H2 Paragraaf 5

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Programma

Terugblik les

Uitleg nieuwe theorie 

Aan het werk 

Terugblik les

Wat hebben we de vorige les behandeld? 

Kun je voorbeelden geven? 

Noem de belangrijke begrippen en geef daar een omschrijving van. 

Vandaag

Doelen

- Aan het einde van de les heb je geleerd wie de inspirerende personen voor de joden zijn. 

- Aan het einde van de les heb je geleerd welke belangrijke geschriften het jodendom kent. 

- Aan het einde van de les weet je welke rituelen, symbolen en feesten binnen het jodendom belangrijk zijn. 

Inspirerende personen 

Martin Buber (1878-1965)

Inspirerende personen

Het jodendom kent veel inspirerende personen. In de Thora wordt bijvoorbeeld Mozes genoemd. Hij leidde de uittocht uit de slavernij in Egypte. Bovendien was Mozes aan wie God de Tien Woorden gaf. De koningen David en Salomo zijn beroemd. In latere tijd kwamen er beroemde rabbijenen die ieder op hun wijze de Thora probeerden uit te leggen. Een van hen was rabbi Maimonides. Een beroemde joodse filosoof was Martin Buber. 

Rabbi Maimonides (1135-1204)

Martin Buber

Martin Buber wordt in Wenen (Oostenrijk) geboren in 1878. Zijn ouders zijn gescheiden als hij drie jaar oud is. Hij wordt opgevoed door zijn grootouders in Lemberg (Oekraïne). Later ontwikkelde Buber zich als een belangrijke denker. Voor hem was ieder mens bijzonder. Volgens Buber heeft elk mens iets eigens. Ieder mens heeft iets wat wat hem onderscheidt van een ander. Mensen moeten dus niet hokjes worden gestopt. Vaak doen mensen dit wel, want men deelt iemand vaak in bij een bepaalde groep. 

Belangrijke geschriften 

TeNaCH

Het belangrijkste boek voor de joden is de TeNaCH. Dit is het joodse woord voor de Bijbel. Wanneer joden van de Bijbel spreken, bedoelen zij uitsluitend de TeNaCH. Christenen noemen de TeNaCH ook vaak het Oude Testament. De TeNaCH bestaat uit drie onderdelen: 

1. Thora (wet, onderwijzing)

2. Nebiim (profeten) 

3. Chetubim (de geschriften). 

De Thora bestaat uit vijf boeken. Deze boeken worden ook wel de vijf boeken van Mozes genoemd. 

Christenen noemen de TeNaCh ook vaak het 'Oude Testament'.

Rituelen en feesten

Een ritueel is een steeds terugkerend gebruik.

Ritueel - besnijdenis

Het jodendom kent veel rituelen en feesten.

Voorbeeld van een joodse jongen.

Voorbeeld ritueel - huwelijk

Sjabbat is een een soort rustpunt in het drukke leven van alledag. Je bidt tot God en hebt aandacht voor je naasten, de zieken en ouderen.

Joodse symbolen

Menorah

Kosjer eten

Kosjer eten is belangrijk. 

Kosjer betekent rein. 

Joden zien bloed als een symbool van het leven. 

In het voedsel zit geen bloed. 

Joden eten geen varkensvlees. 

Orthodoxe joden mengen het vlees niet met melkproducten. Dit gebeurt uit respect voor het leven. Melkproducten komen van levende dieren.

Kosjer kun je vergelijken met het woord 'hallal' dat moslims gebruiken voor rein.

Orthodoxe joden hebben aparte pannen voor melk- en voor vleesgerechten. Ook hebben ze apart bestek en serviesgoed.

Als het kan, heeft men zelfs twee keukens.

Kosjer eten

Joodse organisaties

• In Nederland wonen ongeveer 43.000 joden. 
• Er bestaan drie grote joodse organisaties

1. Het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap
2. Het Portugees - Israëlitische Kerkgenootschap
3. Het Verbond van Liberaal - Religieuze. joden

Organisatie

Joden komen bij elkaar in hun synagoge. Het is de plaats waar joden samen bidden, feesten of de Thora bestuderen. Op vrijdagavond en op zaterdagochtend vinden er sjabbatdiensten plaats. De rabbijn (een joodse geestelijke) geeft uitleg over de Thora en houdt een korte toespraak. Een kleine synagoge wordt ook wel 'sjoel' genoemd.