25. bouwsteen 4b

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

DEZE LES  (titel)

1.   Mentimeter en informatie over de bouwsteentoets (inleiding)

2.  Werkwoordspelling! (kern)

3.  Theorie over samenhang

4.  Taalblokken / zelfstudie

5.  De volgende keer (slot)

LESDOELEN: 

- je herkent de signaalwoorden en weet dan welk tekstverband er komt

- je weet het nut van de signaalwoorden voor een tekst

- je wisselt af met signaalwoorden

over bouwsteentoets 4

Je moet de vereisten daarvoor hebben afgerond.  

WERKWOORDSPELLING!

(stap 1) Je zet de zin in een andere tijd om de pv te vinden. 

(stap 2) Je zoekt het hele werkwoord, het infinitief, van de pv.

(stap 3) Je haalt -en van het hele werkwoord van de pv af. Nu heb je de stam van het werkwoord. 

Onthoud dat het Nederlands gebaseerd is op klanken: 

Kakken - de stam 'kakk' wordt de ik-vorm kak. 

Durven - de stam 'durv' wordt de ik-vorm durf. 

Verwaarlozen - de stam 'verwaarlooz' wordt de ik-vorm verwaarloos.

Turen - de stam 'tur' wordt de ik-vorm tuur.

Vinden - de stam 'vind' is hetzelfde als de ik-vorm: vind.

de regels van de tegenwoordige tijd

Alle werkwoorden zijn of sterk (middeleeuws) of zwak. Voor ALLE werkwoorden gelden de volgende regels in de tegenwoordige tijd: 

VERHUIZEN ► stam: verhuiz ►  ik-vorm: verhuis.

Het onderwerp is 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm.
Ik verhuis 

Het onderwerp is enkelvoud, maar geen 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm + t. 

Jij verhuist ook. 

Het onderwerp staat in het meervoud ► dan krijgt de pv het hele werkwoord. 

Wij verhuizen allemaal. 

de regels van de tegenwoordige tijd

Alle werkwoorden zijn of sterk (middeleeuws) of zwak. Voor ALLE werkwoorden gelden de volgende regels in de tegenwoordige tijd:

Het onderwerp is 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm.
Ik luister naar de docent :)

Het onderwerp is enkelvoud, maar geen 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm + t. 

Jij luistert ook. 

Het onderwerp staat in het meervoud ► dan krijgt de pv het hele werkwoord. 

Wij luisteren allemaal. 

En, of, dat, en de komma

• Let op bij een zin met de woorden 'en', 'of', 'dat' en let ook op bij een komma. 

Het betekent dat de zin uit meer dan één zin bestaat. Een komma is een ademhalingspauze. 

- een signaalwoord heeft een komma (en een spatie) ervóór: 

'Zij fietst naar huis, want anders worden haar ouders kwaad'

• Elke zin heeft een eigen persoonsvorm en een eigen onderwerp.

Zinnen met 'en', 'of', 'dat' en een komma bestaan dus uit meer dan één zin. Je moet dus vaker dan één keer werkwoordspelling toepassen op de persoonsvorm. 

'Jij weet dat en (jij) gaat toch door'

2. OVERZICHT SCHRIJFDOSSIER

Deadline 2 april 24:00 uur.

Schrijfdossier: zie e-mail (nog geen cijfer) of CumLaude (je hebt een cijfer). Dit geldt enkel voor hen die het Schrijfdossier hebben geüpload vóór de deadline. 

Het kan dat je niets hebt ingeleverd, dan heb je noch een e-mail, noch een cijfer ontvangen. De opdracht blijft staan. 

3. THEORIE: SAMENHANG

Hoe breng je samenhang aan in jouw tekst? 

a) de tekstconventies en 

b) de signaalwoorden. Die smeden jouw tekst samen. Ze geven een signaal af, hoe jij de tekst moet lezen. 

Dit wordt ook een tekstverband genoemd.

TEKSTVERBANDEN

Er zijn verschillende tekstverbanden met eigen signaalwoorden. Weet je nog? 

• de tegenstelling [ maar, hoewel ]  
• de opsomming [ bovendien, ten eerste, ten tweede, ook, eerst...toen] 
• de toelichting [ zo, bijvoorbeeld, zoals, op deze manier] 
• de tijd en de volgorde daarin [ gisteren, vervolgens, vroeger, nu, toen, daarna ]  
• de reden [ omdat, daarom, want ] 

                  

VOORBEELD voorwaardelijk verband

'Als ik vandaag mijn kamer opruim, (dan) mag ik mee.'

Om mee te mogen, moet ik eerst mijn kamer opruimen.

• Voorwaarde = kamer opruimen

En hoor je het verschil tussen 'Als ik thuiskom' en 'Wanneer ik thuiskom'? 

'Als de docent er is' en 'Wanneer de docent er is'? 

VOORBEELD oorzakelijk verband

'Ik trek een korte broek aan, doordat het warm is.'

'Mijn paard schrok en steigerde, waardoor ik nu een gebroken arm heb.'

• De oorzaak van mijn kledingkeuze ligt buiten mij, want dat komt door het weer (en daar heb ik geen invloed op). 
• Je kon er niets aan doen dat jouw paard steigerde.

Heb je door dat je alle signaalwoorden uit één zo'n rijtje kunt gebruiken voor hetzelfde signaal? Het zijn synoniemen: ander woord; dezelfde betekenis. 

Toen... Daarna... Vervolgens... Ten slotte...

Maar... Echter... Daarentegen... Hoewel...

Op de volgende slide de opdrachten die je moet maken in Taalblokken 2F, Bouwsteen 4. 

BOUWSTEEN 4: TAALBLOKKEN

Dit moet je in Taalblokken maken voor de toets:   

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgave 1 t/m 10; opgaven 24 t/m 27; 31 t/m 37.

► Schrijven: opgaven 1 t/m 8; 10; 15 t/m 19.

Woordenschat: bouwsteen 4 Samenhang. Maak opgaven van Woordenschat tot je de lastige woorden en hun betekenis kent. Je sluit af met de tussentoets (niet oud)

► Bouwsteentoets 4: dinsdag 9 april het 2e lesuur Nederlands.

TWEEDE LESUUR

Bouwsteentoets 4. 

Als je de vereisten hebt afgerond, dan zet ik de betreffende toets voor jou open.  

EINDE VAN DE LES

Tot volgende week!

Bouwsteen 04. dinsdag 2 + 9 april ►Samenhang (signaalwoorden)

- dinsdag 9 april het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 04.

INFORMATIE OVER DE NULMETING

Voorbeeld:  Bouwsteen 5 is grijs bij jou. 

Dan kan je drie dingen doen: 

1. zelfstandig in het voren werken aan een blauwe Bouwsteen.

2. aan Nederlands werken tijdens Nederlands.

3. je bent vrij van Nederlands voor de duur van de Bouwsteen die bij jou grijs is. 

OVERZICHT NEDERLANDS

De komende weken gaan we bezig met de opdrachten uit het Schrijfdossier (zie de volgende slide voor een overzicht)

Daarna gaan we klassikaal verder met Bouwsteen 04, daarna Bouwsteen 05, enz. 

We doen drie lesuren over één Bouwsteen. Het vierde lesuur heb je de Bouwsteentoets over die Bouwsteen. 

Eén Bouwsteen duurt dus twee lesweken. 

Bouwsteen 05. dinsdag 16 + 23 april ►Hoofd- en bijzaken

- dinsdag 23 april het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 05.

Wie hoeven deze bouwsteen niet te doen: Chaya, Liselotte, Else, Wendely, Fenna, Daniel en Merel.

► Weet je al wat je gaat doen? Mail mij jouw besluit!

NB je moet wél naar burgerschap en rekenen gaan; daar heb je geen vrijstelling voor. 

Bouwsteen 06. dinsdag 7 + 14 mei ► Informatie en meningen

- dinsdag 14 mei het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 06. 

Wie hoeven deze bouwsteen niet te doen:

Chaya, Else, Tessa, Wendely, Fenna, Daniel, Herma en Merel.

Bouwsteen 07. dinsdag 21 + 28 mei  ► Evalueren

- dinsdag 28 mei het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 07.

Bouwsteen 08.  dinsdag 4 + 11 juni ► Samenvatten

- dinsdag 11 juni het 2e lesuur Nederlands bouwsteentoets 08.

Eindtoets Bouwstenen.  dinsdag 18 juni

- het eerste lesuur herhaling (de hoogtepunten) van alle bouwstenen

- dinsdag 18 juni het tweede lesuur Nederlands de eindtoets.

Nulmeting Grammatica en Spelling. dinsdag 25 juni

Vier lesuren in totaal over: dinsdag 2 juli en 9 juli.  In deze lesuren kan je onder meer bouwsteentoetsen inhalen. 

BOUWSTEEN 5: TAALBLOKKEN

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 14; opgaven 22 en 23; opgaven 25 en 26; opgaven 35 t/m 38; opgaven 40 en 41; opgaven 43 t/m 48. 

► Schrijven, maken: opgaven 1 t/m 6. 

Woordenschat: bouwsteen 6 Hoofd- en bijzaken. Maak opgaven van Woordenschat tot je de lastige woorden en hun betekenis kent.

Je sluit af met de tussentoets (niet oud)

BOUWSTEEN 6: TAALBLOKKEN

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 8; 15; opgaven 17 t/m 19; t/m 27; opgaven 32 t/m 34 en opgaven 56 en 57.

► Schrijven, maken: opgaven 1 t/m 5 en opgaven 12 t/m 14.

Woordenschat: bouwsteen 6 Argumenteren. Maak opgaven van Woordenschat tot je de lastige woorden en hun betekenis kent.

Je sluit af met de tussentoets (niet oud).

BOUWSTEEN 7: TAALBLOKKEN

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: opgaven 1 t/m 9; 12; 15; 26 en 27; opgaven 32 (dit kan door niet naar het fragment te luisteren) 36 t/m 41 en opgaven 50, 52 t/m 54 en 59.

► Schrijven, maken: opgaven 1 t/m 3 en opgaven 8 en 10 .

Woordenschat: bouwsteen 7 Evalueren(op 2F) Maak opgaven van Woordenschat tot je de lastige woorden en hun betekenis kent.

Tussentoets (niet oud).

BOUWSTEEN 8: TAALBLOKKEN

2F Voorbeeld & theorie, leesleer de theorie (pg 3) en maak alle opdrachten.

► Lezen en luisteren, maken: 1, 3, 7 t/m 9; 10 t/m 15; opgaven 28 t/m 32; 34 t/m 36; opgaven 45 en 46; 48 en 49 en opgaven 54 en 55.

► Schrijven, maken: 1 t/m 5 en opgaven 9 t/m 12.

Woordenschat bouwsteen 8 doornemen. Maak opgaven van Woordenschat tot je de lastige woorden en hun betekenis kent.

Je sluit af met de tussentoets (niet oud).