Patriotten en Oranjegezinden strip Hv45

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Patriotten versus Oranjegezinden

Bataafse revolutie, Bataafse R republiek en Franse tijd

Welke staatsvorm kende ons land in de 18e eeuw?

1. Republiek
2. Koninkrijk
3. Keizerrijk

Wat is de juiste tijdsvolgorde van de perioden?

1648-1795

1795-1806

1806-1810

1810-1813

1813/1815-

Republiek der Zeven Verenigde Provincien

Bataafse republiek

Koninkrijk Holland olv

Lodewijk Napoleon

ingelijfd bij Franse Empire/

Keizerrijk

Koninkrijk der Nederlanden

Willem I

Waar waren de Patriotten in Nederland tegen?

1. Een erfelijke stadhouder
2. gewapende burger milities
3. gekozen bestuurders
4. democratische rechten en plichten vastgelegd in een grondwet

Bron 1 Welke politieke klacht van de Patriotten herken je?

Wat is geen politieke klacht van de Patriotten in bron 1

1. Rijke regenten doen aan zelfverrijking
2. Eigenbelang rijke regenten ten koste van land
3. Tegen rijkdom en sociale ongelijkheid
4. Vriendjespolitiek om macht te vergroten

Bron 2

Bron 2: Waarom waren de patriotten zo tegen de erfelijkheid van het stadhouderschap?

1. De stadhouder is altijd een Oranje-telg
2. De stadhouder is de legeraanvoerder
3. De stadhouder is niet gekozen: afkomst boven inhoud
4. De stadhouder speelt voor koning!

Welke twee moderne politieke stromingen kenmerken de Patriotten?

1. confesionalisme
2. liberalisme
3. nationalisme
4. conservatisme

bron 3

Bron 3 toont een uitbarsting van woede van het volk: wat was geen reden voor het oproer?

1. misstanden van de regenten
2. uitblijven van inspraak van gewone burgers
3. te hoge belastingen
4. angst voor democratie

bron 5....Patriotten steunen de Amerikaanse revolutie

Waarom verklaart Engeland ons land de oorlog in 1780? Meerdere antwoorden

1. Patriotten steunen de Amerikaanse revolutionairen
2. Willem V stopt de handel met Engeland
3. Engeland wil afscheid nemen van de kolonie in N-Amerika.
4. Ons land verdient geld aan de wapenhandel met de revolutionairen

Verlies Engelse zeeoorlog....in 1784

Dit verlies vormt aanleiding voor opstand van patriotten....

0, landgenoten! nog eens, wapent U allen tezamen, en draagt zorg voor de zaken van het hele land, dat is voor Uw eigen zaken. Het land behoort aan U allen met elkaar, en niet aan de Prins met zijn groten alleen, die U, die ons allen, die Neerlands hele volk, de afstammelingen der vrije Batavieren beschouwen en behandelen als hun erfelijk eigendom, als hun ossen en schapen, welke zij naar hun goeddunken of scheren of slachten kunnen en mogen. Het volk dat in een land woont, de ingezetenen, de burgers en boeren, armen en rijken, groten en kleinen – allen bijeen – zijn de ware eigenaren, de heren en meesters van het land, en kunnen zeggen hoe zij het hebben willen, hoe en door wie zij geregeerd willen wezen. 

Aan het volk van Nederland  (1781, anoniem pamflet)

Joan van der Capellen tot den Pol

Het pamflet getuigt van Verlichte ideeën. Welke twee politieke stromingen herken jij?
-Verwijs telkens naar een element in de bron.

Goejanverwellesluis 1787.....

...maar broerlief uit Pruisen schiet te hulp!

In 1795 zijn de patriotten wel succesvol!

Willem V besluit te vluchten naar Engeland

De Bataafse Republiek neemt een nieuwe grondwet 1798 aan waarin een aantal wereldhistorische primeurs voor ons land worden geregeld. Welke zaken niet?

1. algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen
2. afschaffing privileges, gilden, etc.
3. gelijkheid voor de wet
4. Nederland wordt eenheidsstaat

Grondwet 1798

tijdens Bataafse republiek

is eerste democratische grondwet in onze geschiedenis

-algemeen kiesrecht voor mannen

-eenheidsstaat

-Verklaring voor de Rechten van de Mens: afschaffing gilden, privileges, feodale rechten want gelijkheid voor de wet

Stelling: "De Franse steun voor de Bataafse revolutie is uiteindelijk zowel economisch als politiek een ramp voor ons land." Wat is hiervoor geen reden?

1. Nederland wordt een wingewest voor Frankrijk
2. Nederlandse democratisering van grondwet 1798 wordt deels teruggedraaid.
3. Introductie van burgerlijk wetboek, bevolkingsregister en dienstplicht
4. Het opheffen van de zeeblokkade van Engeland

lees voor verdere verloop p 21-33 van de strip.

Franse tijd

Text

Schimmelpenninck

Lodewijk Napoleon

Op 10 mei 1805 werd Rutger Jan Schimmelpenninck ingehuldigd als eerste staatshoofd van Nederland (dat toen overigens het Bataafse Gemenebest heette). De titel van het nieuwe staatshoofd was 'raadpensionaris'; een benaming uit de tijd van de Republiek, maar met een geheel andere inhoud dan vóór 1795.

waardoor de democratische verworvenheden werden teruggedraaid.

Wel introduceerde verbeteringen van de overheid:

 Belastingdienst, Rijkswaterstaat,

ministerie van onderwijs, Onderwijsinspectie!

1806-1807 wordt Rutger Schimmelpenninck onze eerste Nederlandse  staatshoofd, maar wel soort alleenheerser...want dat wilde Napoleon!

1806-1810 wordt Lodewijk Napoleon door zijn broer, de keizer benoemd tot eerste koning van ons land. (Exit Schimmelpenninck dus.)

Positief aan Napoleontische heerschappij

Negatief van Napoleontische heerschappij

over ons land

burgelijke stand

Continentaal stelsel: uniformiteit maten en gewichten

gelijkheid voor de wet

Dienstplicht=kanonnenvoer

voor Grande Armee van Napoleon

spionnen, censuur,

onderdrukking

Rijke burgers ontkomen

aan dienstplicht door 

het af te kopen!

Armoede, verloedering van Nederland

vanwege exploitatie/uitbuiting door Fransen

Gevolg op korte termijn van deze nederlaag van Napoleon in 1813 is dat...

1. Napoleon nogmaals ten strijd trekt bij Waterloo..
2. Napoleon door de overwinnaars wordt verbannen naar Elba
3. tijdens het Congres van Wenen uiteindelijk wordt bepaald dat er een bufferstaat ten noorden van post Napoleontische Frankrijk moet komen.
4. ons land een koning krijgt in de persoon van Willem Frederik, de zoon van de laatste stadhouder die was gevlucht naar Engeland.

1815

Willem I wordt eerste nederlandse koning!

Ontstaan Koninkrijk der Nederlanden

Congres van Wenen, 1815