B2: Waterbeheer in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Wat moet je nog kennen?

     Les 1 | Waterkringloop
     Les 2 | Stroomstelsel
     Les 3 | Regiem, debiet en soorten rivieren
     Les 4 | Rivieren in Nederland
     Les 5 | Kenmerken van het rivieren gebied 

✓

✓

✓

✓

✓

Lesinhoud

     Les 6 | Waterbeheer Nederland
     Les 7 | Menselijk ingrijpen bij de rivier
     Les 8 | Regiem, debiet en soorten rivieren
     Les 9 | Watergebruik
      

✓

Aantekeningen maken

                                                 Wat is het onderwerp?

Wat zijn de sleutelwoorden?

- 

- 

- 

- 

- 

Waterbeheer in Nederland

Beleid "Ruimte voor de Rivier"

Vier doelstellingen

1. Verlagen overstromingsrisico

2. Verbeteren leefbaarheid 

3. Versterken van de landbouw

4. Verbeteren natuur

Binnen- en buitendijkse gebieden

Buitendijkse maatregelen

1. Rivierbedverruiming

2. Rivierbedverdieping

3. Uiterwaardvergraving

4. Nevengeul

5. Kribverlaging

6. Dijkverlegging

7. Obstakelverwijdering

Binnendijkse maatregelen

8. Retentiebekken

9. Noodoverloopgebied

Buitendijkse maatregelen

Uiterwaardvergraving

Het geheel of gedeeltelijk afgraven van de uiterwaard zodat er meer water in het winterbed past.

Nevengeul

Relatief kleine geul die min of meer evenwijdig aan de hoofdgeul loopt en die bij een gemiddelde waterstand en bij laagwater niet of nauwelijks water afvoert, maar die bij hoogwater de afvoercapaciteit van de rivier vergroot.

Verdieping

Het uitbaggeren van het zomerbed is duur en doordat de rivier steeds nieuw slib aanvoert, helpt deze maatregel maar voor korte tijd.

Kribverlaging

Het verlagen van de kribben om bij hoogwater de opstuwing te verminderen.

Rivierbedverruiming

Het landinwaarts verplaatsen van de winterdijk om een grotere waterafvoer mogelijk te maken. Heet ook rivierbedverbreding.

Obstakelverwijdering

Verwijdering van een obstakel of begroeiing uit het rivierbed dat de waterafvoer belemmert.

Binnendijkse maatregelen

Retentiebekken

Een binnendijks omdijkt gebied waarin bij hoogwater tijdelijk water opgeslagen kan worden

Noodoverloopgebied: Polder Noordwaard in de Biesbosch

Aan het Nationaal Park De Biesbosch grenst de polder Noordwaard. Dit landbouwgebied is in de afgelopen jaren deels ontpolderd (figuur 2.28). Delen van dijken zijn afgegraven waardoor het gebied enkele keren per jaar onder water staat, vooral in de wintermaanden.

Hoogwatergeul

Zeer ingrijpend is de aanleg van een nieuwe rivierloop buiten het winterbed, dus in het binnendijkse land. Zo’n hoogwatergeul ligt tussen twee speciaal voor dit doel gebouwde hoge dijken of hogere gronden in en maakt alleen bij hoogwater deel uit van de rivier

Ruimte voor de Rivier

Organisatie van Nederland

Rijkswaterstaat

Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het beheer en de ontwikkeling van de rijkswateren en bescherming tegen het water.

Rijkswaterstaat zorgt voor een groot deel van de snelwegen, tunnels, rivieren en bruggen in Nederland. Met een moeilijk woord noemen we dat 'infrastructuur'. Er wordt ervoor gezorgd dat mensen vlot en veilig over wegen kunnen rijden en over rivieren kunnen varen. 

Waterschappen

Een waterschap is een overheidsorganisatie en zorgt voor het waterbeheer in een bepaald gebied. Het zorgt bijvoorbeeld dat er genoeg en schoon water is.

integraal waterbeheer?

Er wordt samengewerkt.

Rijkswaterstaat beheert de grote dammen en zo'n 300 km dijk, waaronder de Afsluitdijk.

Waterschappen zijn verantwoordelijk voor de regionale wateren, zoals kanalen en zorgt voor veilige dijken.

AanTekening

- Schematische tekening van de overstromingsgevaar

Wat kan Nederland er tegen doen?

Waar kan Nederland overstromen?

Rijkswaterstaat

Waterschap

Beheer en onderhoud van Nederlandse infrastructuur:
zorgt voor het onderhoud van wegen, waterwegen en sluizen in Nederland.

Waterbeheer en veiligheid: 

beheert het water en beschermt Nederland tegen overstromingen. Ze zorgen ook voor de schoon water.

Regionaal waterbeheer: 

beheren het water in bepaalde gebieden, zoals waterwegen en dijken, om overstromingen te voorkomen.

Samenwerking met belanghebbenden: 

werken samen met boeren, gemeenten, bedrijven en burgers om beslissingen te nemen over waterbeheer.

De Nederlandse waterschappen

In Nederland hebben we waterschappen. Waterschappen zijn organisaties die zorgen voor het beheer van <1> in bepaalde gebieden. Ze zorgen ervoor dat het water goed wordt beheerd, zodat we geen <2> krijgen.

Waterschappen werken <3> met boeren, gemeenten, bedrijven en mensen zoals jij en ik om beslissingen te nemen over waterbeheer. Ze onderhouden waterwegen, <4> en sluizen om ervoor te zorgen dat alles goed werkt.

Waterschappen zijn ook bezorgd over de <5> van het water en werken aan het schoonhouden ervan. Ze willen ook de natuur beschermen en ervoor zorgen dat we <6> met water omgaan. Dus, de waterschappen doen belangrijk werk om ons te helpen veilig en gezond te blijven in een land dat deels <7> de zeespiegel ligt.

water

overstromingen

samen

dijken

kwaliteit

duurzaam

onder

land

boven

kwantiteit

integraal

AanTekening

- Schematische tekening van de vertragingstijd en piekafvoer

Ontbossing

Stuwen

Kanalisatie

Kribben