Urine en incontinentie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke verzorging & ADL

Deze les gaat over 'Urine en Incontinentie'

Leerdoelen

Na deze les...

...kan je de functie van urine uitleggen

....kan je het begrip incontinentie uitleggen,

...kan je verschillende vormen van incontinentie benoemen,

...kan je benoemen welke aandachtspunten er zijn bij een incontinente zorgvrager

Wat is een ander woord voor urine?
Waaruit bestaat urine?

Urine

Bestaat uit: 

- Afvalstoffen

- Water

- Zouten

- Schadelijke stoffen

Verwijderen van urine uit het lichaam

- van het nierbekken gaat de

urine via de urineleider naar

de blaas

- in de blaas wordt de urine 

tijdelijk opgeslagen

- via de urinebuis verlaat de

urine het lichaam

Waarop zou je kunnen observeren
bij urine?

Observatiepunten bij urine

• Frequentie (hoe vaak)
• Hoeveelheid
• Kleur
• Helderheid
• Geur
• De manier waarop de cliënt urineert

Kleur

• Licht geel: veel water in de urine.
• Donker geel: weinig water in de urine.
• Donkergeel tot donkerbruin: kan duiden op leveraandoening.
• Roze, roodbruin of vleeskleurig: bloed bij de urine.

Helderheid

Urine is normaalgesproken helder, zoals appelsap.

Bij een infectie is de urine troebel en zitten er kleine stukjes of vlokjes in de urine.

Geur

• Normaal ruikt de urine naar ammoniak.

• Diabetes: zoete geur of naar aceton.
• Bij een infectie kan de urine scherp en onaangenaam ruiken.

Waar denk jij aan bij het woord
incontinentie?

Urine-incontinentie: de klacht van elk onvrijwillig urineverlies.

Fecale incontinentie: het onvrijwillig verlies van vaste of vloeibare ontlasting.
 

Fecale incontinentie: het onvrijwillig verlies van vaste of vloeibare ontlasting.

Oorzaken van incontinentie

Ziekten of beperkingen van blaas, sluitspieren, bekkenbodem, darmen, endeldarm (na trauma).

Ziekten van zenuwstelsel.

Problemen met mobiliteit en obstakels.

Problemen met cognitie (bijv. geheugen).

Bijwerkingen van medicijnen.

Vormen

Stressincontinentie

Ook wel druppelincontinentie genoemd, 

is het onvrijwillig urineverlies bij druk in en op

 de buik door bijv. niezen, hoesten 

of bewegen (sport)

Vormen

Functionele incontinentie

Ongewild urineverlies waarbij cliënten niet meer in staat zijn zelfstandig naar het toilet te gaan 

door lichamelijke beperkingen of  

geheugenproblemen.

Vormen

Aandrang incontinentie

ongewild urineverlies na een plots onhoudbare plasdrang door een overactieve blaas. 

Vaak heeft de cliënt vooraf al een 

(voortdurende) drang tot plassen.

 

Vormen

Overloop incontinentie

Onwillekeurig verliezen van kleine hoeveelheden urine uit een volle blaas doordat de blaas ongevoelig is geworden. De druk in de blaas wordt zo hoog, dat er kleine hoeveelheden urine weg druppelen. 

Katheters

Externe katheters zoals condoomkatheter

en interne katheters zoals een blaaskatheter

Suprabubische katheter (via buikwand).

Heeft een man ook bekkenbodemspieren?

1. Ja natuurlijk
2. Nee natuurlijk niet
3. nee een man heeft geen bekkenbodem
4. ja, maar pas na de pubertijd

Een verhoogde urineproductie kan veroorzaakt worden door:

1. nieraandoening
2. diabetes mellitus
3. dementie
4. MS

Iemand die incontinent is, heeft een groter risico op:

1. vereenzaming, isolement
2. uitdroging
3. bacteriële infecties
4. huidproblemen zoals smetten of decubitus

Bij wie kan incontinentie voorkomen?

1. Kinderen
2. Volwassenen
3. Ouderen
4. Iedereen

Schuimende urine kan duiden op

1. teveel bier gedronken hebben
2. nierstenen
3. diabetes
4. mogelijke ontsteking

Welk incontinentiemateriaal bestaat er nog meer naast de inleggers en broekjes?

1. Inlegkruisjes en maandverband
2. Incontinentiebedmatjes, speciale badkleding
3. urinaal, po
4. Hydrofiel doeken

Welke is een eenmalige katheter?

1. 
2. 
3. 
4. 

Bij welke groep patiënten komt overloop incontinentie het meeste voor?

1. mannen
2. vrouwen
3. weet ik niet

Welk begrip hoort erbij

een verstopping van de darmen waardoor de ontlasting harder is

1. obstipatie
2. rumineren
3. decubitus
4. incontinentie

Welk begrip hoort erbij

Het onvermogen om de urine en/of ontlasting op te houden

1. obstipatie
2. rumineren
3. decubitus
4. incontinentie

Een vrouw van 60 die incontinent is als ze moet niezen heeft....

1. urge incontinentie
2. overloop incontinentie
3. stress incontinentie
4. druppelincontinentie

Juist/onjuist: incontinentie verhoogd de kans op decubitus

1. juist
2. onjuist

Waar niet waar: Incontinentie verhoogd de kans op smetten.

1. waar
2. niet waar

Huiswerk

Lees ‘obstipatie’ op blz. 62 van Persoonlijke verzorging & ADL.

Maak opdracht 82.

Lees ‘bristol stool chart’ op blz. 64.

Maak opdracht 84.

Lees ‘incontinentie’ op blz. 65.

Maak opdracht 86.

Lees incontinentieverpleegkundige op blz. 66

Maak opdracht 87.

Lees ‘bijhouden uitscheidingslijst’ op blz. 68

Maak opdracht 89.

Klaar met je huiswerk?

Maak de e-learning over incontinentie.