§ 2.3 Massa en volume

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Pak je boek erbij

Hoofdstuk 2 Stoffen

Alles om je heen bestaat uit stoffen.

Wat gaan we vandaag doen?

Uitleg § 2.3 

Aan de slag met § 2.3 en § 2.4 

Practica - In je boek 

Bladzijde 67 en verder 

proef 4 volume en massa bepalen

proef 5 met de onderdompelmethode werken

proef 6 de dichtheid bepalen

mengsel

zuivere stof

zuivere boslucht

zeewater

gedestilleerd water

coca-cola

zuurstof

kristalsuiker

gemalen koffie

melk

Zuivere stof of mengsel?

Zuivere stof

Mengsel

Wat is geen stofeigenschap?

1. smaak
2. kleur
3. massa
4. dichtheid

Je werkt met de brander. Met welke knop kan je de vlamkleur veranderen?

Welke kleur krijgt de vlam van deze brander als je onderdeel C dichtdraait?

§ 2.3 MASSA EN VOLUME

Leerdoelen

• Je kunt de massa van een hoeveelheid stof bepalen.
• Je kunt het verschil tussen massa en gewicht uitleggen.
• Je kunt het volume van een hoeveelheid vloeistof bepalen.
• Je kunt de eenheden liter (=dm³) en m³ gebruiken.
• Je kunt het volume van een rechthoekig voorwerp, een cilinder en een voorwerp met een onregelmatige vorm berekenen.

Aan de slag

Mk en lr § 2.3 en § 2.4 

Omrekenen lastig? Oefenen met de vaardigheidstrainer!

Kijk ook achterin je boek

Waar denken jullie aan bij
massa en volume

MASSA

• massa zegt iets over hoe zwaar iets is
  
• de eenheid van massa is kilogram of gram
  
• massa meet je met een weegschaal of balans
  

De eenheid van
massa kan zijn...

1. Liter
2. centimeter
3. gram
4. zwaar

Massa bepaal je met een ...

1. liniaal
2. geodriehoek
3. weegschaal
4. maatcilinder

Welk symbool hoort
bij de grootheid massa ?

1. M
2. V
3. m
4. G

VOLUME

• volume zegt iets hoeveel ruimte een voorwerp inneemt 
• volume wordt ook wel eens inhoud genoemd 
  
• de eenheid van volume is liter of kubieke meter
  
• volume kun je berekenen:  lengte x breedte x hoogte
  
• of bepalen met de onderdompelmethode
  

Het symbool van
de grootheid volume is ...

1. V
2. L
3. v
4. cm​3​​

Welke eenheid
hoort bij volume?

1. kilogram
2. Liter
3. gram
4. dB

Wat is een ander
woord voor volume?

1. oppervlakte
2. maat
3. inhoud
4. grootte

Omrekenschema massa 

Omrekenschema volume 

Hoeveel gram is 1 kg?

1. 100
2. 10
3. 1000
4. 10000

Hoeveel kg is 500 milligram

1. 0,5
2. 0,0005
3. 5
4. 50

volume rechthoekige voorwerpen

Bij rechthoekige voorwerpen, bereken je het 

volume met:   lengte x breedte x hoogte. 

Afgekort schrijf je V = l x b x h

V = l x  b x h =     5 x 4 x 3 =   60 m³

Volume van een vloeistof aflezen

(stand aflezen op ooghoogte)

Hoe heet het meetinstrument om het volume van de vloeistof af te lezen?

volume onregelmatige vormen

Het volume van onregelmatige voorwerpen kan je NIET bepalen met V=  l x b x h

We gebruiken dan de onderdompelmethode. 

Bekijk het filmpje hierna. 

Onderdompelmethode

Onderdompelmethode

V _eind = 24 mL

V_begin = 15 ml

V_steen = 24 - 15 = 9 mL = 9 cm³

Een rechthoekig voorwerp heeft de volgende afmetingen: l = 1 dm, b = 5 cm en h = 3 cm. Bereken het volume.

1. 15 cm3
2. 15 cm
3. 150 cm3
4. 9 cm3

Wat is de stand van de
maatcilinder:

1. 32 ml
2. 33 ml
3. 32 kubieke centimeter

Hoeveel dm3 zit er in 1 liter?

1. 1
2. 10
3. 0,1

Volume berekenen van een cilinder

Een cilinder heeft een hoogte van 2 m en een diameter van 8,2 cm. Bereken het volume.

V = pi x r2 x h

h = 2m = 200 cm

V = pi x (8,2)2 x 200

V = 42248, 14 cm3