hoofdstuk 2: tussen de oorlogen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

hoofdstuk 2: tussen de oorlogen

2.1 welvaart en crisis in de v.s.

2.2 fascisme en communisme

2.3 duitsland van democratie naar dicatuur

2.4 Nederland in het interbellum

2.5 Europa, Azië en Afrika

leerdoelen

1. hoe de welvaart ontstond in de VS (vandaag)
2. hoe de economische wereldcrisis ontstond (vandaag)
3. hoe de crisis werd bestreden (volgende les)

Welvaart in de jaren 1920:

• Voor WO I was de VS al het rijkste land ter wereld
• Voorsprong werd alleen maar groter tijdens de eerst 10 jaar van het interbellum: tijd tussen de wereldoorlogen

Welvaart in de jaren 1920:

• Roaring twenties: roerige jaren '20
• bloei van industrieel kapitalisme door snelgroeiende auto- en elektrotechnische industrie
• werk steeds efficiënter georganiseerd
• gebruik van de lopende band 

Welvaart in de jaren 1920:

• sneller en goedkoper produceren
• lonen omhoog, prijzen omlaag
• meer vraag naar nieuwe producten: koelkasten, stofzuigers, strijkijzers, broodroosters
• ontstaan van een consumptiemaatschappij: een samenleving waarin veel consumptiegoederen worden gekocht. 
• auto betaalbaar voor middenklasse in amerika.

Crisis in de jaren 1930:

oorzaken:

• groot vertrouwen in de Amerikaanse economie.
• Veel Amerikanen willen meeprofiteren en kopen aandelen met geleend geld (krediet)
• weinig controle van de banken.

Crisis in de jaren 1930:

beurskrach

• 24 oktober 1929: aandelen op de belangrijkste beurs: gebouw waar aandelen worden gehandeld (Wallstreet) gaan snel omlaag. zwarte donderdag
• beurskrach: sterke en snelle daling van aandelenkoersen op de beurs.
• keerpunt in de geschiedenis, een belangrijke snelle verandering.
• economische crisis (depressie): lange tijd van economische achteruitgang en werkloosheid

Crisis in de jaren 1930:

gevolgen:

• Koersen blijven dalen
• ontstaat een economische crisis die blijft voortduren in de jaren 1930, de Grote Depressie
• wereldhandel stort in
• Duizenden banken en industriële bedrijven en miljoenen boeren gaan failliet

Aan de slag:

• Lees de theorie van paragraaf 2.1 goed door, markeer de belangrijkste zaken in je informatieboek.
• kan je de eerste 2 deelvragen beantwoorden in je aantekeningen boek

wat doen we vandaag?

- herhaling  directe en indirecte oorzaken economische crisis.

laatste stukje paragraaf 1.

paragraaf 1 af maken.

Directe en indirecte oorzaken

• Directe oorzaak: de beurskrach in New York
• Indirecte oorzaken: 

- overproductie in de VS. Overal waren er overschotten. De markt raakte verzadigd.
-  Veel Amerikanen kopten op krediet: 

De overheid grijpt in

- President Hoover: 

De overheid grijpt niet in de economie (liberaal idee).

De republikein verloor de verkiezingen voor de Democratische partij. 

Franklin Roosevelt

- Gekozen tot president van VS

New Deal: de overheid zou intensief bemoeien met de economie en meer uitgeven dat het binnenkreeg.

Door de New Deal:

•  werkverschaffing
• Boeren kregen subsidie (financiële steun van de overheid).
• De overheid ging toezicht houden op banken en industrie (vakbonden kregen meer rechten en de arbeiders meer loon).

Leerdoelen

• hoe Mussolini opkwam in Italië
  
• hoe Italië een totalitaire dictatuur werd
  
• hoe de de Sovjeteconomie werd ontwikkeld
  
• hoe de Sovjet-Unie een totalitaire dictatuur werd
  

In deze paragraaf leer je wie elkaar bestreden in de Eerste Wereldoorlog en waardoor de oorlog ontstond.

In deze paragraaf leer je hoe de oorlog begon.

Fascisme

Situatie Italië na WOI

- 

Fascisme

Angst voor communistische revolutie.

Mussolini (journalist) = presenteert zich als 'sterke man' hiertegenover.

Fascisme

Kenmerken:

• extreem nationalistisch
• militaristisch
• antidemocratisch
• totalitair

Fascisme

Oktober 1922:

Mussolini organiseert 'Mars op Rome'

Wat zou een gevolg kunnen zijn?

Fascisme

Staatsideologie:

?

Indoctrinatie:

?

Persoonsverheerlijking:

?

Fascisme

Staatsideologie:

 ideeën worden systematisch door de staat opgedrongen

Indoctrinatie:

systematisch opdringen van ideeën

Persoonsverheerlijking:

uitbundig prijzen van een persoon