Toetsstof+oefenvragen leesvaardig

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Leesvaardig: de toets

Wat moet je weten?

Toetsstof + uitleg

De vier manieren om een tekst in te leiden:

-aanleiding noemen

-voorbeelden geven

-onderwerp aankondigen

-vragen stellen

Kernzin

De zin met informatie waar het in de alinea verder over gaat.

Dit kan de eerste of tweede zin zijn: uitleg ervan komt daarna.

Kan ook de laatste zin zijn: een conclusie van wat ervoor werd vermeld.

Deelonderwerp

Onderwerp van een (of twee) alinea's.

Het deelonderwerp kun je vinden in de kernzin.

Belangrijkste verbanden 

Oorzaak - gevolg

Uitleg

Reden

Voorbeeld

Opsomming

Tegenstelling

en signaalwoorden

daardoor, doordat, waardoor

namelijk

omdat, want

zo, zoals, bijvoorbeeld

ook, daarnaast, bovendien, ten eerste, een ander(e).....

maar, hoewel, daarentegen

Doel / bedoeling van de tekst

Informeren (Je krijgt informatie, bijv. nieuwsbericht)

Overtuigen (DE MENING VAN DE SCHRIJVER--->argumenten)

Amuseren (ter vermaak, bijv. een stripverhaal of gedicht)

Overhalen/activeren (iemand moet iets gaan doen, bijv.die nieuwe tandpasta kopen, kost meestal geld)

Onderwerp

Waar de hele tekst over gaat in 1, 2 of 3 woorden

Deelonderwerp:

Waar een alinea (of 2 alinea's) over gaat

Hoofdgedachte

Een korte samenvatting van de tekst, zo volledig mogelijk.

Wat de schrijver over het onderwerp wil zeggen.

Synoniem

Een ander woord, zelfde betekenis.

rumoerig -  luidruchtig - druk

rennen - hollen -draven 

Wat is citeren?

Een zin letterlijk overnemen uit de tekst.

HOE?
1) je schrijft de hele zin op, of

2) Je noteert de eerste 2 woorden, dan 3 puntjes en de laatste
     2 woorden ---> voorbeeld: De laatste...niet gezegd.

Wat is de kernzin?

1. De Maastrichtse ...het onderwijs
2. Jongeren tussen ...hen verwachten
3. Jongeren tussen....termijn inschatten

Sleep de tekstdoelen naar de juiste tekstvormen.

Informeren

Aansporen

Overtuigen

Amuseren

Uitleggen

Een voorbeeld van een tekstvorm bij het tekstdoel Informeren is een krantenbericht. Welke tekstvormen horen bij welke tekstdoelen?

Uitleggen

Amuseren

Overhalen

Overtuigen

Bespreking van een film

Reclametekst

Studietekst

Spannend boek

De hoofdgedachte van een tekst.....

1. is hetzelfde als het onderwerp
2. is het belangrijkste dat over het onderwerp wordt gezegd
3. is altijd één woord
4. vind je vaak in het middenstuk van een tekst

opsomming

tegenstelling

voorbeeld/

toelichting

bijvoorbeeld

ten eerste

maar.

echter

zoals..

ook

Doordat het weken lang niet geregend heeft, is het bodemwater gezakt waardoor er droogte dreigt.
In deze zin is er sprake van:

1. een opsomming
2. een tegenstelling
3. oorzaak-gevolg
4. uitleg

Op welke manieren kan een tekst worden ingeleid?

1. conclusie
2. anekdote
3. advies
4. aanleiding

Wat wordt bedoeld met 'aanleiding' (als manier om een tekst in te leiden)

Op welke manieren kun je een tekst afsluiten?

1. samenvatting
2. conclusie
3. advies
4. anekdote

Inleiding

slot

middenstuk

Meestal 1 alinea

Meestal 1 alinea

conclusie

een of meerdere vragen stellen

aanleiding vertellen

onderwerp aankondigen

functie is aandacht trekken

functie: opbouw/tekststructuur vertellen

functie: hoofdgedachte uitwerken

functie: deelonderwerpen bespreken

samenhang door verbindingsmanieren

samenvatting

meerdere alinea's

functie: tekst afsluiten

oproep doen

aanbeveling maken

Welk verband zie je in deze zin:
Ik heb veel hobby's. Ten eerste sport ik graag, bovendien speel ik vaak FIFA en ik lees weleens een boek.

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. reden

Wat zijn de signaalwoorden in deze zin:
Ik heb veel hobby's. Ten eerste sport ik graag, bovendien speel ik vaak FIFA en ik lees weleens een boek.

1. ten eerste, graag, bovendien
2. graag, bovendien, vaak
3. ten eerste, bovendien, en
4. bovendien, vaak, en

Welk verband zie je in deze zin:
Hij houdt erg van gamen, daarentegen speelt zij liever buiten.

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. reden

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Hij houdt erg van gamen, daarentegen speelt zij liever buiten.

1. erg
2. gamen
3. daarentegen
4. liever

Welk verband zie je in deze zin:
In de lente bloeien veel bloemen, zoals de narcis, de tulp en de hyacint.

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. voorbeeld

Wat is het signaalwoord in deze zin:
In de lente bloeien veel bloemen, zoals de narcis, de tulp en de hyacint.

1. en
2. lente
3. veel
4. zoals

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Omdat zij altijd te laat uit bed kwam, heeft haar moeder een nieuwe wekker voor haar gekocht.

1. omdat
2. altijd
3. uit
4. voor

Wat is het verband in deze zin:
Het waait ontzettend hard, daardoor vallen er veel takken van de bomen.

1. tegenstelling
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. reden

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Het waait ontzettend hard, daardoor vallen er veel takken van de bomen.

1. waait
2. ontzettend
3. daardoor
4. veel