CE Herpeten voeding

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 2

CE Herpeten

Voeding

Check in:
Hoe schat jij jouw kennis in over de voeding van herpeten?

1. 
2. 
3. 

Wat eten herpeten?

• Weinig commerciële volledige voeders in de terrariumhouderij!!
• De commerciële voeders nemen wel toe en zijn meestal een mooie aanvulling in het rantsoen van Herpeten
• Dierverzorger moet het rantsoen zelf samenstellen!
  

Herbivoor

Omnivoor

Carnivoor

Piscivoor

Formicivoor

Wat eten herpeten?

Aanbieden van voer

• Bij inrichting terrarium rekening houden met voedselverwerving: actieve zoekers/ jagers? Passieve jagers?
  
• Tijdstip van voeren: rekening houden met dag-nacht ritme.
  

Hokgrootte niet te groot bij passieve jagers -> prooi moet in de buurt komen

Dagactieve dieren: voeren als lichaam voldoende opgewerkt is, niet te laat tegen nacht aan!

Links: tjiktjak/ Az huisgekko: schemer-/ nachtactief: voer dus eind van de dag/ ‘s avonds, prooien evt loslaten in verblijf.

Midden: Arg zwart witte teju: omnivoor, geen grote klimmer: voeren op grond, overdag.

Rechts: muskusschildpad/ stinkpot: vnl schemeractief, verlaat water zelden: voeren eind van de dag in water, omnivoor.

Slangen voeren

• De meeste gehouden soorten, eten kleine gewervelden
  
• In gevangenschap kan in principe levenslang gevoerd worden met muizen en/of ratten.
  
• Het voeren van gewervelde prooidieren is vrij volledig, hierdoor is het geven van supplementen meestal niet nodig.
  
• Enkele soorten zijn specialist, eieren, insecten, vis, amfibieën
  
• Ringslangachtigen en Kousenbandslangen doen het doorgaans goed op vis & regenwormen (Hierbij is een aanvulling van vitaminen (B1)/mineralen gewenst)
  

Eendagskuikens minder geschikt -> bevatten weinig voedingsstoffen.

Slangen voeren

• Formaat van de prooien? Doorgaans 1 tot 1,5 keer de dikte van de slang
  
• Afhankelijk van type/bouw van de slang actieve jager of ‘sit ander wait’ predator
  
• Kwetsbaar tijdens voeren! Bij teveel stress treedt regurgiteren op
  
• Voer slangen niet onbewaakt in dezelfde ruimte (want?)
  
• Indien mogelijk dieren buiten het terrarium voeren, voordelen?
  
• Tijdens het vervellen wordt vaak niet gegeten!
  
• Frequentie = Hoe vaak ? Richtlijn!!!
  

Slangen niet in 1 ruimte voeren: kans dat ze aan dezelfde prooi beginnen en elkaar beschadigen. Kan dodelijk aflopen voor 1 van de 2 dieren!

Pakken meestal eerst de kop van de prooi -> makkelijker doorslikken. Zijwaarts of achterstevoren kan ook wel, maar is lastiger (minder stroomlijning)

Slangen voeren

Slangen voeren

• Formaat van de prooien? Doorgaans 1 tot 1,5 keer de dikte van de slang
  
• Afhankelijk van type/bouw van de slang actieve jager of ‘sit ander wait’ predator
  
• Kwetsbaar tijdens voeren! Bij teveel stress treedt regurgiteren op
  
• Voer slangen niet onbewaakt in dezelfde ruimte (want?)
  
• Indien mogelijk dieren buiten het terrarium voeren, voordelen?
  
• Tijdens het vervellen wordt vaak niet gegeten!
  
• Frequentie = Hoe vaak ? Richtlijn!!!
  
• Gebruik een pincet! veiligheid en minder stress
  
• Dood vs Levend voeren?

Wat zijn de voordelen van levend voeren ten opzichte van dood voeren?

Hagedissen voeren

• Zeer diverse groep w.b.t voeding
  
• Carnivoren -> Varanen en sommige Teju’s
  

        Insecten / gewervelde prooidieren / Kattenvoer beperkt i.v.m. vervetting

        Wekelijks 1 keer voeren volstaat in de meeste gevallen

• Insectivoren (geleedpotigen) -> de meeste kleine soorten hagedissen
  

       Alle passende geleedpotige prooidieren, hoofdzakelijk insecten, variëren!!!

       3 á 4 dagen per week voeren is gangbaar

       Toevoeging van supplementen is nodig! Met name Calcium/Fosfor

       Hardheid van het exoskelet (chitine gehalten) bepaalt verteerbaarheid (en of het gegeten wordt).

Grootte prooi (vlees of insectt) ook hier afhankelijk van formaat carnivoor/ insectivoor.

Hagedissen uit droge gebieden kunnen beter omgaan met “harde” insecten, dan dieren uit bosgebieden: eten vaker rupsen en andere zachte geleedpotigen.

Hagedissen voeren

• Herbivoren -> Enkele soorten wat grotere hagedissen
  

       (Groene leguaan, Chuckwalla en sommige doornstaart agamen (Uromastyx))
       Dagelijks vers voeding aanbieden!!
       Toevoeging van supplementen is nodig! Met name Calcium/Fosfor
       Blad(groenten) moeten het grootste aandeel hebben in het dieet!!
       Wees in veel gevallen spaarzaam met fruit, door hoge suiker gehalte! (m.u.v. Gekko’s)
       Commerciële voeders, vaak kruidenmengsels zijn prima aanvulling!

Veel suikers in dieet -> dunnere ontlasting

Hagedissen voeren

• Omnivoren  Veel soorten middelgrote hagedissen
  

       (Veel soorten Agamen / Blauwtongskinken )
       Combinatie van insectivoor/herbivoor
       3 á 4 per week insecten voeren daarnaast kan dagelijks kleine beetje
       Plantaardig voedsel verstrekt worden

• Specialisten  Enkele soorten, uitsluitend mieren of slakken
  

       (Padhagedis / Kaaiman teju/ slakkenskink)

       Niet aan te raden voor (beginnende) hobbyisten!

Schildpadden voeren

• Carnivore schildpadden -> Enkele soorten waterschildpadden
  

       Bijtschildpadden! (Chelydra serpentina) & (Macrochelys temminckii)

        Vis / Insecten / gewervelde prooidieren / Kattenvlees beperkt i.v.m. vervetting

       2 á 3 dagen per week voeren volstaat. Kleine beetjes per voerbeurt!

•  Omnivore schildpadden -> Moerasschildpadden
  

       Voorkeur toch vaak voor dierlijk voedsel, zie carnivore schildpadden

       Rantsoen kan worden met kleine beetjes groente en fruit. (Hondenbrok)

       2 á 3 keer per week voeren, zoveel als ze binnen 1 minuut opnemen

Macrochelys temminckii = alligatorbijtschildpad

Omnivoren: op latere leeftijd steeds meer plantaardig. Hondenbrokken beter dan kattenbrok (hondenbrok bevat meer plantaardig materiaal)

Schildpadden voeren

• Herbivore schildpadden -> Alle landschilpadden
  

       Dagelijks vers voeding aanbieden!!
       Toevoeging van supplementen is nodig! Met name Calcium/Fosfor
       Blad(groenten) moeten het grootste aandeel hebben in het dieet!!
       Wees in veel gevallen spaarzaam met fruit, door hoge suiker gehalte!
       Commerciële voeders, vaak kruidenmengsels zijn prima aanvulling!

Herbivoren: bij oudere dieren kan ook af en toe een dagje niet gevoerd worden. Kruidenmengsel = heucobs

Amfibieën voeren

• Alle amfibieën zijn carnivoor, voornamelijk insectivoor
• Larven van salamanders zijn direct carnivoor, goed groot te brengen met levend voedsel uit de aquariumhobby! Muggenlarven, artemia etc.
• Larven van kikkers en padden zijn omnivoor, als aanvulling kunnen algen en waterplanten dienen!
• Hou rekening met de sloomheid van de meeste amfibieën met de keuze van voedseldieren
• Vaak zijn supplementen (mineralen) voor amfibieën gewenst!
• De meeste amfibieën hebben moeite met lastig verteerbare prooidieren = veel chitine!
• Kleine (gif) kikkers zijn te voeren met stofkrekels / fruitvliegen / (blad)luizen / springstaartjes
• Ook hier volstaat 3 á 4 keer per week voeren!
• Goede aanvulling voor wat grotere amfibieën zijn regenwormen, goed verteerbaar, en calcium houdend!

Bepoederen van prooidieren die in water gegeten worden (bv bij axolotl) heeft geen zin! Prooidieren moet je dan goed gutloaden.

Voedingsmiddelen bestaan uit voedingsstoffen. Welke 6 groepen kun je noemen?

Eiwitten

Koolhydraten

Vetten

Vitaminen (vet- en wateroplosbaar)

Mineralen (Calcium, fosfor)

Water

Welke vitaminen zijn wateroplosbaar?

1. Vitamine A
2. Vitamine B
3. Vitamine C
4. Vitamine D

Welke groepen voedseldieren kunnen jullie noemen?

Voedseldieren

• Krekels:
  

       Alleseters

       Mannen maken geluid met hun vleugels, vrouwen hebben een lange legboor

       Nimfen hebben nog geen vleugels

• Sprinkhanen:
  

       Krachtige springpoten

       Graseters

       Vrijwel geluidloos

       Eierleggend (met hele achterlijf)

• Kakkerlakken
  

       Heel makkelijk en goedkoop te kweken

       Alleseters

       Geluidloos (op sissende kakkerlak na)

       Meestal eierlevendbarend

       Niet plaagvormend (m.u.v. redrunners en Duitse kakkerlak)

Voedseldieren

• Larven
  

       Soms relatief dik pantser (moeilijker verteerbaar), soms juist zacht
       Over het algemeen goed betaalbaar
       Keverlarve of rups

• Vliegen:
  

       Worden zeer veel gegeten in het wild

       Gekweekt op het niet kunnen vliegen of minder goed kunnen vliegen

       Maden worden soms ook gevoerd

• Overige voedseldieren:
  

       Springstaartjes: afval opruimers, in bodem, paar mm groot

       Bladluizen: vnl aan gifkikkers, bevatten wel veel suiker (vervetting)

       Pissebedden: afval opruimers, hebben hoge luchtvochtigheid nodig

       Bonenkever: klein, vrij zacht exoskelet, vrij vet

       Weideplankton: wilde insectenmix uit weiland, let op gif!

Voedseldieren

• Muizen en ratten:
  

       Makkelijk te kweken
       Kunnen dood of levend gevoerd worden
       Verschillende maten: baby/ pinkie, fuzz, springer, medium (volw vrouw) en large (volw man)

• Konijnen:
  

       Vooral voor grotere reuzenslangen
       Vrijwel alleen als volwassene gevoerd

• Eendagskuikens:
  

       Bevatten weinig voedingsstoffen
       Zijn vaak de haantjes die “over” zijn in de eilegindustrie
       Goedkoop

• Spiering:

       Vooral voor visetende slangen en carnivore schildpadden gebruikt

       

Voedseldieren

www.blooket.com

interacty.me

memorie voedseldieren 1

interacty.me

Memorie voedseldieren 2

13 regels voor het verantwoord voeren van Herpeten

1. Voer in principe zoveel mogelijk vers voedsel
   
2. Voer zo gevarieerd mogelijk
   
3. Verrijk voer eventueel met de benodigde supplementen Calcium/Fosfor & vit D3
   
4. Pluk geen planten en vang geen voedseldieren in bermen langs drukke wegen (i.v.m. chemicaliën en verontreiniging)
   
5. Voer aangekochte voedseldieren eerst een tijd zelf met hoogwaardig voer, alvorens ze te voeren (“Gut loading”)
   
6. Bedenk voor de aanschaf, of er voor genoeg gevarieerd en voldoende prooidieren gezorgd kan worden (ook financieel)
   
7. Herpeten kunnen ook overvoerd raken zeker door eenzijdig vet/eiwitrijk voedsel zoals kattenvlees, krekels, meelwormen
   
8. De meeste hagedissen en amfibieën worden in de regel 3 á 4 keer per week gevoerd, jonge dieren dagelijks
   
9. Slangen en geleedpotigen worden doorgaans 1 keer per week of 1 keer per 2 weken gevoerd. (afhankelijk van formaat prooi)
   
10. Houdt rekening met eventuele voedselhiërarchie in het terrarium. Zorg dat alle bewoners voldoende krijgen
    
11. Laat niet onnodig levende prooidieren achter in het terrarium. Kunnen je herpeten beschadigen! 
12. Voer op het juiste tijdstip (dag actief/nacht actief) spijsvertering !
    
13. Stem het formaat van de prooi af op de dieren die gevoerd gaan worden.
    

Opdracht voeding en voortplanting herpeten

- In drietallen (max 7 groepen)

- Verzorgingsprotocol opstellen: verzorging (incl temperatuur en licht), voeding en voortplanting

- Herpetensoort van de lijst, in overleg met de docent

- Verwerk in je format de volgende info:

• Klimaat
  
• Voeding
  
• Kweekplan
  
• Opfok
  

- Overige voortplantingsinformatie

- Presentatie van max 10 minuten (datum volgt nog, afhankelijk van lockdown)

- Format en aanvullende info inleveren via mail bij docent

- Format en presentatie wordt met onvoldoende, voldoende of goed beoordeeld

- Opdracht (incl beoordelingsformulier), format én voorbeeld format staan op Cum Laude en in Wikiwijs

- Vandaag: diersoort kiezen, klimaat en voeding uitwerken

Max 7 groepen

Docent kan evt willekeurige verdeling maken!

Groep 1: slang

Groep 2: hagedis

Groep 3: schildpad (andere groep dan andere groep, dus water- en landschildpad)

Groep 4: kikker/ pad

Groep 5: salamander

Evt groep 6: hagedis

Evt groep 7: schildpad (andere groep dan andere groep, dus water- en landschildpad)

Check out:
Hoeveel is jouw kennis over de voeding van herpeten vergroot door deze les?

1. 
2. 
3.