examenvoorbereiding module vraag en aanbod

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Module vraag en aanbod

Onderdeel van domein D

havo 5

Examenvoorbereiding

de vraaglijn

De vraaglijn geeft het verband tussen de prijs en gevraagde hoeveelheid naar een bepaald product.
We zeggen ook wel dat de vraaglijn de betalingsbereidheid weergeeft.

Er is sprake van een negatief verband: wanneer de prijs stijgt, zal de vraag dalen. Wanneer de prijs daalt, zal de vraag stijgen.

Consumentensurplus

Het verschil tussen de betalingsbereidheid en de verkoopprijs.

Hoe hoger het consumentensurplus hoe hoger de welvaart.

Verschuiving van de vraaglijn

Bij elke willekeurige prijs is er meer (naar rechts)

of minder vraag (naar links) naar het product.

de ligging van de vraaglijn kan o.a. worden
beïnvloed door:

aantal inwoners, inkomen, reclame, concurrentie,
aanwezig van substitueerbare producten en de prijs daarvan, de prijs van complementaire product, exogene factoren.

Substitueerbare producten: producten die in een zelfde behoefte kunnen voorzien (vervangen).

Behoefte frisdrank, cola en sinas zijn substitueerbare producten.

Er is sprake van een positief verband, als de prijs van het ene product daalt, zal de vraag naar het andere product dalen.

Complementaire producten: Producten die samen voorzien in een behoefte, zoals een playstation en playstation spelletjes. Er is sprake van een negatief verband. Wanneer de prijs van het ene product stijgt, zal de vraag naar het andere dalen.

Exogene factoren: factoren waarop je geen invloed hebt, maar die wel de vraag naar het product beinvloeden, bijv het weer

prijselasticiteit van de vraag

Epv: Hoe sterkt reageert de vraag op een prijsverandering.

Epv = procentuele verandering Qv / procentuele verandering p

(let op heeft geen eenheid!!)

Waarde tussen 0 en -1: inelastische vraag --> de vraagverandering is relatief klein t.o.v. de prijsverandering. (procentuele verandering p > procentuele verandering Qv)

Waarde tussen -1 en - oneindig: Elastische vraag --> de vraagverandering is relatief groot t.o.v. de prijsverandering (procentuele verandering Qv > procentuele verandering p)

Epv en omzet

Inkomenselasticiteit

Hoe sterk reageert de vraag naar een product op een verandering van het inkomen. 

I.e= procentuele verandering Qv / procentuele verandering van het Inkomen

Inferieur product: product waarvan je minder gaat kopen bij stijging inkomen (Qv lijn schuift dus naar links). Inkomenselasticiteit is negatief

noodzakelijk product: product waarvan je ongeveer evenveel blijft kopen bij stijging inkomen. procentuele verandering I > procentuele verandering Qv. De elasticiteit ligt tussen de 0 en 1.

Luxe product: Product waarvan je relatief veel meer gaat kopen bij stijging inkomen. De procentuele verandering van Qv > procentuele verandering inkomen. De inkomenselasticiteit is groter dan 1

Hoofdstuk 2

Aanbod van producten

Aanbodlijn

De aanbodlijn geeft het verband tussen prijs en aangeboden hoeveelheid. Dit is telkens de beste combinatie (mo=mk) tussen prijs en hoeveelheid. Biedt een aanbieder bij die prijs een andere hoeveelheid aan, dan zal zijn winst lager zijn.

Er is sprake van een positief verband, wanneer de prijs stijgt zal de aangeboden hoeveelheid stijgen.

Producentensurplus

Het verschil tussen de prijs en de leveringsbereidheid.

De aanbodlijn en de marginale kosten geven de leveringsbereidheid.

Kosten begrippen

Vaste kosten: Kosten die onafhankelijk zijn van de productieomvang. Ook als je je bedrijf een tijdje stil legt moet je deze kosten betalen.

Variabele kosten: Kosten die afhankelijk zijn van de productieomvang. Hoe meer productie, hoe hoger de totale variabele kosten.

Gemiddelde totale kosten (GTK) = TK / q

Marginale kosten: de toename van de totale kosten wanneer je 1 product extra gaat produceren. MK = toename TK / toename q

Opbrengsten begrippen

Totale opbrengst (TO) = p x q

gemiddelde opbrengst (GO) = TO / q

Marginale opbrengst: de toename van de totale opbrengst, wanneer je 1 product extra verkoopt. MO = Toename TO / toename q

Winst = TO - TK

Break-evenpunt: Hier maakt een bedrijf geen winst en geen verlies

                                    TO = TK of P = GTK

Maximale winst

Zolang MO > MK dan stijgt de winst

Wanneer de MK > MO, dan daalt de winst

MO = MK is omslagpunt dus MAXIMALE WINST

Het verschil tussen MO en MK = de verandering van de winst

MO en MK

Hoofdstuk 3

Evenwicht

Marktmechanisme

de markt gaat automatisch op zoek naar de evenwichtsprijs

Qv = Qa

Bij elke andere prijs ontstaat er een vraag of een aanbodoverschot, waardoor de prijs automatisch weer richting het evenwicht zal worden geduwd. 

Verschuiving 

Door een verschuiving van de vraaglijn kan de
evenwichtsprijs veranderen.

Er ontstaat eerst een vraagoverschot bij de oude evenwichtsprijs door de toename van de vraag bij elke willekeurige prijs (door bijv toename bevolkingsomvang, stijging inkomen of een goede reclame). Door het vraagoverschot stijgt de prijs naar de nieuwe evenwichtsprijs.

Verschuiving aanbodlijn

Aanbodlijn kan verschuiving door verandering in aantal 
aanbieders of verandering van productiekosten.

Verschuiving naar links (minder aanbieders of hogere kosten)
Verschuiving naar rechts (meer aanbieders of lagere kosten)

Door (in dit voorbeeld) afname van het aanbod, ontstaat bij de oude evenwichtsprijs eerst een vraagoverschot. Als gevolg daarvan stijgt de prijs naar de nieuwe evenwichtsprijs.