Theorie woordsoorten havo 2

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Welkom klas 2

In deze presentatie vind je alle theorie nog een keer uitgelegd.

Je vindt deze theorie ook op blz. 4 t/m 14 van je boekje!

Oefenen:

1. Maak opdrachten uit je boekje en kijk deze na (Teams). 

2. Oefen online via www.cambiumned.com 

3. Kijk eventueel YouTube-filmpjes over woordsoorten.

Je kunt onderstaande woordsoorten in een zin herkennen en benoemen.

- onbepaald lidwoord OLW

- bepaald lidwoord BLW

- zelfstandig naamwoord ZN/ZNE

- bijvoeglijk naamwoord BN

- hulpwerkwoord HWW

- zelfstandig werkwoord ZWW

- koppelwerkwoord KWW

- persoonlijk voornaamwoord PERS. VNW

- bezittelijk voornaamwoord BEZ. VNW

- vragend voornaamwoord VR. VNW

- aanwijzend voornaamwoord AANW. VNW

- wederkerend voornaamwoord

- wederkerig voornaamwoord

- bijwoord

- bepaald hoofdtelwoord

- bepaald rangtelwoord

- onbepaald hoofdtelwoord

- onbepaald rangtelwoord

Bijwoord

Bijwoorden zeggen iets van:

– Een gezegde: Hij loopt hard. 

– Een bijvoeglijk naamwoord: Dat is een erg mooie kanarie. Dat is een tamelijk uitgekookt meisje.

– Een ander bijwoord: Hij loopt heel snel. Hij praat erg hard.

Bijwoorden zijn als zinsdeel vaak een bijwoordelijke bepaling:

niets, misschien, echter, straks, wel, niet, hier, daarom, nooit etc.

Telwoorden

Telwoorden

Wederkerend voornaamwoord

Verwijst naar de persoon die het onderwerp is:

ons, me, zich, je, 

Ik schaam me

Jij verveelt je

Wederkerig voornaamwoord

elkaar, mekander, elkander

Wij houden van elkaar.

Persoonlijk voornaamwoord

1. Verwijst naar een persoon, personen of een ding:

ik, jij, je, hij, u, zij, het, ze, hem, haar, me, mij, wij, we, jullie, ons etc. 

Die broer van jou geeft mij altijd boeken, maar ik lees ze nooit.

Bezittelijk voornaamwoord

1. Geeft aan VAN WIE iets is. Een bezit!

2. Staat vaak VOOR een ZN: mijn fiets, hun auto

mijn, jouw, uw, zijn, haar, ons, onze, hun, jullie

Dat is mijn fiets. 

*Die fiets is van mij.

*Zij heeft haar haar heel erg mooi zitten.

Vragend voornaamwoord

1. Staat meestal aan het begin van een vraag:

wie, wat, welk(e), wat voor

Wat lees jij nu?

Welk uur heb je les?

Aanwijzend voornaamwoord

1. Je wijst dingen aan.

Deze, die, dit, dat, zulke, zo'n, dergelijke

Dat fantasy-boek vind ik veel spannender dan deze thriller.

Werkwoorden

Zelfstandig werkwoord (zin met wg)

Hulpwerkwoord: HELPT & staat nooit alleen!

Koppelwerkwoord (zin met NG)

Overzicht werkwoorden

handeling                                                                eigenschap

zelfstandig werkwoord

koppelwerkwoord

hulpwerkwoord

Zelfstandig werkwoord

• Geeft een duidelijke handeling (actie) aan.
• Staat altijd maar 1 van in de zin. 
• Altijd in een zin met een WG. 

Gisteren verwijderde ik TikTok.

Gisteren heb (hww) ik TikTok verwijderd. 

Hulpwerkwoord

• Helpt een zelfstandig werkwoord of een koppelwerkwoord!
• Is nooit alleen in de zin!
• Kunnen meerdere van in de zin staan.

Er wordt veel geld ingezameld (zww) voor de slachtoffers in Syrië en Turkije.

Ze hebben er lang op moeten wachten (zww).

De docent is erg onaardig geweest (kww). 

Koppelwerkwoord

• Koppelt een eigenschap aan het onderwerp.
• Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen
• Altijd in een zin met NG
• Staat altijd maar 1 van in de zin.  
  

Hij lijkt euforisch. 

Hij lijkt euforisch te zijn. (bij meerdere werkwoorden is het achterste woord kww. Het andere ww is dan een hww.)

Ik ben altijd docent geweest.

Bijvoeglijk naamwoord

Zegt iets over een zelfstandig naamwoord

• De rode auto rijdt langs ons huis. 
• Vorige week ging dat hilarische filmpje viraal. 
• De toets is moeilijk.

Zelfstandig naamwoord 

1. Zelfstandige naamwoorden zijn woorden die ‘een zelfstandigheid’ aanduiden: huis, boom, vrouw, hout, liefde en vakantie bijvoorbeeld. 

Vaak staat er de, het of een voor.

2. Zelfstandig naamwoord eigennaam (zne):

Namen, plaats, instelling, een merk of een historische gebeurtenis.

Mariënburg, Nike, Tweede Wereldoorlog, Magister, Leeuwarden

Lidwoorden

Bepaald lidwoord: de, het

Onbepaald lidwoord: een

* Let op: het is niet altijd een lidwoord. In onderstaande zin is het een persoonlijk voornaamwoord, omdat er geen zn achter het lidwoord staat!

Anna vroeg ik mee uit ging, maar ik weet het nog niet zeker.