3.1 oorlog om olie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Het grote plaatje - waar gaat dit over?

Het grote plaatje - waar gaat dit over?

Vervoer van (vloeibaar) aardgas

3.1 Het einde van een olietijdperk

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Afbeelding: Hulp voor kleine boeren

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je het volgende uitleggen::

1. Hoe ontstaat aardolie en waar liggen de grootste oliebronnen?
   
2. Waar zijn de grootste afzetmarkten van olie en hoe komt de olie daar?
   
3. Wat zijn de gevolgen van de afnemende olievoorraden in de wereld?
   

Benodigde voorkennis 

Je weet hoe aardolie ontstaat
Je weet wat fossiele brandstoffen zijn
Je weet waar olievoorraden zijn

Olieverbruik, olieproductie en oliehandel in de wereld, 2020.

De Sustainable Development Goals (SDG's)

in 2030 de hele wereldbevolking toegang heeft tot betaalbare en duurzame energie.

De motor van de wereldeconomie

Let op, dit is op mondiale schaal (=wereldwijd)

Hoe ontstaat aardolie?

Bij gebruik bovengronds komt CO₂ vrij.

Van olieplatform naar raffinaderij

• Olie wordt gewonnen via boringen
• Ruwe olie wordt vervoerd via pijpleidingen
• Aan zee wordt de olie in een (super)tankschip gepompt.

Van olieplatform naar raffinaderij

• Olie- en gasvoorraden zijn oneerlijk verdeeld.
• Het Midden-Oosten kent de grootste bewezen olievoorraden, Rusland de grootste bewezen gasvoorraden. 

Klimaattop Glasgow 2021: Nederland stopt met exportssteun olie en gas

Fossiele branstoffen

• Fossiele brandstoffen zijn eindig

• Economische winbaarheid
• Technische winbaarheid
• Maatschappelijke winbaarheid
• Conventionele reserves vs niet-conventionele reserves 

Peak oil

• Het hoogtepunt van oliegebruik verschuift steeds verder
• Alternatieve energiebronnen
• Technologische ontwikkelingen, zoals fracking. 

raffinaderij nl 1951

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Lesboek
Verdieping

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/08/investeringen-van-olie-en-gasbedrijven-leiden-tot-klimaatcatastrofe-a4150921

Aan de slag

Artikel	‘Investeringen van olie- en gasbedrijven kunnen leiden tot klimaatcatastrofe'
Filmpjes	NOSop3: Qatar, Shell, Noorwegen
Oefenen	Oefenvragen, schrijfopdracht
Huiswerk	Huiswerk opdrachten - H3 Start: opdracht 3 - H3 Instaptoets - §3.1: Opdrachten 1 t/m 4

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/08/investeringen-van-olie-en-gasbedrijven-leiden-tot-klimaatcatastrofe-a4150921

Artikel:

link

Documentaire:

link

Quizlet:

link

Afsluitende foto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Afbeelding: Honger in een wereld van overvloed

3.1 Het einde van een olietijdperk

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Afbeelding: Hulp voor kleine boeren

Benodigde voorkennis 

Je weet hoe aardolie ontstaat
Je weet wat fossiele brandstoffen zijn
Je weet waar olievoorraden zijn
Je weet verspreiding van hulpbronenn

Lesdoel(en) check

Nu gaan we checken of je het kan:

1. Hoe ontstaat aardolie en waar liggen de grootste oliebronnen?
   
2. Waar zijn de grootste afzetmarkten van olie en hoe komt de olie daar?
   
3. Wat zijn de gevolgen van de afnemende olievoorraden in de wereld?
   

Beschrijf het ontstaansproces van aardolie

Wat is geen fossiele energiebron?

1. Aardolie
2. Hydro-elektriciteit
3. Steenkool
4. Biomassa

Uitputbare energie

Vernieuwbare energie

Wind

Olie

Zon

Aardgas

Aard warmte

Steenkool

Stromend water

Kernenergie

Welke voordelen zijn er voor Europa met de Nordstream 2 gaspijpleiding vanuit Rusland?

Welke nadelen zijn er voor Europa met de Nordstream 2 gaspijpleiding vanuit Rusland?

Voorbeelden van landen die de meeste olie gebruiken per hoofd van de bevolking zijn:

1. Australië, VS, Canada, Nederland, China
2. Saudi-Arabië, Nieuw-Zeeland, China, VS
3. Saudi-Arabië, Nieuw-Zeeland, Japan, VS
4. Nederland, België, VS, Canada, Australië

Gevolgen van olieschaarste op verschillende schaalniveau's 

continentaal

lokaal

mondiaal

nationaal

wereld

Irak

Bagdad

midden oosten

Noord-Amerika beschikt met zijn teerzanden over de grootste ..... reserves van aardolie

1. Conventionele
2. niet-conventionele

Economische winbaarheid

Technische winbaarheid

Maatschappelijke winbaarheid

Stelling I: Venezuela, Canada & VS beschikken over vrijwel alle voorraden van onconventioneel winbare olie

Stelling II: Aardolie ontstaat uit plankton. Aardgas kan ook ontstaan bij de vorming van steenkool

1. Allebei juist
2. Allebei onjuist
3. Stelling I juist Stelling II onjuist
4. Stelling I onjuist Stelling II juist

Wat betekent peak oil?

1. Het punt dat de olieprijs tot de max gestegen is
2. Het punt dat de olie op is
3. Het punt waarop de wereldproductie het maximum bereikt
4. Het punt waarop olie niet langer de belangrijkste energiebron is

klimaatverandering tegen gaan = CO2 uitstoot beperken. Google Europese maatregelen hiervoor.

Waarom neemt de vraag naar olie in de toekomst alleen maar toe?

Geef één voordeel en één nadeel van het gebruik van pijpleidingen om olie te vervoeren over lange afstanden

Actualiteit

Atlaskaarten