HA3 NED: grammatica zinsdelen: HZ en BZ

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen

HZ en BZ ontleden (basis)

Doelen:

Je kunt een HZ en BZ benoemen

Je kunt pv, wg, ow, lv, mv, bwb benoemen

Je kunt de BZ ten opzichte van de HZ ontleden

Wat valt je op aan de volgende zinnen?

1. Jantje liep naar het huis van oma.

2. Toen hij in 1628 de Spaanse zilvervloot had buitgemaakt, schijnt Piet Hein, de bekende Hollandse zeeheld, gezegd te hebben dat de zilvervloot ooit nog eens een spaarrekening genoemd zal worden.

Hoe zat het ook alweer?

Wat is een samengestelde zin?

Wat is het verschil tussen een HZ en BZ?

Afkortingen

pv = persoonsvorm

wg = werkwoordelijk gezegde

ow = onderwerp

lv = lijdend voorwerp

mv = meewerkend voorwerp

bwb = bijwoordelijke bepaling

Voorbeeldzin

Lucas kent de weg

Lucas kent de weg

pv = ?

wg = ?

ow = ?

lv = ?

mv = ?

bwb = ?

Lucas kent de weg

pv = ?

1. Lucas
2. kent
3. de weg
4. staat er niet in

Lucas kent de weg

wg = ?

1. Lucas
2. kent
3. de weg
4. staat er niet in

Lucas kent de weg

ow = ?

1. Lucas
2. kent
3. de weg
4. staat er niet in

Lucas kent de weg

lv = ?

1. Lucas
2. kent
3. de weg
4. staat er niet in

Lucas kent de weg

mv = ?

1. Lucas
2. kent
3. de weg
4. staat er niet in

Lucas kent de weg

bwb = ?

1. Lucas
2. kent
3. de weg
4. staat er niet in

Lucas kent de weg

pv = kent

wg =  kent

ow = Lucas

lv = de weg

mv = x

bwb =  x

Lucas weet hoe laat Elsa komt

Lucas weet hoe laat Elsa komt

pv = ?

wg = ?

ow = ?

lv = ?

mv = ? 

bwb = ?

Denk voor jezelf even na, bespreek daarna even met je buurman/vrouw

2x een pv, dus samengestelde zin

Lucas weet hoe laat Elsa komt

HZ =

BZ = 

Lucas weet hoe laat Elsa komt

HZ = Lucas weet

BZ = hoe laat Elsa komt

Je kunt beide zinnen apart ontleden. Je start altijd met de HZ, de BZ is onderdeel van de HZ. 

HZ = Lucas weet

pv = weet

ow = Lucas

Lucas weet hoe laat Elsa komt

BZ = ?

Lucas weet hoe laat Elsa komt

BZ = hoe laat Elsa komt = lv

(Lucas weet "dat")

De voorbeeldzin heb ik begrepen

1. ja
2. volgens mij wel
3. nee

Aan wie wat geld kan missen vraag ik een bijdrage

HZ en BZ?

Aan wie wat geld kan missen vraag ik een bijdrage

HZ = vraag ik een bijdrage

BZ = Aan wie wat geld kan missen

Ontleed de hoofdzin

(pv, wg, ow, lv, mv, bwb)

Aan wie wat geld kan missen vraag ik een bijdrage

HZ = vraag ik een bijdrage

BZ = Aan wie wat geld kan missen

pv = vraag

wg = vraag

ow = ik

lv = een bijdrage

Aan wie wat geld kan missen vraag ik een bijdrage

HZ = vraag ik een bijdrage

BZ = Aan wie wat geld kan missen

pv = vraag

wg = vraag

ow = ik

lv = een bijdrage

BZ = Aan wie wat geld kan missen = mv

Tip

Vervang de BZ door 1 ander passend woord, zoals in de voorbeeldzin net

Alle Nederlanders weten dat de Friezen een fantastisch volk zijn

Ontleed de zin (HZ/BZ)

Alle Nederlanders weten dat de Friezen een fantastisch volk zijn

pv =

wg = 

ow = 

lv = 

mv =

bwb =

Ontleed de zin

Alle Nederlanders weten dat de Friezen een fantastisch volk zijn

pv = weten

wg = weten

ow = alle Nederlanders

BZ = ?

BZ

Alle Nederlanders weten dat de Friezen een fantastisch volk zijn

lv = dat de Friezen een fantastisch volk zijn

mv = x

bwb = x

Korte evaluatie

Ik heb meer hulp nodig bij het ontleden

1. ja
2. weet ik niet
3. nee

Welke hulp kun je gebruiken?