijf een antwoordmodel.

Leeropbrengst

Zelfgemaakte toets van hoofdstuk 5 Handboek voor Leraren (Geerts & Van Kralingen, 2021) inclusief een verslag.

Het verslag bevat de volgende onderdelen:

1) Doelen -minimaal 3- van je les over toetsen

2) De toets

3) Verantwoording van validiteit, betrouwbaarheid en transparantie van de toets op basis van literatuur

4) Korte beschrijving van de gekozen taxonomie en verwerking van de taxonomie in een toetsmatrijs

5) Het antwoordmodel

6) Analyse van de toetsresultaten inclusief tabel

7) Minimaal twee aanbevelingen voor de docent (aanpassen van lesstof op basis van DA-model)

8) Minimaal 2 didactische adviezen/interventies voor 2 verschillende studenten

APA