JAZZ EN BLUES

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

JAZZ

Belangrijkste kenmerken Jazz

Ontstaansgeschiedenis:

• Wanneer en waar?
• Door wie?

Inhoud:

• Waar gaat het over?
• Wat is het thema?

Vormgeving = muzikale kenmerken:

• Sfeer
• Tempo
• Ritme
• Opbouw
• Harmonie

Jazz ontstaat in Amerika

Begin 20ste eeuw: mix van Europese- en Afro-Amerikaanse muziekstijlen

Fragment was daar een voorbeeld van!

Blues

• Eind 19de eeuw in de zuidelijke VS
• Afro-Amerikaanse gemeenschap
• Einde van de slavernij,
  maar blijvende ongelijkheid

• Muziek verlichtte het zware bestaan
• Spirituals, gospel en worksongs

Blues

Treurig

Traag

Thema = Ellende arme zwarte bevolking

Uitzichtloos bestaan, verloren liefde,
onbereikbare zaken in het leven... maar daarin berusting vinden

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Call-and-response
AAB

4 coupletten, 3 zinnen

Blue note

Onzuivere noot die soms verglijdt (glissando) (vanaf 0:40)

Luister nu zelf! 

Bessie Smith - Nobody knows you when you're down and out

Vormgeving = muzikale kenmerken:

Sfeer

Tempo

Ritme

Opbouw

Harmonie 

Wat kun je zeggen over dit lied?

Terug naar JAZZ!

Jazz is een mix van:

1: De Afro-Amerikaanse muziektraditie, zoals gospels, blues en ragtime. 

2: Muziek van Europese emigranten in de VS, zoals Franse walsen, Poolse polka's, smartlappen etc.

Jazz = expressief!

• Improvisatie
• Snel tempo en 'swingend'
• Glijdende noten
• Niet altijd met zang

Jazz sprak de expressionisten aan. Waarom?

Improvisatie

Niet uitgeschreven

Autodidact

Breken met de regels

Afrikaanse invloeden

Syncope = 

'kapot' ritme

Nadruk ligt niet op de 1e en 3e tel van een 4/4 maat, maar
net anders. Daardoor klinkt het niet logisch en onverwacht

1 Het ritme gaat tegen baspartij in

2 Het ritmische accent wordt verlegd

       DAT MAAKT HET SWINGEND!

Dit zijn logische ritmes: de noot valt op de maat

Dit is een onlogisch ritme: de noot valt net niet op de maat

Dansen op jazz (vanaf 0:55)

Wat zou het publiek hiervan hebben gevonden?

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Wat vindt grote het publiek?

• Eerst: slechte reputatie, dansmuziek voor lagere sociale klassen, vooral om de plek waar het gespeeld werd
• Later: jazzmuzikanten trekken rond, verschillende stijlen ontwikkelen zich 
• Steeds populairder bij de jeugd en het wordt commercieel
• Chicago- en New Orleans-style jazz is vooral zwart, maar er onstaat ook 'blanke jazz': Dixieland

JAZZ

BLUES

Treurig

Vrolijk

Mix van zwarte en witte muziek

Improvisatie

Traag

Snel

Blue note

Syncope

Late 19de eeuw

Vroege 20ste eeuw

Volksmuziek, spirituals, worksongs, gospel

New Orleans, Chicago en Dixieland

Teksten gaan over zorgen

Slepend  tempo

Swingend tempo

Altijd met zangstem

Vast akkoordenschema

Call-and-response

Blaas-instrumenten

Dansmuziek

Blues schema (hier in C):

in de meest basale vorm volgt bluesmuziek een vast akkoorden schema, waarop variaties mogelijk zijn. Dit is, volgens Europese traditie (!), niet harmonieus.

Swing

Populaire jazzvorm 1930 -1950

Dansmuziek uitgevoerd door orkesten (bigbands) evt. met zanger of zangeres. 

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Ella Fitzgerald

American dream niet voor haar weggelegd

Zwarte muzikanten profiteren niet van swingrage (witte) bigbandjazz.

Scat

Massacultuur

Bebop: rauwe, snelle jazzstijl met veel improvisatie, meestal uitgevoerd in een kleine bezetting van drums, bas, piano, saxofoon en trompet. 

Cool jazz (reactie op bebop, relaxed, ondynamisch, emotiearm, licht)

Free Jazz (veel dissonanten, sterke verschillen in toonhoogte, zeer hoge registers)

Rhythm-and-blues, 

Rock-'n-roll en Soul

1950 zuiden Amerika zwart en wit sterk gescheiden

Radio zorgt voor muzikale uitwisseling.

Soul

Jaren '50 nieuwe, dansbare muziekstijl met elementen uit gospel, rhythm-and-blues en jazz.

Maken

Maak een samenvatting van alles wat we tot nu toe hebben behandeld ter voorbereiding op de toets.

Presentatie --> TEAMS.

Leerstof toetsweek: § 9.1 en alles uit de les (Abstract Expressionisme, popcultuur, PopArt, Jazz)