Leerdoelen 3H

• Natuurkunde
• Middelbare school

6.1

Je kunt uitleggen wat primair en secundair licht is.

Primair licht is afkomstig 

van een lichtbron. Bijvoorbeeld een lamp, de zon of vuur.

Secundair licht is afkomstig van een voorwerp wat licht reflecteert. Bijvoorbeeld de maan of een reflector. 

Je kunt drie eigenschappen van licht noemen.

1) Licht beweegt in 

een rechte lijn vanaf de 

bron met 300 000 km/s. 

2) Licht heeft een kleur, iets wat in je hersenen gebeurt. 

3) Als een lichtstraal ergens heen kan, dan kan die ook terug.

Je kunt uitleggen welke drie dingen een oppervlak kan doen met licht dat erop valt.

1) Het oppervlak kan het 

licht absorberen en 

omzetten in warmte.

2) Het oppervlak kan het licht doorlaten.

3) Het oppervlak kan het licht weerkaatsen.

Je kunt het verschil tussen diffuus en spiegelend weerkaatsen aangeven.

Licht wat diffuus is weerkaatst gaat alle kanten op.

Licht wat spiegelend is weerkaatst gaat één kant op.

Je kunt uitleggen en herkennen wat spitslichtjes zijn.

Spitslichtjes zijn spiegelende weerkaatsingen van een lichtbron.

Je kunt spiegelbeelden construeren bij vlakke spiegels en daarmee lichtstralen construeren.

Je kunt werken met de spiegelwet bij spiegelende oppervlakken.

Je kunt uitleggen wat de vergrotingsfactor is. 

De vergrotingsfactor geeft aan hoeveel keer zo groot een beeld is ten opzichte van een voorwerp.

6.2

Je kunt schetsen hoe lichtstralen naar de normaal toe breken als ze een stof ingaan.

Je kunt schetsen hoe lichtstralen van de normaal af breken als ze een stof uitgaan.

Je kunt drie factoren noemen waarmee de sterkte van breking afhangt.

1) Hoe schuin de straal invalt.

2) De kleur van het licht.

3) De soort stof waar het licht invalt of uitgaat.

Je kunt de optische as en het brandpunt F aangeven van een lens.

De optische as is de as die door het midden van een 

lens loopt. Het brandpunt F is de plek acht de lens waar alle lichtstralen samenkomen.

Je kunt schetsen hoe een lens lichtstralen breekt die evenwijdig aan de optische as lopen.

Lichtstralen die evenwijdig 

aan het optische as lopen breken achter de lens door 

het brandpunt heen. 

Je kunt met breking verklaren dat een bolle lens een convergerende werking heeft en een holle lens een divergerende.

6.3

Je kunt drie constructieregels bij een lens noemen.

1) Lichtstralen door het 

optisch midden van de 

lens gaan rechtdoor.

2) Lichtstalen die evenwijdig lopen aan de optische as gaan door het brandpunt.

3) Lichtstralen die uit één punt vertrekken komen ook in één punt samen.

Je kunt lichtstralen en beelden bij een bolle lens construeren.

Stap 1) Teken de lichtstraal 

vanuit een punt door het 

midden van de lens.

Stap 2) Teken de lichtstraal uit P evenwijdig aan de optische as, die door het brandpunt gaat.

Stap 3) Construeer het beeld.

Je kunt uitleggen wat een reëel beeld is. 

Beelden die je kunt projecteren op een scherm noem je reëele beelden.

Beelden die niet op een scherm te vangen zijn heten virtuele beelden.

Je kunt de beeldgrootte opmeten in een constructie en aan de hand daarvan de vergrotingsfactor berekenen.

        is de vergrotingsfactor

        is de beeldgrootte (m)

        is de voorwerpsgrootte (m)

N=​L​v​​​​L​b​​​​

N

L​b​​

L​v​​

6.4

Je kunt uitleggen wat het nabijheidspunt en het vertepunt is.

Het meest nabije punt dat je nog scherp kunt zien heet het nabijheidspunt.

Het verste punt wat je scherp kunt zien heet het vertepunt.

Je kunt uitleggen wat accommoderen is.

Het aanspannen van je oogspier om zo je ooglens boller te maken en een beeld scherp te kunnen zien, noem je accommoderen.

Je kunt de lenssterkte berekenen uit de brandpuntafstand.

... 

         

         is  de lenssterkte 

         in dioptrie (dpt)

         is de brandpuntafstand 

         in meter (m)

S=​f​​1​​

S

f

Je kunt uitleggen wat de volgende drie oogafwijkingen inhouden:

- oudziend

- verziend

-bijziend

Oudziend: niet als ze 

ouder worden niet meer accomoderen voor dichtbij.

Verziend: zien in de verte goed, maar niet dichtbij.

Bijziend: zien dichtbij goed, maar niet in de verte.

Je kunt uitleggen welke hulplenzen bij bepaalde oogafwijkingen nodig zijn. 

Oudziend: positieve hulplens.

Verziend: positieve hulplens.

Bijziend: positieve hulplens.